Периодтар мен топтардағы қосылыстардың қышқыл-негздік қасиетінің өзгеру заңдылығы. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім: 10.1D Периодтық

Күні:

Сынып: 10

Мектеп: ХББ НЗМ, Қарағанды қ.

Мұғалімнің аты-жөні: Жортарова А.А.,

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Периодтар мен топтардағы қосылыстардың қышқыл-негздік қасиетінің өзгеру заңдылығы.

Осы сабақта жететін оқудың мақсаты (оқу бағдарламасына сілтіме)

10.2.1.2 химиялық элементтердің периодтар және топтар бойынша оксидтердің, гидроксидтердің және сутектік қосылыстардың қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеру заңдылығын түсіндіру;

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

- периодтардағы химиялық элементтердің құрамының өзгерісі туралы білімді көрсетеді;

- топтардағы химиялық элементтердің өзгерісі туралы білімді көрсетеді;

- химиялық элементтердің оксидтерінің, гидроксидтерінің және сутектік қосылыстарының формулаларын құра алады.

Біршама оқушылар мүмкін:

- элементтер түзетін оксидтердің және гидроксидтердің құрамын анықтауы;

- химиялық элементтердің период және топ бойынша оксидтердің, гидроксидтердің қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеру заңдылығын түсіндіруі.

Кейбір оқушылар мүмкін:

- химиялық элементтердің период және топ бойынша сутектік қосылыстардың қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеру заңдылығын түсіндіруі.

Бағалау критерийі

- периодтардағы химиялық элементтердің құрамының өзгерісі туралы білімді көрсетеді;

- топтардағы химиялық элементтердің өзгерісі туралы білімді көрсетеді;

- химиялық элементтердің оксидтерінің, гидроксидтерінің және сутектік қосылыстарының формулаларын құра алады.

- элементтер түзетін оксидтердің және гидроксидтердің құрамын анықтауы;

- химиялық элементтердің период және топ бойынша оксидтердің, гидроксидтердің қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеру заңдылығын түсіндіруі.

- химиялық элементтердің период және топ бойынша сутектік қосылыстардың қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеру заңдылығын түсіндіруі.

Тілдік мақсаты

Пәндік лексика мен терминология

Периодтық, периодтылық, период, топ, тенденция, құрылу

Хат/диалог үшін пайдалы сөз тіркестерінің сериясы

Берілген диаграммада артықшылықтары/кемшіліктері ... болып табылады

Бұл нұсқа маған ұнайды, себебі…

Бұл қолданысқа ыңғайлы, себебі ...

Берілген жүйе түсінікті (соншалықты түсінікті), …қарағанда

Құндылықтарды енгізу

Ғылыми ойлауды қалыптастыру, оқылған тақырып бойынша ақпарат іздеу, химиялық термидер арқылы тілдңк мәдениеті, тақырыпқа қызығушылық туғызу, қоршаған ортамен мейірімді қарым-қатынас.

Пәнаралық байланыс

Биология, физика, жаратылыстану, география

Алдын ала білім

Жаратылыстану курсын білу

Сабақ кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған қызмет

Ресурстар

Сабақтың басы

5 -10 мин

Алдыңғы сабақтағы химиялық элементтердің атомдарының құрамының: радиусы, иондану энергиясы, электрон тартылу, электротерістілік және тотығу дәрежесі өзгерісінің периодтылығын қайталау.

11 – 20 мин

Сабақтың ортасы

-Период және топ бойынша элементтердің электротерістілігі қалай өзгеретінін еске түсірейік. Неліктен электротерістілік бұлай өзгереді? Себебін атаңыз.

(Периодта: 1. солдан оңға қарай периодтарда атом радиусы азаяды; 2. осыған сәйкес сыртқы электрон сандары артады;

3. бейметал құрамды элементтердің электротерістілігі артады.

Топтарда:

1. сыртқы электрондар атом ядросына әлсіз тартылады;

2. атомның электрон беру қабілеті артады;

3. электрон беру қабілеті=металдық.)

- Электротерістіліктен бөлек, металдық және бейметалдық қасиет қалай өзгереді? Не себепті?

( Топтарда элементтердің металдық қасиеті жоғарыдан төменге қарай артады, ал периодта керісінше)

Сабақтың тақырыбын жазыңыздар:

Периодтар мен топтардағы қосылыстардың қышқыл-негздік қасиетінің өзгерісінің заңдылығы.

Оқытудың мақсаты:

10.2.1.2 химиялық элементтердің периодтар және топтар бойынша оксидтердің, гидроксидтердің және сутектік қосылыстардың қышқыл-негіздік қасиетінің өзгерісі заңдылығын түсіндіру;

21 – 37 мин

Тапсырма 1: Элементтердің 3 период бойынша қышқыл-негіздік қасиетінің өзгеруін кестеге толтырыңыз:

1 топ: Оксидтердің қасиетін қарастырады

2 топ: Оксидтердің қасиетін қарастырады

Екі кестені де сыныпта көрсете отырып, біріктіреміз.

Қосымша 1

Топтық жұмыс

https://www.youtube.com/watch?v=BbYuAOVKjNc

38-40 мин

Сабақтың рефлексиясы: (ауызша өткізуге болады)

"Үш Ж"

Оқушыларға осы сабақта жақсы шыққан 3 жағдайды атауын ұсынады, және келесі сабақтың өтуін жақсартатын 1 жайтты атауын ұсынады.

Дифференциация – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздің техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

• Химия ғылымы нені оқытатынын біледі және түсінеді.
• Зертханада жұмыс істеудің қауіпсіздік ережесін біледі және түсінеді.

Біршама оқушылар:

• Зертханада жұмыс істеудің қауіпсіздік ережесін біледі және түсінеді.

Кейбір оқушылар:

Кейбір реактивтермен жұмыс істеудің қауіптілігін түсінеді.

Топ

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

1. Элемент, реттік номер

₃Li

₄Be

₅B

₆C

₇N

₈O

₉F

₁₀Ne

2. Ішкі энергетикалық деңгей құрылысы

2s¹

2s²

2s²2p¹

2s²2p²

2s²2p³

2s²2p⁴

2s²2p⁵

2s²2p⁶

3. Атом радиусы, нм

0,159

0,104

0,078

0,062

0,052

0,045

0,040

0,035

4. Қатысты элетротерістілік

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

-

5. Жай зат құрамы

Сілтілі металл

Металл

Бейметалл

Бейметалл

Бейметалл

Белсенд бейметалл

Өте белсенді бейметалл

Асыл газ

6. Жай заттың тотығу-тотықсыздану қасиеті

Күшті тотықсындандырғыш

Тотықсындандырғыш

Әлсіз тотықтырғыш

Әлсіз тотықтырғыш

Тотықтырғыш

Күшті тотықтырғыш

Өте күшті тотықтырғыш

Химиялық инертті

7. Жоғарғы оксидтер мен гидроксидтердің қышқыл-негізді қасиеті

+1

Li₂O негіздік оксид

LiOH күшті негіз

+2

BeO амфотерлі оксид

Be(OH)₂ амфотерлі гидроксид

+3

B₂O₃ қышқылдық оксид

H₃BO₃өте әлсіз қышқыл

+4

CO₂ қышқылдық оксид

H₂CO₃әлсіз қышқыл

+5

N₂O₅қышқылдық оксид 

HNO₃күшті қышқыл

-----

-----

-----

8. Сулы ерітінділердің газ түзуші сутектік қосылыстары қасиеті

---

---

---

СН₄

немқұрайлы

NH₃

негіздік

H₂O

амфотерлі

HF

қышқылдық