Барлық кішкентай сәбилердің істеген іс әрекеті үлкейген адамдардың жүзіне күлкі,қуаныш әкеледі. Олар ойнай бастаған сәтте қалай шаршап келкеніңді де ұмытып қалады екенсің. Әр бір сыңғырлаған былдырлағын сөйлеген үні де өзіңді еріктіріп әкетеді. Қазақ халқы бала тілі бал деп босқа айтпаса керек.Кішкентай сәбилер шаңыраққа олжа болып келген бақыт секілді. Бір шаңырақта бір емес,екі емес он бала келседе ата ана қуанышы сөзбен жеткізерліктей оңай емес.Баланың тілі бал болатыны рас екен ау. Баланың жасы жетіп,тілі шыққандағы ең алғаш айтатын сөзінің бірі «мама» болады. Сөйлеген бір сөзіне ана жүрегіде қуанып қалады. Оны қызық көрген тумаластары өз есімдерін қайталап айтқыза береді. Ия осыдан шығар баланың тілі бал болатыны.

Мен дүниеге келерде анам мені тоғыз ай құрсағында көтерген болатын. Кішкентай сәби үшін анада әкеде алаңдаумен болады. Бір күні кішкентай тентек жарыққа шыққысы келіп,анасын әбден әуреге салады. Жаңалықты естіген әке тұңғышын көруге асық болады. Не дегенмен қуанышпен қоса қорқынышта бірге жүреді емес пе? Бала мен ананың денсаулығын ойлап бірнеше сағаттар бойы дәрігердің жауабын күтумен болған әкенің басына келіп кетпеген сауалдары өте көп болды.

Дәрігер есікті аша салысымен қуанышты хабарды дереу баланың заңды тұлғасы туған әкесіне айтуды жөн санады.Сөйтіп мені отбасымның жанына апарды.Мені көрген ата анамда тумаластарымда мәз болған болатын.Ал мен басқа балалар секілді жылауық болмадым.Анам мен әкеме қолымнан келгенше көмегімді аямадым.Бір қызығы мен тұсауымды кескен кезде ғана жер басып жүргенмін.Тұсауымды кеспейінше өз еркіммен жүрмеген екенмін.Өзімнің кішкентай кезімді айта берсем өте көп қызықты оқиғалар мен іс әрекеттерімді айтып отыруға бір емес бірнеше күн керек.

Әр бір сәбидің өзінің тәтті тілі мен іс қимылдары бар. Сәбиді тек ана ғана жақын таниды. Оның оғаш қылықтарына да көнеді, оны тамақтандырып,киіндіреді. Бала анасыз ешқашан бірінші қадам жасамайды. .....

ДЦП дертімен ауыратын бала еді. Өз қатарынан жүруі де, сөйлеуі де кешеуілдей берді. Қалалық емханадағы емдеуші дәрігері балаға мейіріммен қарайтын. Ем-дом жасайды. Бір күні сол емдеуші дәрігері: «Үлкен қалада осындай науқас балаларды қарайтын арнайы орталық бар. Сол орталыққа апарып көрсетіңіздер», – деді. Ол жерге де алып барды. Ол жерде: «Осындай науқас балаларды зерттеумен айналысып жүрген Мәскеу қаласынан профессор дәрігер келіп отыр. Сол дәрігерден кеңес алыңыздар», – деді. Одан да кеңес алды.

Баланың жағдайы бірқалыпты еді. Енді тәуіп, бақсы-балгерлерге де көрсетуге көшті. «Пәлен жерде грек кемпір бар екен. Тіл-көз тиген баланы емдейді екен» десті. Тәуіп, бақсы-балгерлердің бәрінің айтатыны жалғыз-ақ ауыз сөз еді: «Сүп-сүйкімді-ақ ұл екен! Құдай балаға дертті өзі беріп отыр. Лайым, қаласа, шипасын да өзі берер. Балаларың әлі жақсы боп кетер», – дейді. .....

«Кеудесі жақсылардың алтын сандық» дейді. Бұл сөз бабалардан қалыпты. Сол рас! Жақында редакцияға Баянауыл ауданы С.Торайғыров атындағы ауылдан ардагер ұстаз Шолпан Әбілғазықызы Жақыпова келді. Осы аймақтан өткен тарихи тұлғалардың жұрт біле бермейтін мәліметтер, фотосуреттер жайлы көрген-білгенімен бөлісті. Соның бірі – Сұлтанмахмұт Торайғыров сүйген қыз Мәлике Мұқтарқызы!

