Чарльз Роберт Дарвин

Чарльз Роберт Дарвин (Charles Robert Darwin)

Чарльз Роберт Дарвин

(12 февраля 1809 — 19 апреля 1882)

Чарльз Роберт Дарвин (ағылшАғылшын тілі.Ағылшын тілі Charles Robert Darwin; 18091809 - 18821882) - ағылшын натуралисті, оның табиғи сұрыптауТабиғи сұрыптау теориясы биологиялықБиологиякөптүрліліктің пайда болуының революциялық негіздемесін берді. Дарвин идеялары «Түрлердің шығу тегі туралы» (18591859) еңбегінде жарық көрді. Оның түрлердің біртіндеп эволюциялықЭволюция дамуы туралы идеяны білдіретін ғылыми тәсілі кең таралды және, сонымен бірге, алғашында өшпенділікпен қарсы алынды, әсіресе, шіркеумен.

Чарльз Дарвин

Рис. 1 Дарвин 60 лет

Рис. 2 Дарвин 72 года (в Дауне)

Ч.Р.Дарвин дәрігер отбасында дүниеге келген. 18311831 жылы натуралист ретінде «БигльБигль (мұндай бет жоқ)»Бигль (мұндай бет жоқ) кемесіде 5 – ші жазғы экспедициясына қатысты. Экспедицияның басты мақсаты - Оңтүстік АмериканыңОңтүстік Америка топографиялықТопография суреттері еді. Экспедиция ЧилиЧили, ГалапагосГалапагос (мұндай бет жоқ), ТаитиТаити (мұндай бет жоқ) аралдарынанАралЖаңа Жаңа ЗеландияЗеландияЖаңа Зеландия, ТасманияТасмания (мұндай бет жоқ) мен Оңтүстік АмерикаданОңтүстік Америка өтті. Галапагос аралдарында сол жерлердің флорасы мен фаунасының материктікінеМатерикұқсастығы Дарвиннің назарын аударды. Осы мысал түрлердің өзгере алатындығын дәлелдеді. АнглияғаАнглия қайтқаннан кейін ДарвинкөгершіндерКөгершін мен басқа да үй жануарлардың сұрыпталуымен айналысты.

Одан соң ол Т.МальтустыңТ.Мальтус (мұндай бет жоқ) шығармаларын зерттеген. Дарвин сол шығармалардағы ойларды тірі табиғатқа пайдаланды. Оның тұжырымы бойынша жануарлардың жоғары репрадуктифтік потенциалына қарамастан табиғи популяциялардың саны тұрақты болады. Түрлердің өзара бәсекелестік, күреске шыдамды, бейімделгіш түр ғана көп ұрпақ қалдыра алады. 18581858 жылы тура сондай тұжырымға А.Р.Уоллес те келді. Бұны Ч.Лейльдің жұмыстары дәлелді. Ол прогрессивті өзгерістердің полеонтологиялық материалдарда болатынын көрсетті. Дарвин мен Уоллес Лондондағы Линнеевтік отырысқа докладпен шықты. Ал 1859 жылы Дарвин өзінің негізгі шығармасын - « Табиғи сұрыпталу арқылы өмірдің пайда болуы » жарыққа шығарады.

Антропологиялық проблемаларға тікелей қатысы бар Дарвиннің екі шығармасы бар. Олар : «Адамның шығу тегі және жыныстық тандау» (1871ж) мен « Адам мен жануарлардын мінез – құлықтары » (1872ж). Осы жұмыстар Ч.Дарвиннің жалпы теориясын адамның шығутегі проблемаларын шешуде қолдануды ұсынады. Дарвиннің теориясында « адам маймылдан шықты» деп тұжырымдады.

