Аң-құс қалай дыбыстайды?

Қораз таңда шақырып,

Қой мен арқар маңырар.

Ал арыстан ақырып,

Есек, қашыр аңырар.

 

Күзен, зорман шақылдап,

Сұңқар көкте саңқылдар.

Саршұнақ, суыр...

Тақпақтар
Толық

Түйеқұсқа: - Жүк артамын, ­ десе, – Мен құспын, ­ дептi. – Ұш, ­ десе, – Мен түйемiн, ­ дептi

Түйеқұстың тіл қатып сөйлей алмайтынын бәріміз білеміз. Мұндағы айтылмақ ой біздерге, адамдарға қатысты. Мойны еш жұмысқа жар
бермейтін, жалқау адамның сөзі де, сылтауы да көп болады емес пе? Кейде өзіміздің бойымыздан да жалқаулықты көреміз. Егер сол жалқаулық болмаса, біз қаншама істерді атқарар едік, талай биіктерге де көтеріліп қалар едік...
Келісесіз бе?

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Ұясын ұнатпаған құс – оңбас

«Ұясын ұнатпаған құс – оңбас»


Қазақ халқы тұрақтылықты, адалдықты жақсы көреді. Құсқа байланысты да олардың қалыптасқан пікірлері бар: Сауысқанды бірлігі жоқ деп ұнатпайды, қарғаны тілеуі жаман деп ұнатпайды, көкекті өз атын өзі шақырады дейді, қарлығаш құстың еңбекқорлығын, адалдығын ұнатады, қараторғайды, бозторғайды әнге қосады, бұлбұлды, қыранды үкіні қатты бағалайды. Құс тіршілігін бақылаған бабаларымыз, адамдардың жөнсіз, өз үйінен безген жаман әрекетін бетіне айтпай, құстың жаман қасиетін айту арқылы түсіндіреді.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Ә.Кекілбаевтің «Құс қанаты» шығармасындағы әйелдер бейнесі

Зерттеудің мақсаты: қазақ әдебиетінің іргелі суреткері, белді өкілдерінің бірі Әбіш Кекілбаевтың шығармаларында әйел образын зерделей түсу, көпшілікке таныстыру.

Міндеттері:
- Ә.Кекілбаевтың еңбектеріне шолу жасау;
- «Құс қанаты» повесіндегі әйел образына үңілу;
- Кейіпкер Айсауленің өмірін зерттеу.

Өзектілігі: Әбіш Кекілбаев «Құс қанаты» ғұмырнамалық повесінде өз анасы Айсәуленің бейнесін сомдайды. Ана махаббаты сезімін ұғындыру, ана мен бала арасындағы байланысты қалыптастыру; өз жақын-туыстарымен жақсы қарым-қатынаста болу.

Ғылыми жобалар
Толық

Қиял-ғажайып ертегі: Алтын құс пен сұр қасқыр

Бұрынғы заманда болған бір патша. Ол патшаның үш ұлы һәм бір жүдә үлкен бақшасы бар екен. Сондай бақша мақтауға келетін еді. Мұндай бақша ол заманда дүние жүзінде болмаған. Егер бұл бақшаға қайғылы ма, ауру ма кісі кірсе, қайғылы кісінің қайғысы кетіп, ауру кісі ауруынан саламат болып шығатын еді. Бұл бақшада дүние жүзіндегі неше түрлі жемістер бар еді. Патша бақшасындағы осы жеміс ағаштарының ішінен биік өскен бір алма ағашын жан-тәнімен жүдә жақсы көреді екен. Ол ағашта өскен бір алманың біреуі алтынға, біреуі күміске, яғни әртүрлі түске айналып тұрады екен. Бір заман бұл бақшаға иеленген бір алтын құс келген. Алтын құстың әрбір жүні алтын секілді жалт-жұлт етіп тұрған һәм көзі гауһар секілді ойнап тұрған. Бұл әр күні түнімен бұл патшаның бақшасына ұшып келіп қонады екен. Әлгі патшаның сүйікті алма ағашының әр түні бір алмасын шұқып, басқасын қиып түсіріп кетеді екен. Күндерде бір күн патша бақшасына шықса керек. Алма ағашынан алмасын қараса, алтын секілді жақсы алмасы жүдә аз қалған. Патша бұл істі көріп қапа болған, қайғыра бастаған. Бір күні патша өзінің үш ұлын шақырып айтқан......
Ертегілер
Толық

Құсайынға айттырған дауыс (Қазақ ауыз әдебиеті)

...Үш некелі боп едің
Үш-төртеу көрдің перзенттен,
Ақылыңа серік боп,
Екі балаң ержеткен.
Тура қаза келгенде,
Кім қалады жендеттен.
...Дүниеден ғапыл қап,
Жүгіріп жүрген мен едім.
Кім біледі қайғының
Жоғары менен төменін.
Баласы деп айтады,
Ақсүйек туса, төренің.
Қажеті болса нашардың,
Қазынаңнан төледің.
Отыз екі жасыңда,
Дүниеден өттің зерегім.....
Өлеңдер
Толық

Шәріп Құскелді қызының Қабибаны жоқтауы (Қазақ ауыз әдебиеті)

Әуелі Алла жаратқан,
Пендеге күнін санатқан.
Он сегіз мың ғаламды
Бір өзіне қаратқан.
Әуелі, Алла пайғамбар,
Моллалар кітап жайғандар.
Әкемнен жұрты айрылып,
Жүрегімде арман бар.
Көңілімнен шуақ жел есед,
Жас-кәрімен кеңесем.
Мақтанып, әке, жүруші ем,
Тәубәм бір көппен теңесем.
Елінің жоқтап зар-мұңын,
Көтерген әкем нар жүгін.
Алатаудай жас әкем,....
Өлеңдер
Толық