Өнер-білімімен асқан, ақын, алуан-алуан тақырыпқа қалам сілтеп, әдебиет пен мәдениетке толағай мұра қалдырып үлгерген Сұлтанмахмұт Торайғыров 28 жасқа қараған шағында өмірден «құйрықты жұлдыздай ағып» өтті, ол 1920 жылы 21 мамырда қайтыс болды.

Ақынның туып-өскен жері – Баянауыл ауданының Торайғыр ауылы. Сол ауылда жерленген. Басына белгітас қойылып, тоқсаныншы жылдардың басында кесенесі көтерілді. Бұған ұйытқы болған әйгілі қаламгер Әбіш Кекілбаев болатын. Сол ауылда мұражайы бар. Осыдан 3-4 жыл бұрын барғанымызда мұражай тым жүдеу еді. .....

Абай ақын: Көп адам дүниеге бой алдырған,

Бой алдырып, аяғын көп шалдырған.

Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы,

Өлмейтұғын артына сөз қалдырған, - деп қалай ғана нысанаға дөп тигізіп айтты екен?!

Белгілі қаламгер Қалмұқан Исабаев туралы жазарда ұлы ақынның осы өлеңі ойға оралды.

Рас, «артына өлмейтін сөз қалдырған» қаламгердің екінші мәңгілік ғұмыры басталды. Ол кеткен жоқ, «өлмейтін сөздерімен» қалың қазағының ортасында қалды. ...

Бірде Алматыдан қаламгердің қызы Баян хабарласты. .....

(Аға-жеңгелер тілегі)

Екеуі де бірдей жоғары білім алып, екеуі де адам жанына арашашы болар мамандықты өз өмірлеріне серік етіп алған, Астана қаласында еңбек етіп жатқан ініміз бен келініміздің өмір жолға бірге қадам басқан тойларының да, міне, бүгін өсіп келе жатқан кейінгі ұрпаққа үлгі берер шамшырағы жағылған сәт. Алты ата Әлімнен өрбіген Асанның Баймырзасынан тарайтын осы үйдегі ағамыз бен жеңгеміздің, он екі ата Байұлының Жаппас атты іргелі бір елінен өрбіген құдаларымыздың көзінің қарашығындай қос перзенті бүгін бас қосты. Осынау Той иелеріне қуаныштарыңыз құтты болсын дей отырып, бүгінгі тойдың себепкері болып отырған екі жас – ендігі отағасы атанар ініміз бен Баймырзадай іргелі елге келін болып түсіп отырған келінімізге бүгінгі көтерген Ақ отауларың құтты болсын дейміз! Бүгінгі өздеріңе тапсырылғалы отырған .....

Өре!

Бұл - архаизмге (көнерген) айналып бара жатқан сөз бе деп қалам. Өренің лексикалық бір мағынасы – құрт-ірімшік жаятын зат та, екіншісі адамның ақыл-ой деңгейі, яғни адамды адам ететін ингредиент. Деңгей, өре дегеннің мағынасы кең, жауабы көп. Өре – дүниетаным, пайым-парасатың, жаңағы айтқан ақыл-ойың. Осы өрені көтеріп отырмаса, адам шіркіннің төмендей берері хақ.

Өрені көтеретін, әлбетте, кітап, өнердің сан алуан түрі (театр, көркемөнер, музыка, қолөнері, т.с.с), кәсіби ісің, ақпараттың алуан түрі, т.б. Осы ретте қазіргі замандастардың өресі қай деңгейде, жалпы өремізді көтеруге қызмет ететіндердің өздерінің өресі қай деңгейде деген сауал туындайды.

Бір сөз бар: «Кітапты өртеуден де жаман қиянат – оны оқымау» деген.
Енді осыны өзімізден сұрап көрейік, біз әдеби кітап оқып жүрміз бе?

Бұл тұрғыда өреңіз қалай? .....