АдамАдам мен оның жақын тектері арасындағы алшақтық жедел қарқынмен ұлғая түседі, өркениетті адамдар мен жабайылар арасындағы айырмашылық мысалы КавказКавказ халықтары мен гиббондар арасындағы сияқты алшақтайды, қазіргі кезде ол негр немесе автралиялықтар мен гориллалар арасындағыдай сипатта”. Міне, атағы әлемге әйгілі ғалымның сөзі осындай. Дарвиннің өз теориясын жасау кезінде идеялық “серпілісті” сол кездегі зиялылар ортасында кеңінен танымал болған британдық экономист Томас Мальтустың кітабынан алғандығы белгілі. Ол жер бетіндегі адамдар саны өте көп, олардың көбеюінің жолын кесу қажет дейді. “Соғыс, аштық және жұқпалы ауруларЖұқпалы аурулар сияқты алапат апаттар халықтың санын азайтуға қажетті механизм болып табылады, өйткені адамдардың белгілі бір бөлігі, басқаларының жақсы өмір сүруі үшін өлуі тиіс. Тек осындай “(үздіксіз) перманентті соғыстың” нәтижесінде ғана адамзат өмір сүре алады”, – деп санайды Мальтус.

Дом д-ра Роберта Дарвина, где родился Ч. Дарвин.

Дарвиннің әкесі

– Роберт Дарвин

Дарвина анасы

– Сусанна Дарвин

Детство и отрочество

Ч.Дарвиннің в Доундагы уйі

Дарвиннің әйелі

– Эмма Дарвин

Дарвиннің Вестминстерском аббатсттагы жерлеуі

Вестминстерское аббатство

Дарвин мен Уолестің теориясы

Tүrlerdiң kelip шıғwı kitabının' 1859-jılg'ı nusqası

Қандай да болмасын тірі организмдерге өзгергіштік тән.

Барлық тірі организмдерге көп мөлшерде ұрпақ қалдыруға бейім келеді. Бірақ табиғатта осынша көп мөлшерде ұрпақ дамып жетілмейді. Өйткені олардың басым көпшілігі қоректің, судың, жарықтың жетіспеушілігінен т.б. себептерден тіршілігін жояды.

Организмдердің шексіз көбеюге бейімділігі мен кеңістік және тіршілік ресурстарының арасындағы қарама – қайшылық тіршілік үшін күресті туғызады.

Тұқым қуалайтын өзгергіштігі бар даралар тіршілік еткен орта жағдайларына бейімделіп, ал ондай өзгергіштігі жоқтары жойылып отырады (табиғи сұрыпталу ).

Түрлердің көбейіп, ұрпақ қалдыруы – пайдалы өзгерістердің организмде ұрпақтан – ұрпаққа беріліп бекітілуі. Осының нәтижесінде ұрпақ пен тектін арасында бірсыпыра алшақтық пайда болады.

Tүrlerdiң kelip шıғwı kitabının' 1859-jılg'ı nusqası

Кемедегі «Бигль» саяхаты

Капитан Роберт Фиц-Рой

Рукописный дневник Дарвина

Мегатерия - вымерший ленивец

Галапагосские черепахи

Кешіккен жұмыстары

1868 г. - Сочинение «Изменение животных и растений в домашнем состоянии»

1871 г. - Чарльз Дарвин «Происхождение человека и половой отбор», работа

значительно

дополнила его труд об эволюции

Дарвинизм

Рис. 4 Альфред Р. Уоллес (1823—1918) — английский естествоиспытатель, один из основоположников зоогеографии, создавший одновременно с Чарльзом Дарвином теорию естественного отбора.

Совпадение научных интересов

«Предостерегающая окраска и маскировка» кн. А. Уоллеса «Дарвинизм. Изложение теории естественного отбора и некоторые из ее приложений».

(Уоллес, 1898)

Рис. 6 Дарвиновский Государственный музей

— единственный в России скелет дронта, нелетающей птицы, некогда обитавшей на о. Маврикий и вымершей в 1680–1690 гг.

Основные научные труды Дарвина

1839г. – Путешествие натуралиста вокруг света на корабле «Бигль»

1842г. – Зоология путешествия – ( участие в многотомной монографии)

1851-54г.г. – Усоногие раки

1859г. – Происхождение видов…

1862 – Опыление у орхидных

1868г. – Изменчивость животных и растений в одомашненном состоянии

1871г. – Происхождение человека и половой отбор

1872г. – Выражение эмоций у человека и животных

1876г. – Действие перекрестного опыления и самоопыления в растительном мире.

Тыңдагандарынызга рахмет