Баланың физикалық дамуы
Баланың жасына байланысты бойының, салмағының, бас айналымының, кеуде айналымының өсуі.
ЖТБ бойы – 46-56 см.
Орташа ұлдардың бойы – 50,7 см, қыздардікі – 50,2 см.
І кварталда ай сайын 3 см өседі =9 см
ІІ кварталда ай сайын 2,5 см өседі = 7,5 см
ІІІ кварталда ай сайын 1,5 -2 см= 4,5 – 8 см
IVкварталда ай сайын 1,0 см= 3 см
Орта есеппен алғашқы жылда 25 см қосады, яғни 1 жасында 75 см болады. Немесе 6 айында 66 см.
4 жасында 2 есе өседі. 12 жасында 3 есе өседі. 2-3 жасқа дейін айына 1 см. 3- 4 жасқа дейін 0,5 қосады.
Баланың бойын есептеу формуласы:
4 жасқа дейін 100+8 (4-п) п – жасы
4 жастан кейін 100+6(п -4) п – жасы немесе 8 жастағы баланың бойы 130см. Әр жетіспейтін жылына 7 санына азайтамыз. Әр артық жасына 5 см қосамыз.
Дене салмағын есептеу формуласы:
І - жарты жылдығында: m + 800 x n
M – туылғандағы салмағы, n - айы
ІІ – жарты жылдығында:
(800 х 6) + 400(n – 6) n – айы.
6 айлық бала салмақ – 4,800 қосады. 2- 11 жаста 10,5 +2n, n- жасы.
12- 15 жаста n х 5 – 20 n – жасы.
Немесе
1 айында – 600 гр. қосады.
2 айында - 800 гр
3 айында – 750 гр
4 айында – 700 гр
5 айында – 650 гр т.с.с.
Бас айналымы ЖТБ – 34 -36 см (БА)
1 жасқа дейінгі есептеу жолы:
6 айда - 43 см. Әр жетпейтін айынан 1,5 см алады. Әр артық айына 0,5 см қосады.
2 – 15 жастағы балада:
5 жастағы баланың бас айналымы – 50 см. Әр жетпейтін санына 1 см азайтады. Әр артық санына 0,6 см қосады.
Кеуде айналымы ЖТБ – 32 – 34 (КА)
1 жасқа дейінгі балаларда есептеу жолы:
6 айлық баланың КА – 45 см.
Әр жетпейтін айына 2 см азайтады. Әр артық айына 0,5 см қосады.
2 – 15 жастағы баланың КА:
10 жасқа дейін 63 – 1,5 (10-n) , n- жасы.
10 жастан кейін 63 + (n -10), n- жасы.
10 жастағы баланың кеуде айналымы
Баланың физикалық дамуын дәлірек бағалау үшін центиль таблицаларын қолданады.
Денсаулық топтары.
Балалар денсаулығының жағдайына байланысты 5 топқа бөлінеді.
І топта денсаулығында ауытқулары жоқ, бақылау уақытында ауырмаған балалар.
ІІ топта – жиі ауыратын балалар, морфологиялық жетілмегендігіне байланысты функциональды ауытқулары бар балалар.
ІІІ – V топта – созылмалы аурулары немесе ақаулары бар балалар компенсация, субкомпенсация,декоменсация жағдайларында.
І топтағы балаларға келесі алдын алу шараларды жүргізіледі:
А – күн тәртібін сақтау.
Б – тамақтану рационын кеңейту.
В – шынықтыру
Г – егулер.
Д- календарлы диспансеризация
Е – лабораториялық тексерулер.
ІІ – топтағы балаларға арнайы сауықтыру шаралары жүргізіледі.
ІІІ – V топтағы балалар диспансерлік есепке алынады. № 30Форма толтырылады, педиатр және басқа мамандармен бақыланады.
Баланың жасына байланысты бойының, салмағының, бас айналымының, кеуде айналымының өсуі.
ЖТБ бойы – 46-56 см.
Орташа ұлдардың бойы – 50,7 см, қыздардікі – 50,2 см.
І кварталда ай сайын 3 см өседі =9 см
ІІ кварталда ай сайын 2,5 см өседі = 7,5 см
ІІІ кварталда ай сайын 1,5 -2 см= 4,5 – 8 см
IVкварталда ай сайын 1,0 см= 3 см
Орта есеппен алғашқы жылда 25 см қосады, яғни 1 жасында 75 см болады. Немесе 6 айында 66 см.
4 жасында 2 есе өседі. 12 жасында 3 есе өседі. 2-3 жасқа дейін айына 1 см. 3- 4 жасқа дейін 0,5 қосады.
Баланың бойын есептеу формуласы:
4 жасқа дейін 100+8 (4-п) п – жасы
4 жастан кейін 100+6(п -4) п – жасы немесе 8 жастағы баланың бойы 130см. Әр жетіспейтін жылына 7 санына азайтамыз. Әр артық жасына 5 см қосамыз.
Дене салмағын есептеу формуласы:
І - жарты жылдығында: m + 800 x n
M – туылғандағы салмағы, n - айы
ІІ – жарты жылдығында:
(800 х 6) + 400(n – 6) n – айы.
6 айлық бала салмақ – 4,800 қосады. 2- 11 жаста 10,5 +2n, n- жасы.
12- 15 жаста n х 5 – 20 n – жасы.
Немесе
1 айында – 600 гр. қосады.
2 айында - 800 гр
3 айында – 750 гр
4 айында – 700 гр
5 айында – 650 гр т.с.с.
Бас айналымы ЖТБ – 34 -36 см (БА)
1 жасқа дейінгі есептеу жолы:
6 айда - 43 см. Әр жетпейтін айынан 1,5 см алады. Әр артық айына 0,5 см қосады.
2 – 15 жастағы балада:
5 жастағы баланың бас айналымы – 50 см. Әр жетпейтін санына 1 см азайтады. Әр артық санына 0,6 см қосады.
Кеуде айналымы ЖТБ – 32 – 34 (КА)
1 жасқа дейінгі балаларда есептеу жолы:
6 айлық баланың КА – 45 см.
Әр жетпейтін айына 2 см азайтады. Әр артық айына 0,5 см қосады.
2 – 15 жастағы баланың КА:
10 жасқа дейін 63 – 1,5 (10-n) , n- жасы.
10 жастан кейін 63 + (n -10), n- жасы.
10 жастағы баланың кеуде айналымы
Баланың физикалық дамуын дәлірек бағалау үшін центиль таблицаларын қолданады.
Денсаулық топтары.
Балалар денсаулығының жағдайына байланысты 5 топқа бөлінеді.
І топта денсаулығында ауытқулары жоқ, бақылау уақытында ауырмаған балалар.
ІІ топта – жиі ауыратын балалар, морфологиялық жетілмегендігіне байланысты функциональды ауытқулары бар балалар.
ІІІ – V топта – созылмалы аурулары немесе ақаулары бар балалар компенсация, субкомпенсация,декоменсация жағдайларында.
І топтағы балаларға келесі алдын алу шараларды жүргізіледі:
А – күн тәртібін сақтау.
Б – тамақтану рационын кеңейту.
В – шынықтыру
Г – егулер.
Д- календарлы диспансеризация
Е – лабораториялық тексерулер.
ІІ – топтағы балаларға арнайы сауықтыру шаралары жүргізіледі.
ІІІ – V топтағы балалар диспансерлік есепке алынады. № 30Форма толтырылады, педиатр және басқа мамандармен бақыланады.