Студент бойындағы шыншылдық, адалдық, мейірімділік, патриоттық, ұлттық, тұрақтылық сияқты рухани қасиеттерді қалыптастыра отырып, жеке тұлға ретінде қалыптасуын, қоғамда еркін сөйлеуін, өз ойын еркін айта алатын қабілетті ұл-қыз тәрбиелеу мақсатында пікір талас өткізу. Студенттермен тәрбие жұмыстарының бағыттарын талқылайтын мәселелер:

1. Рухани - адамгершілік тәрбие
2. Ұлттық тәрбие
3. Отбасы тәрбиесі
4. Еңбек және кәсіби тәрбие
5. Азаматтық - патриоттық, құқықтық тәрбие
6. Экологиялық, экономикалық тәрбие
7. Эстетикалық тәрбие .....

(Күнделік жазған келіншектің әңгімесі)

– Мектеп қабырғасында оқып жүргенде-ақ күнделік жазумен айналысушы едім. Мен оны өзімнің ішкі бір құндылығым деп санадым. Күнделіктерімді ешкімге көрсетпейтінмін. Оны жұрт көзінен жасырын ұстаймын. Бірақ бір күні осы дәптерлерді біреу оқып көретін сияқты болатын да тұратын. Ол адам тек қана өзімнің болашақ жарым болады деп ойладым. Болашақ жарымнан жасырар қандай сырларым болмақ?

Мектепті бітіріп, үлкен қалаға оқуға бардым. Бұл 90-жылдардың іші еді. Бірақ түсе алмадым. Көп ұзамай өзім қалаған жігітке тұрмысқа шығып кеттім.

Өмір бірқалыпты еді. Күнделіктерімді де өзіммен бірге ала келгенмін. Оны реті келгенде жұбайыма көрсете қоймақпын ғой. Сонда ол таңғалатын болады. «Сенің менен жасырған сырларың да бар ма? – дейді ол таңғалып. – Ал оларды оқып көруге болады ма?» «Егер қаласаң...», – деймін мен күліп. .....

Таласымды тартамын тазалыққа,

Шашып – төгу жатады балалыққа.

Әлемді әлегәне салып қойған,

Экология біз үшін жағалық па?!

«Бірінші байлық – денсаулық »,- дейді қазақ. Расында, салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды айтпағанда, саулықта өмір сүруіміздің кепілі бола алатыны ол – деннің саулығы және тазалық. Ал дені сау ұрпақ – қоғам байлығы.

Елбасымыз «Болашаққа бағдар: РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» мақаласында атап көрсеткен ұлт саулығы мен сапасын арттыру бүгінгі күн мақсаты. Бұл жобаның екінші бөлімі ТАЯУ ЖЫЛДАРДАҒЫ МІНДЕТТЕР деп аталады. Соның ішінде «Туған жер» юағдарламасы бүгінігі қозғар қарарымның негізі болмақ.

Туған жерді сүйю - оның дәстүрі мен әдебіне көну. Елінің тау – тасын қадірлеп, әр мекенін мақтан ету, бұл – патриотизмнің алдыңғы көрінісі. Табиғатының сұлулығын қалаған Отансүйер, оның ластанбауын да ерікті түрде қалайтыны һақ. Осы тұста бұл мақаламның кімге, неге жауап түрінде жазылғанын айта кетсем. .....

Қазақстан әлем эфирінен орын алғанына жақында 26 жыл. Сол сындарлы жылдар барысында бастан кешкен қуанышымыз бен тауқыметіміз аз емес. Көшкен құстай бір-бірінің соңынан ілескен уақыт 6 ғасырға жуық тарихы бар қазақ көшін жылдар жылжыған сайын ілгерілетті. Түрлі өзгерістерге бой үйретіп, талай жаңашылдыққа бет бұрдық. Сансыз жобалармен жұмыс атқарып, көптеген стратегия, идеялар барысында халық арасында ауыз толтырып айтарлықтай жаһандану, жандану толқыны көрініс алды.

Ел игілігі үшін жұмыс атқарып жатқан жобалардың соңғысы «Рухани жаңғыру» аясында талданған «ЛАТЫН ӘЛІПБИІНЕ КӨШУ» жобасы сәуір айының ортасында орайы түсі , оң жамбасымен Үкімет басшылары арасына топ ете түскен еді.

Бұл жоба 2017 жылдың аяғына дейін бірыңғай стандартты нұсқасы жасалуы тиіс болған. Соның негізінде оқу праграммасы латын әрпінде жүргізілуі , мектептер мен басқа да оқу орындарында жазба түріне енген жаңа жазудың жетілдірілуі келер 2018 жылдың анық та, айқын мақсаты. .....