Жазылым мен кітап басылымы – адамзаттың ұлы жетістіктері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, қосымша материал, 2 сабақ.
Сараптама парағы
Бағалау критериясы
1. Жазу түрлерін анықтайды
2. Жазу түрлерін адамзат дамуының тиісті дәуірімен жіктейді және сәйкестендіреді.
3. Жазу дамуының қажеттілігін талдайды.
№1 тапсырма
1. Тұтас мәтінді пайдалана отырып, ерекшеліктерді айқындап, жазудың түрін анықтаңыз.
2. Кестені жетіспейтін ақпаратпен толықтырыңыз.
3. Кесте толтыруға қолданған ақпаратыңызды таңдау себебін түсіндіріңіз.
Мәтінмен жұмыс жасайтын топ алгоритмі.
Жазу түріне қатысы бар кезеңдер мен кілт сөздерді (атаулар, түсінік, терминдер, сипаттамалар) тауып, қай дәуірге жататынын табыңыз.
Кестені толтырыңыз
Жазу түрлерін жіктеңіз
Осы кілт сөздер мен сәттерді неге таңдағаныңызды түсіндіріңіз.
Кесте жауаптары
Жазу түрі | Негізгі сипаттама | Өркениет | Шамамен кезең |
(Мысал) Пиктограммалар – суреттер. | (Мысалы) Суреттер суреттерді, бейнелерді береді. Жазбаша сөз әлі жоқ. Протопись- | (Мысалы) Барлық алғашқы қауымдық мәдениеттер, өркениетке дейінгі кезең | (Мысал) он мыңдаған жыл |
Идеографическалық хат | Белгі ұғымды (идеяны), кейде бір қауымдасқан қатардың бірнеше түсінігін береді, мысалы, жүру, тұру, аяқ және т. б. ерте иероглифтер. | Ежелгі Египет, Шумер, крито-Микен өркениеті. Рисуночное протописьмо майя, рисуночное письмо ацтеков. | ?? (б. з. д. V - IV мың. б.) Майя, ацтектер-б. з. д. V ғасырдан бастап |
Әріптік-буындық хат | Белгі ұғымды емес, нақты сөзді береді. Арнайы белгілер дыбыстық тіркесімдерді (слогтарды) және грамматикалық мәндерді береді, мысалы, күйеуі. немесе әйел. тегі, мн. немесе бірлік саны және т. б. жазудағы белгілердің саны | Кейінгі ежелгі Египет, шумерлік клинопись, сыни сызықтық хат А, майя жазуы, қытайлық иероглифика, жапон иероглификасы. | Б. З. Б. III-I мың. б. Ежелгі Египет б. з. IV ғасырға дейін Майя Б. З. І - XVI ғасыр Қытай, Жапония-біздің күнге дейін |
Буындық хат | Белгілер маңызды үнсіздік-буындар. Бір тілдің жазудағы белгілер саны-бірнеше жүз. | Оңтүстік-Шығыс Азия, Үндістан. | Шамамен б.з.д. V ғасырдан бастап |
Әліпбилік хат (Әріптік хат) | Белгілер дыбыстарды білдіреді және әріптер болып табылады. Таңбалар саны бірнеше ондықтармен шектелген. | Египет дыбыстық иероглифтерінің үлгісі бойынша дыбыстық компоненттерді белгілеу үшін белгілерді пайдаланған финикий, арамей алфавиті. Ежелгі грек алфавиті, финикий жүйесі. Әлемнің барлық заманауи еуропалық және көптеген тілдері | Б. З. Б. І мыңжылдықтың басынан грек алфавиті – б. з. ХІХ ғасырлар аралығында. |
Объяснение выбора информации. Приведение аргументов. | Екі дәйектен кем емес | ||
№2 тапсырма
Кестелер мен алынған білім нәтижесінде мемлекеттің дамуындағы жазудың орны жөнінде қорытынды жасаңыз.
Қорытынды жасауға қажет көмекші сөздер
Бюрократиялық аппаратты қалыптастыру, заңнамалық актілерді ресімдеу, мемлекеттік нормалардың көмегімен қоғамның өмір сүру саласын реттеу.
Қорытынды бағалау жадынамасы
Көптеген халықтарды біріктіру бүкіл қоғамның даму векторын белгілейтін білімді азаматтардың санына және осы сан тәуелді жалпыға танылған нормалар негізінде жүзеге асырылуы мүмкін. Мемлекеттің осындай топтастырушы нормаларды жоюдың ең тиімді тәсілі оларды құқықтық актілерде жазбаша тіркеу және кодификациялау болып табылады. Жазу арқылы адамзат қоғамының саяси, әлеуметтік және басқа да салаларын регламенттейтін құқық іске асырылады. Жазудың сауаттылығы мен болуы мемлекет пен құқықтың дамуы үшін маңызды жағдай болып табылады. Дәл осы сауаттылық, бір жағынан, жазбаша түрде бекітілген заңнама нормаларын тіркеу мүмкіндігін қамтамасыз етеді, бұл, әрине, мемлекетті қалыптастыру үшін қажетті жағдайлардың бірі болып табылады, ал екінші жағынан, сауаттылықтың болуы адамдарға жазылған құқықтың мәнін түсінуге, ұғынуға және өзінің этномәдени ерекшеліктеріне қарамастан, оның айналасында бірігуге мүмкіндік береді. Жазбаша жүйе неғұрлым қарапайым болса, халықтың, қоғамның саналы ұстанымы. Сауатты адамдар саны көп болған сайын, басқару аппараты соғұрлым көп, тарихи дамудың алғашқы кезеңінде мемлекеттің іргетасы болып табылады.
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Қазақстан пойыздарында үй жануарларын тасымалдау ережелері
» Қазақстандықтар шетелге шығуға жылына қанша жұмсайды?
» Су тасқынынан зардап шеккендерге қосымша тағы 553 мың теңге төленеді