Экология | Арал теңізінің ғаламдық мәселелерін қарастыру шаралары

І. Кіріспе
Қазіргі таңда табиғатқа түсіп отырған ауыртпашылықтың дәрежесі орасан екендігі соншалық, егер оны қорғауға тиісінше шұғыл көңіл бөленбесе, мұның ақыры апатқа әкелуі әбден мүмкін. Өйткені қоршаған ортаның ластануы ауқымы халықтың денсаулығы мен еңбек қабілетіне қатер төндіретіндей дәрежеге жеткендігі анық.
Арал - Қазақстан жеріндегі Қызылорда және Ақтөбе облыстары мен Өзбекстан жерінде, Тұран ойпатының шөлді белдемінде, Үстірттің шығыс шетінде орналасқан тұйық көл. Алабындағы қарқынды антропогондік әрекеттерге дейін ( 1960 – 70 ж. ) дүние жүзілік теңіз деңгейінен 53, 0 м биіктікте жатқан. Осы деңгейдегі айдынының ауданы аралдарымен қосқанда 66, 1 мың км кв, орташа тереңдігі 16, 1 м, ұзындығы 428 км, ені 235 км, су жинау алабының ауданы 69 000 мың км кв. болған. Сол кездерде жылына 50 - 150 мың балық ауланса, теңіз жағасынан едәуір мөлшерде бұлғын терісі игерілген. Алабындағы шаруашылық мақсаттарға үздіксіз су алу барысында 1998 ж. теңіз деңгейі 18 м - ге төмендеді. Аралдың ауыр ахуалын Кеңес үкіметі кезіндегі ең жоғарғы лауазымды мемлекет және партия қайраткерлері білді. Бірақ, біле тұра тақап келе жатқан апат туралы ащы шындықты халықтан жасырды. 1988 жылы Көкарал аралы Оңтүстік құлықпен қосылып кетті. Нәтижесінде теңіз 2 суқоймаға – Үлкен Арал және Кіші Аралға бөлініп қалды. Суы тайыз, тартылуы да қарқынды Кіші теңіз – Қазақстан жағында, ал Үлкен теңіз - Өзбекстан жағында қалды......
Ғылыми жобалар
Толық

Тарих | Мәңгілік елдің ұлы тарихы Қазақ хандығының құрылуы

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Тәуелсіздік тізгінін қолға алғаннан кейін, өткенін еске түсіріп, ұлттық мемлекеттілігіміздің қалай, қашан құрылғаны туралы білу маңызды мәселе болып табылады.
ХV - ХVІІІ ғасырда Қазақстанның оңтүстік - шығыс бөлігінде құрылған Қазақ хандығы ірі тарихи оқиға болды. ХІV - ХV ғасырларда Дешті Қышпақ пен Мәуереннахр, Моғолстанда болған этникалық процесстердің дамуы, Еуразиялық шығыс және Орта бөлігіндегі саяси даму Қазақ хандығының құрылуының басты факторы болды. Сондықтан ХІV ғасырда пайда болған Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Сібір хандығы, Моғолстан секілді мемлекеттер жергілікті халықтардың мемлекеті деп есептеледі.
ХV ғасырдың орта шенінде Қазақ хандығының құрылуына әсер еткен саяси оқиғалар: Мауреннахрдағы Ақсақ Темір ұрпақтарының мемлекеті Дешті Қыпшақтағы Әбілхайыр хандығы, Жетісу мен шығыс Түркістандағы Моғолстан мемлекеті, Оңтүстік Сібірдегі қалмақ тайпалары, Иран мен Әзірбайжандағы Қара Қоюнлы Әулет арасындағы күрделі саяси шиеленістер.
«Мәңгілік елдің» ұлы тарихында бабаларымыз кең байтақ елін көзінің қарашығындай сақтап қалу жолында күрделі келіссөздер жүргізіп, қасық қаны қалғанша күресіп, бүгінгі Қазақстанның ұлан - ғайыр жерін ерлікпен қорғап қалды. Біз бұл ерлікті ешқашан ұмытпауымыз керек.
Қазақстан Президенті, Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Біздің елі - міз, қазақ жұртының арғы түбі ғұндардан басталады. Ғұндардан кейін көк түріктерге жалғасады.
Алтын Орда орнығады. Сөйтіп, хандық дәуірге ұласып, кейін біртіндеп Тәуелсіздікке келіп тіреледі», – деп атап көрсетті......
Ғылыми жобалар
Толық

Технология | Ас атасы нан

Ең қасиетті ас – нан, ең қасиетті есім – адам
Жер тойынбайынша, халық та тоймайды.
«Ғасырлар даналығы»

Жоспар:
І. Кіріспе
1. Нан - қасиетті тағам
2. Нанның ұлылығы
ІІ. Теориялық бөлімі
1. Нанның түрлері
2. Қолдану, сақтау жолдары
ІІІ. Зерттеу бөлімі
1. Нанның пісіру жолдары
ІV. Қорытындылау
1. Тағамның ең асылы - нан
V. Пайдаланылған әдебиеттер

