Бөлім: «Ертегілер»

Ертегі – фольклордың негізгі жанрларының бірі. Ертегі жанры – халық прозасының дамыған, көркемделген түрі, яғни фольклорлық көркем проза.
Әділетшіл бақа
Бақа кезінде өте әділетшіл болыпты. Ол әрі сол шақта аңдардың тобында екен де, әдемі қызыл қоңыр жүні, ебедейлі төрт аяғы бар екен.Күндердің бірінде..
©  Жәди Шәкенұлы
Әтеш пен бұлбұл
Ерте, ерте, ертеде әтеш пен бұлбұл араларынан қыл өтпейтін тату дос болыпты. Ол кезде екеуінің дене-тұрқы да ұқсас екен. Күндердің күнінде тау..
©  Жәди Шәкенұлы
Торғайлардың дауы
  Үйдің жанындағы бәйтерекке қонған торғайлар бір-біріне есе бермей әңгіме дүкен құрады.– Осы біздер неткен шешенбіз, – дейді біреу.– Бізге Алла..
©  Жәди Шәкенұлы
Тентек қошақан
  Қошақан аса тентек болды. Ол лақтармен бірге тастан тасқа секіріп, жар басында ойнақ салатын еді. Енесі оған:– Айналайын қозым-ау, тентек болма, ..
©  Жәди Шәкенұлы
Бұзау мен құлын
  Бұзаудың арқасы қатты қышып, оны енесіне айтады. Енесі бұзаудың арқасын тілімен жалап, оған көмектеседі. Мұны көрген құлын енесіне шапқылап келіп:–..
©  Жәди Шәкенұлы
Құстардың бағалауы
  Ерте, ерте, ертеде құс патшасы құстардың тәртібін, берекесін, тазалығын тексеру жарысын оздырады.Жарысқа мың бұралған тоты құс, аппақ болып..
©  Жәди Шәкенұлы
Құмырысқалардың еңбегі 
  Өмірге жаңадан келіп, аяғын енді-енді басқан кішкентай құмырысқа өзінен әлдле қайда үлкен шырпыны көтермекші болады. Бірақ, қанша тырбынса да..
©  Жәди Шәкенұлы
Ақылды қарлығаш
  Үйдің дөдегесіне балшықтан ұя жасап жатқан қарлығашқа суық торғай:– Сонша әуреленіп балшық тасығанша біз сияқты қораның қуысына неге..
©  Жәди Шәкенұлы
Еріншек мысық
  Бұрынғы заманда бір еріншек мысық болыпты. Ол күн бойы ұйықтап, ұйқысы әбден қанғанда далаға шығады екен. Бір күні оны есік алдында жолдықтырған..
©  Жәди Шәкенұлы
Бал арасы мен қара қоңыз
  Ұшып бара жатқан бал арасы малдың жас тезегін домалатып бара жатқан бір топ қара қоңыздың:“Дайын тамақ табамыз,Үйімізге барамыз” – деген әнін естіп..
©  Жәди Шәкенұлы
Қара нар мен ақ ешкі
  Ерте, ерте, ертеде қара нар мен ақ ешкі дос болыпты.Қара нар болса қашанда жүктің ауырын таңдап көтеріп, ешкі досына көмектесуден жалықпайды екен...
©  Жәди Шәкенұлы
Шырақ пен балауыз шам
  Асылып тұрған шырақ терезе жақтауындағы балауыз шамды қағытып:– Балауыз шам – ау, мен тұрғанда босағадан сығалап неғып жүрсің?! – деп мырс етті...
©  Жәди Шәкенұлы
Тауықтардың саудасы
  Бір аулада бес мекиен мен бір әтеш бар еді де, олар шарбақ торда қамалып ұсталатын.Күндердің бірінде сары мойын мекиен ауыр күрсініп:– Біз..
©  Жәди Шәкенұлы
Күн мен бұлт
  Жер бетіне мейірлене шуақ төгіп тұрған күннің бетін бір мезет бұлт бүркеп алып:– Күн қанша шуақты болғанмен табақтай ғана, менің туырлықтай..
©  Жәди Шәкенұлы
Доптың тағдыры
  Әлемдік деңгейдегі аяқ доп бәсекелеріне қатынасқан ала доп қатты мақтаншақ болыпты. Ол сайыскерлер жағынан тебіліп, әуелегенде немесе қарсы жақтың..
©  Жәди Шәкенұлы
Есек пен жираф
  Ерте, ерте ертеде есек пен жираф дос болыпты. Ол кезде екеуінің бойы да бірдей екен. Таңертең екеуі екі бағытпен кетіп, тағам тауып келіп, кеште..
©  Жәди Шәкенұлы
Тоқылдақтың тәубасы
  Тоқылдақ бала күнінен өте тентек болған екен. Ағаштан ағашқа ұшып, ағаштың діңін тесіп, тоғайды шулатып маза бермеген соң, Сүлеймен патша оған:–..
©  Жәди Шәкенұлы
Бұлақ пен теңіз
  Тау қойнауынан секеңдеп шоршыған бұлақ: Менің атым ақ бұлақАға берем шапқылап. Мөлдір маржан шашамын,Жағалауға атқылап,–деп өзің әлемдегі теңдесі..
©  Жәди Шәкенұлы
Құмырсқаның өнері
  Бірнеше құмырысқаның жабылып өздерінен үлкен бір шырпыны сүйреп бара жатқанын көрген қарға олардан:– Ой, шүкімайттар, сендер мына шырпыны сүйреп..
©  Жәди Шәкенұлы
Алма ағашы мен шынар
  Бір аулада алма ағашы мен шынар қатар өсіп тұрыпты. Шынар сымбатты бойын мақтан етіп әр күні:– Бойым түзу шынармын,Биік көкке шығармын, – деп ән..
©  Жәди Шәкенұлы
Жалқау күшік
  Бұрын бір ақ күшік болыпты. Ол сондай жалқау екен. Қыл аяғы біреу-міреу келе жатса, мыңқ етіп те үріп қоймайды екен.Бір күні иесі көшіп бір жерге..
©  Жәди Шәкенұлы
Дуал мен жапырақ
  Көктем келіп, бар дала гүлдей бастапты. Қоршалған дуал ішіндегі теректер де әдемі жасыл жапырақ жайыпты. Күнге күйіп, жел мүжіген ескі дуалдың..
©  Жәди Шәкенұлы
Құлын мен күшік
  Еркештің үйінің ала биесі бір әдемі ала құлын туды. Сол күні ақ төс қара қаншықтың күшіктері де бауырын көтеріп, көзін ашқан еді.Ақтөстен туған..
©  Жәди Шәкенұлы
Құмырсқаның суға ағуы
  Көктемде су тасып, құмырысқаның илеуін бұзып кетеді. Суға аққан құмырысқаралдың біреуі ағашқа жармасып, біреуі шөпке жармасып аман қалады. Бірақ..
©  Жәди Шәкенұлы
Қаз бен қарға
  Жұрттың бәрі қазды мақтап:– Қаз аспанда да ұшады, жерде де жүре алады, суда да жүзеді, – дейді. Мұны естіген қара қарға:– Ғақ, ғақ, оның несі..
©  Жәди Шәкенұлы