№11-сабақ Жалаң және жайылма сөйлем (3 сынып, II тоқсан )

Пән: Қазақ тілі
Бөлімі: Уақыт
Сабақ тақырыбы: №11-сабақ Жалаң және жайылма сөйлем
Оқу мақсаты: 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің қолдауымен негізгі ойды анықтау;
3.4.2.8 мұғалімнің қолдауымен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату;
3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің қолдауымен тауып, түзету
Сабақтың мақсаты:
Барлық оқушылар:
мұғалімнің қолдауымен мәтіннің тақырыбын, ондағы негізгі ойды анықтайды;
үлгі негізінде жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
мұғалімнің қолдауымен жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді тауып, түзетеді;
Оқушылардың көбі:
мәтіннің тақырыбын, мұғалімнің қолдауымен ондағы негізгі ойды анықтайды;
сөйлем сызбасы негізінде жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді үлгі/талдау негізінде тауып, түзетеді;
Оқушылардың кейбірі:
мәтіннің тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтай алады;
жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді тауып, түзетеді;
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
«Гүлмен тілек» әдісі арқылы оқушылар гүл күлтесін бір – біріне беру арқылы тілек білдіреді.
Гүл күлтелері арқылы бес топқа бөлінеді.
«Қар кесегі» әдісі
Әрбір топ окушылары басқа топтарға бағыттап параққа сұрақ жазып лақтырады. Кезектесіп сұрақтарға жауап береді.
1. Сөйлем дегеніміз не?
2. Cөйлем мүшелерін ата.
3. Баяндауыш дегеніміз не?
4. Бастауыш дегеніміз не?
5. Бастауыштан кейін қандай жағдайда сызықша қойылады?
ІІ. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтау.
Сабақ тақырыбы және оқу мақсаттары таныстырылады. Оқушыларға бағалау критерийі айтылады.
ІІІ. (Ж )
Сызбамен жұмыс
Бұл тапсырма «Бірлесіп жазамыз» әдісі арқылы орындалады. Оқушылар жұпта отырып сөйлем құрастырып жазады.( ламинатталған парақ) Топта жазған сөйлемдерін оқып, талқылайды. Тыңдалған сөйлемдердің арасынан ұтымды құрастырылған сөйлем таңдалып, тақтаға бір оқушы шығып қорғайды.
Жаңбыр жауды. Кеше жаңбыр жауды.
Осы үлгідегі сөйлемдер талдатылып, әр сөйлемдегі сөздер саны анықтатылады. Сөйлем мүшесіне талдайды. Бірінші сөйлем тек бастауыш пен баяндауыштан, ал екінші сөйлем бастауыш пен баяндауыштан басқа сөйлем мүшесінен тұратындығы туралы тұжырым жасалады. Сыныптастары шапалақ арқылы топ жұмысын бағалайды.
Ереже: Бастауыш пен баяндауыштан құралған сөйлемді жалаң сөйлем дейміз. Тұрлаулы мүшелерден басқа тұрлаусыз мүшелері бар сөйлемді жайылма сөйлем дейміз.
ІІІ. (Ж ) 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің қолдауымен негізгі ойды анықтау;
Бұл тапсырма «Ғажайып алаң» әдісі арқылы орындалады. Сандардың астына жазылған сұрақтарға жауап береді.
Мәтінді түсініп оқы.
Мен әр демалыс сайын ауылдағы атама барамын. Атам – орманшы. Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілігі туралы көп біледі.
Бірде атам екеуіміз орман ішін аралап жүріп, алаңқайға шықтық. Алаңқайда әртүрлі гүлдер жайқалып өсіп тұр. Атам бір гүлге қарап, сағаттың бес болғанын айтты. Мен таңғалдым. Атам маған әр гүлдің қай сағатта ашылып, қашан жабылатынын білсең, онда уақытты білу қиын емес екендігін айтты. Мен атамнан көп нәрсе үйрендім.
Жас натуралистер» кітабынан
-мәтін не туралы?
-мәтіннен қандай ой түйдің?
-мәтінге қандай тақырып қояр едің?
-мәтіндегі негізгі ойды анықта
-Ол атасынан не үйренді?
-Сағатты қалай анықтауға болады екен?
Мәтіннен жалаң сөйлемдерді теріп жаз.Сөйлем мүшелеріне талда.
Жұмыстарын оқушылар өзара тексереді.
Дескриптор:
-мәтіннің тақырыбын анықтайды;
-негізгі ойын тұжырымдап айтады;
-мәтін мазмұнына сәйкес ат қояды;
Сергіту сәті
«Өз жұбыңды тап» ойыны: Бұл ойында оқушылар саны жұп болу керек. Мұғалім әр оқушыға бір - бірден сөз жазылған парақша үлестіреді. Барлық оқушылар өздеріне берілген сөздерді дауыстап оқиды.
Осыдан кейін оқушылар сөз тіркесін жасау үшін өз жұбын іздейді.
ІV. 3.4.2.8 мұғалімнің қолдауымен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату;
Тапсырма «Соңғы сөзді мен айтайын» әдісі арқылы орындалады. Оқушылар топта жайылма сөйлемді жалаң сөйлемге айналдырып жазады.Мұғалім сөйлемді дауыстап оқуға әр топтан бір оқушы шығарады. Оқушы оқып болған соң, мұғалім басқа топ мүшелерінен осы пікірге өз көзқарастарын білдіруін сұрайды. Жазу кезінде жазу талаптары ескеріледі.
Қарамен жазылған жайылма сөйлемдерді жалаң сөйлемдерге айналдырып жаз.
Маужырап күн еңкейді,
Ертіс кетті еңістеп,
Алтынданып, жарқылдап,
Су жыбырлап, жел жүріп,
Бетке салқын леп үріп,
Қалды іңір салқындай.
І. Жансүгіров
Дескриптор:
- жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратады;
-сөйлем құрастыра алады;
V. 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің қолдауымен тауып, түзету;
Бұл тапсырма «Галлерияға саяхат» әдісі арқылы жүргізіледі. Стикерлер арқылы топ жұмыстары бағаланады.
Сәйкестендір
Жай сөйлемдерді түрлеріне қарай сәйкестендір. Асты сызылған сөздерде жіберілген қателерді түзет.
Жалаң сөйлем
Жайылма сөйлем.....