Мақсаты: нанның адам еңбегімен келетінін, оған көп еңбек жұмсалатынын жеткізу, нанды қастерлеуге, еңбек адамын құрметтеуге баулу, сөздік қорларын арттыру
1. Кіріспе
Нан – біздің Отанымыздың байлығы, халықтың негізгі тамақтану өнімі болып табылады.
Нан сапасы егіс шаруашылығымен өте тығыз байланысты. Ал егістіктен біз астық аламыз. Алған астығымыздың сапасы неғұрлым жоғары болса, одан алған өнім сапасы да соғұрлым жоғары болады. Астық өндірілсе – ауыл шаруашылығының ірі саласы.....
Ғылыми жобалар
Толық

Математика | Жеті санның құпиясы

КІРІСПЕ
«ХХІ ғасырда білімін дамыта алмаған елдің тығырыққа тірелері анық» деп Елбасының халыққа арнаған жолдауында атап көрсетілгендей, ұрпағы білімсіз елдің келешегі де бұлыңғыр екені баршаға аян. Әрбір мемлекет, әрбір ұлт өз өкілінің білімі мен бойындағы ерекше қасиеттері, таланты мен дарындылығы, өзгелерден ерекше табиғи қабілеті арқылы биіктерден көрініп, басқаларға қарағанда оқ бойы озық тұратынымен бағаланады. Өз ұлтының салт - санасы мен ата - бабасынан келе жатқан дәстүрін бойына ана сүтімен, әке қанымен сіңірген әрбір ұрпақ осы заман талабына сай біліммен қаруланса, ел келешегі еңселі, мәртебесі биік, арманы асқақ, елдің мерейі үстем болмақ.
Қазақ халқы тілге бай. Әр сөзін талдай білген, әр сөзіне мән берген халық. Қазақ үшін әр сөздің ғана емес, әр санның өзіндік қасиеті, шариғатқа қатысы, тәрбиелік мәні, саналы орны болған. Расында қазақ бір санынан бастап, әр санның қадірі мен қасиетін салмақтап, өзіне тән ерекшелігін саралай білген, орнына, маңызына сай қолданған. Әр санда өзіндік ие болатынын мақсаты мен мағынасы болатынын сезе, түйсіне білген.
Қазақтардың таным - түсінігінде жеті санының алар орны ерекше. Жердің жүзін мекендеген халықтардың көбісі, соның ішінде қазақтар ерте кезден - ақ жеті санында сиқырлық күш бар деп санаған......
Ғылыми жобалар
Толық

Менің мысығым

Аннотация
«Менің мысығым» тақырыбына жазылған бұл ғылыми жобамда өзімнің екі сүйікті Аққоян деген мысығымды зерттедім. Мысығымды бақылай отырып оның қандай пайдасы барын, мысық арқылы ауа - райын болжауға болатынын т. б зерттеп білдім. Мысығымды үнемі бақылай отырып ол өте ақылды, саналы тіршілік иесі екенін білдім. Мысығым өте сүйкімді. Осы зерттеу жұмысымда интернет желісінен мысыққа байланысты көптеген қызықты мәліметтер жайында біле алдым. Мысықтың түрлері, мысық тұқымдас аңдар жайында таныстым. Бір жеті уақыт ішінде мысығымды бұрынғыдан да қатты жақсы көріп кеттім. Ол тек тышқан аулаушы ғана емес, адамдардың жан серігі, емшісі екеніне де көзім жетті......
Ғылыми жобалар
Толық

Тарих | Тарихты білесіңдер ме

Қазақстан Республикасының 25 жылдығына орай ұйымдастырылды.
Сабақтың мақсаты: Қазақстан табиғаты, табиғи байлықтары, рәміздері, қоғам қайраткерлері туралы білімдерін жинақтап көрсете біледі. Оқушының ой - өрісін кеңейіп, танымдық деңгейін көтеріледі, пәнге қызығушылығы артады;
Күтілетін нәтиже: Өз ойын ашық, еркін жеткізе білуге үйренеді. Топтық жұмыс арқылы ынтымақтастық қарым - қатынас орнайды.
Көрнекілігі: Қазақстанның саяси картасы, интерактивті тақта.
Сабақтың түрі: сайыс сабақ.
Пәнаралық байланыс: география, әдебиет, математика.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.
Жүректен жүрекке тренингі арқылы бір - бірімен амандасады; Топқа бөлу – әртүрлі суреттер таратады, топ ережелерін басшылыққа алып, топтық жұмыс жасайтындарын айтады Оқушылар екі топқа бөлінеді......
Ғылыми жобалар
Толық

