Басшы, бастық, жетекші

Басшысын таппаған ел азады,
Жолдасын таппаған ер азады.

Тілі жеткенше сөйлеген - шешен,
Қолы жеткенше нұсқаған - көсем.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ит

Ит - ырыс.

Ит - адамның құлағы.

Ит - опа, қатын - жапа.

Ит ұяласын аңсайды.

Ит ұяласынан қорықпайды.
Мақал-мәтелдер
Толық

Балық

Балықтың жаны суда.

Балық жоқта бақа да балық.

Балықтың тілін бақа біледі.

Балық аулай алмаған суды лайлар.

Балықтың да сегіз қанаты бар.
Мақал-мәтелдер
Толық

Арыстан

Арыстан Айға шауып мерт болған.

Арыстанның ойынынан түлкінің мойыны үзіледі.

Қасқырдан сая іздегенше, арыстаннан пана ізде.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ақымақтық

Ақымақтың ақылы көзінде.

Ақымақтың ала-құласы болмайды.

Ақымаққа арнап заң жазылмас.

Ақымақ атқа мінсе, атасын танымас.
Мақал-мәтелдер
Толық

Жылан

Жылан иреңдеп жүреді, сүйреңдеп күледі.

Жыланның сырты жылтыр, іші у.

Жылан иір-иір жүрсе де,
Ініне түзу кіреді.
Мақал-мәтелдер
Толық

Адалдық, игілік

Игілікке - сүйгілік.

Игіліктің ерте, кеші жоқ.

Жайылымы болмаса, мал азады,
Қайырымы болмаса, жан азады.

Жайылымын тапса, мал семіреді,
Қайырымын тапса, жан семіреді.

Қайраңы жок көлден без,
Қайырымы жоқ ерден без.
Мақал-мәтелдер
Толық

Есек

Есек қодығымен, шеңгел собығымен.

Жүгі жеңіл есек жатаған.

Есектің күші адал да, еті арам.
Мақал-мәтелдер
Толық