Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық
Сабақ тақырыбы: Период және топ бойынша химиялық элементтердің оксидтерінің, гидроксидтерінің және сутекті қосылыстарының қышқылдық – негіздік қасиеттерінің өзгеру заңдылығы
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.2.1.4 период және топ бойынша химиялық элементтердің оксидтерінің, гидроксидтерінің және сутекті қосылыстарының қышқылдық – негіздік қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсіндіру;
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
ХЭПЖ динамикалық кестеге қарап, элементтердің атом құрылысына, физикалық қасиеттеріне сипаттама беру;
жай заттардың оттекпен әрекеттесуін бақылай отырып, элементтердің қасиетінің өзгеру заңдылығын зерттеу;
оксидтердің сумен әрекеттесуін бақылау арқылы заңдылықты анықтау;
оксидтердің қышқылмен және сілтімен әрекеттесуін зерттеу.
кестедегі периодтылықты түсіну және оны қышқылдық негіздік қасиеттерінің өзгеруі тұрғысынан түсіндіре білу......

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық
Сабақ тақырыбы: Элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.1 химиялық элементтер атомдары қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын сипаттау: атом радиусы, иондану энергиясы, электртерістілік және тотығу дәрежесі;
Сабақ мақсаттары: Оқушылардың барлығы:
s, p,d және f блока элементтерін ажырата біледі
Ауфбау (Aufbau) принципіне сүйене отырып, электрондық конфигурация құрады
Оқушылардың көбі:
- период және топ бойынша қасиеттердің өзгеруін атом радиусы, иондану энергиясы, тотығу дәрежелерін түсіндіреді
Кейбір оқушылар:
Элементтің құрылысына қарай қасиеттерін болжайды .....

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Су және органикалық заттар
Сабақ тақырыбы: Тірі ағзалар үшін макро (магний, кальций, калий, фосфор) және микроэлементтердің (мырыш, темір, фтор, селен) маңызы
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: • «Идеялар тақтасы» арқылы тақырыпқа қатысты алдын ала білім деңгейлерін анықтау;
• «Ақпараттағы ақаулық» жаттығуы арқылы химиялық элемент топтарымен танысу;
• Мәтінмен жұмыс жасай отырып, химиялық элементтерді кездесу мөлшеріне қарай топтастыру;
• Макро және микроэлементтердің тіршілік үшін маңызын сипаттау.
Сабақ мақсаттары: «Идеялар тақтасында» ұсынылған проблемалық сұраққа өз жауаптарын, ойларын, болжамдарын жасайды. Осы арқылы білім деңгейлері анықталады.
«Ақпараттағы ақаулық» жаттығуы арқылы жұптаса отырып элементтер топтары туралы ақпаратпен танысады. Берілген кестедегі мәтін бойынша элементтерді кездесуіне қарай топтастырады. Макро және микроэлементтердің маңызын постерде қорғап, сипаттайды. ....

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Маңызды р-элементтер және қосылыстары.
Сабақтың тақырыбы: Периодтық кестедегі р –элементтердің орны, атом құрылысының ерекшеліктері. Алюминий және оның қосылыстары.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.2.1.31 атомдардың құрылымы тұрғысынан топтар мен периодтағы p-элементтерінің және олардың қосылыстарының қасиеттеріндегі өзгерістердің заңдылықтарын түсіндіру;
10.2.1.32 алюминий оксидінің және гидроксидінің амфотерлік қасиеттерін зерттеу;
10.2.1.33 алюминий мен оның қорытпаларын пайдалануды сипаттайды;
Сабақтың мақсаттары: 13 топ металдарының қасиеттері мен реакцияларын білу.
Құймаларының қолданылуын білу.....

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Маңызды p-элементтер және олардың қосылыстары
Сабақ тақырыбы: р – элементтердің периодтық кестеде орналасуы, атом құрылысының ерекшелігі. Алюминий және оның қосылыстары.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.2.1.31 атом құрылысы тұрғысынан р – элементтері мен олардың қосылыстарының қасиеттерінің топта және периодта өзгеру заңдылықтарын түсіндіру;
10.2.1.32 алюминий оксиді мен гидроксидінің екідайлы қасиеттерін зерттеу;
10.2.1.33 алюминий мен оның құймаларының қолданылуын сипаттау;
Сабақ мақсаттары: Оқушы:
- атом құрылысын біледі және атом құрылысының элементтердің қасиеттеріне әсерін анықтайды;
- р – элементтердің қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіреді;
- алюминий оксиді мен гидроксидінің қасиеттерін салыстырады, екідайлы қасиеттерін түсіндіреді;
- алюминий мен оның құймаларының қасиеттерін біледі және қолданылуын салыстырады;.....

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Маңызды p-элементтер және олардың қосылыстары
Сабақтың тақырыбы: Периодтық жүйедегі р-элементтердің орны, олардың атом құрылысының ерекшеліктері.
Алюминий және олардың қосылыстары.
Оқыту мақсаттары: 10.2.1.31 атом құрылысы көзқарасы тұрғысынан периодта және топта р-элементтердің қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру;
10.2.1.32 алюминий оксиді және гидроксидінің екідайлы қасиеттерін оқып білу;
10.2.1.33 алюминий және оның құймаларының қолданылуын сипаттау;
Сабақтың мақсаттары: атом құрылысы көзқарасы тұрғысынан периодта және топта р-элементтердің қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру;
- алюминий оксиді және гидроксидінің екідайлы қасиеттерін оқып білу;
- алюминий және оның құймаларының қолданылуын сипаттау;......

d – элементтер периодтық жүйенің барлық қосымша топшаларында орналасқан. d элементтерді металдарға жатқызады, өйткені олар жоғары электр және жылуөткізгіштік көрсетеді және металдық жылтыры болады. Металдық байланысы өте берік болады. Сыртқы электрондық құрылыстары мынадай структураға сәйкес келеді.
(n-1) da nsb a = 1-10
b = 1-2
Атом құрылысы тұрғысынан алғандағы, бұл элементтерге тән сипат, ол ондағы элементтердің ядро заряды артқан сайын сыртындағы s және p деңгейшелер емес, ішкі екінші d деңгейіне тола бастайды. Демек, олардың сыртқы деңгейшесі өзгеріссіз қалады, яғни онда 1 немесе 2 электрон болса, онда олар өзгеріссіз. Олай болса, d элементтердің валентті электрондары сыртқы және сыртынан есептегенде ішкі екінші деңгейше болады екен. Мысалы Sc – скандий 4s13d 1, итрий 5s2∙4d1.
Оларға тән мұндай жалпы атом құрылымына орай, кейбір бірдей химиялық қасиеттер де болады.
d қатарындағы барлық элементтер металдар және олар өзінің жоғарғы беріктілігімен, жылу және электр өткізгіштігімен сипатталынады. Олар өзара және басқа металдармен құйма түзеді.
d элемент қосымша топшаларда орналасқан. Қосымша топшалар негізгі топшаларға қарағанда қысқарақ, себебі олардың бірінші элементі IV периодтан басталады. d элементтер ІV, V, VІ периодтарда s пен p элементтерінің арасына кіретін 3 декададан тұрады.
d элементтерге жатады:
IV периодта Sc – Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn;
V периодта Y – Zr, Nb, Mo, Tc, Ru, Rr, Pd, Ag, Cd;
Vi периодта La, Hb, Ta, W, Re, Os, Ir, Pt, Au, Hg. ....