Тарих | Балықты көлінің орналасуы мен тарихы

Балықты көлінің орналасуы мен тарихы
Сайрам - Өгем мемлекеттік ұлттық паркі Батыс Тянь - Шаньның солтүстік бөлімінде Өгем, Қаржантау, Қазығұрт және Боралдай тау жоталарында орналасқан. Парк Қазақстан Үкіметінің 2006 жылғы, 26 - қаңтарындағы №52 қаулысына сәйкес Балықты көлі аумағындағы орман мен жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі мемлекеттік орын болып табылады. Жалпы ауданы 30 гектар. Көлдің тереңдегі 16 - 17 метр. Балықты көлінің Оңтүстік Қазақстан облысының Түлкібас ауданындағы, Жаскешу елді мекенінде орналасқан.
Аудан орталығы Т. Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 20 шақырым, Састөбе темір жол стансиясынан 12 шақырым жерде, Арыс өзенінің оң жақ жағалауында Жібек жолында орналасқан. Балықты көлі ғалымдардың болжамы бойынша Мезозой эрасында пайда болған деген дерек бар.
Біздің ата - бабаларымыз бұл жерді қазақ халқының басына түскен қасіретті оқиға «Ақтабан шұбырынды» кезінде жоңғар шапқыншылығында туған жерді азат етуде көрсеткен ерліктері үшін еншіге алған екен......
Ғылыми жобалар
Толық

Қазақ тілі | Абай өлеңдеріндегі антонимдік жұптар

КІРІСПЕ
1. Абай – қазақ әдебиетіндегі ірі тұлға.
1. 1 Қазақ тіл біліміндегі антонимдер.
2. Абай өлеңдеріндегі антонимдік жұптарды топтастыру және қолданылу ерекшелігі.
2. 1 Ұлы сыршыл лирик ақын өлеңдеріндегі антонимдер мәні.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Оқушыларды ғылыми жұмысқа баулудағы мақсатым - оқушыларды ғылыми зерттеуге қызығушылығын қалыптастыру, шығармашылық қабілетін дамыту, ізденудің әдістерін үйрету арқылы көрегендікке, шығармашылыққа баулу.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі......
Ғылыми жобалар
Толық

Әдебиет | Сакен Сейфуллин шығармасы

Жоба жұмысының мақсаты: Көкшетау поэмасындағы тау атауларының аңыздармен сабақтастығын анықтау
Міндеті:
- Ақын өлеңдеріндегі табиғатты суреттеулерін зерттеу, саралау;
- Табиғат сұлулығын адам тіршілігімен байланыстыруын байқау, аялауға үйрену, табиғаттың көркем бейнелерін көре білуге үйрену.;
- Ақынның ойын жас ұрпаққа насихаттау
Жобаның өзектілігі: С. Сейфуллиннің Көкшетау поэмасындағы табиғат суреттерінің адам өмірімен байланыстылығы, бейнелі сөз сұлулығы.
Зерттеу жұмысының ғылыми болжамы: С. Сейфуллин лирикасындағы табиғат суреттерінің өміршеңдігі жоғары, өзінің оқырмандарын рухани байытуға өз үлесін әрқашанда қосады, болашақ ұрпақтың өлеңдерден алары көп екендігін болжадым.
Зерттеу әдістері:
• Ізденіс
• Халық аңыздарын Көкшетау поэмасындағы табиғат суреттерімен байланыстыру
• Жүйелі қорытындылау .....
Ғылыми жобалар
Толық

Әдебиет | Мүшелде бар жұмбақ сыр

Ғылыми жобаның тақырыбы: Мүшелде бар жұмбақ сыр
Ғылыми жобаның мақсаты:
Қазақ халқының жыл санау үлгісіне терең бойлап, мүшел жас жайында мағлұматтарды көпшілік қажеттілігіне жарату, Ата - бабамыз мүшел жасты ерекше тәрбие көзі ретінде пайдаланғанын, астрономиялық және математикалық теория тұрғысында ұтымды екенін дәлелдеу.
Міндеттері:
Жыл санау мен мүшел жасты жіптей білу, жасқа сипаттама беру
Өзектілігі:
Заман өзгергенмен халықтың сенімі құпиялыққа құштарлық сезімі өршімесе өшпейді. Мүшел жас ұғымына үңіліп, құпиясын түсіне білу, қашанда өзекті мәселенің бірі болмақ.
Болжам:
Егер мүшел жас туралы неғұрлым көп білсек, адам өміріне тигізер әсері мен ықпалының сырларын ашар едік.
Ұлы ғалым Пифагор: «Әр сан өзіндік ерекшелікке ие» деген екен. Ғалымдардың бұл тұжырымдарына сену – сенбеу әркімнің өз еркінде дейтұрғанмен, әр санның адам өмірінде белгілі бір маңызы бар екенін жоққа шығара алмаспыз.
Дүние жүзінде шығыс күнтізбесіне қызығушылық артып келеді. Бұл оның өміршіл және сұранысқа сай екендігінің белгісі. Сондықтан, мүшелді ғұмырнама компасы ретінде күнделікті тұрмыста пайдалануға әбден болады. Мерейтойларға себеп болып жүрген дөңгелек даталар нөл мен 5 - ке аяқталғанымен, олар өмір кезеңдерінің сырын ашпайды. .....
Ғылыми жобалар
Толық