Температура. Температураны өлшеу. Температуралық шкалалар. Физика, 8 сынып, сабақ жоспары.

ТАНЫСТЫ

ӘБ жетекшісі:

____________________

« »______20__ж.

8.1А: Жылу физикасы

Температура. Температураны өлшеу. Температуралық шкалалар.

8.3.1.3 - температураны әр түрлі температуралық шкалада ұсыну (Кельвин, Цельсий);

8.3.1.4 - жылулық ұлғаюдың негізінде температураны өлшеуді сипаттау;

8.3.1.5 - жылулық тепе-теңдкті сипаттау.

Оқушы

• Термометр көмегімен температураны өлшей алады;
• Температураны ⁰С -нен К-ге, К-нен ⁰С-ге ауыстыра алады ;
• Термометрдің жұмыс істеу принципін біледі.

Оқушылар орындай алады:

Термометрмен жұмыс кезінде температура өзгерісін жылулық ұлғаю принципі арқылы ауызша түсіндіре алады және әртүрлі тәсілдермен температураны өлшейді.

Пәнге тән лексика мен терминология:

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Біз сұйық затты қыздырғанда оның көлемі ұлғаятындығын бақыладық.

Біз қатты затты қыздырғанда ұлғаятынын анықтадық.

Үш түрлі сұйықты бірдей уақытқа қыздырғанда сұйық көлемдерінің ұлғаюын салыстырдық.

Денені қыздырғанда дене көлемі температураға байланысты ...

Эксперимент нәтижесі бойынша қысым температураға ..... тәуелді.

Біз солтүстік аймақта спиртті термометрді ғана қолданатынын түсіндік, ...

Молекулалар қозғалысы, көлемнің ұлғаюы туралы білімдерімізді толықтырдық.

Оқушылардың белсенділігін арттыру;

Сыни ойлау қабілетін дамытуға жағдай жасау;

Коммуникативтік дағдысын жетілдіру.

Әртүрлі елдерде термометрдің көрсеткіштерін түсіне білу.

Термометрдің жұмыс істеу принципін түсіну.

Математика, биология

7 сынып

Сабақ барысы

Жоспарланған іс-әрекеттер

Дереккөздер

(W) Сәлемдесу, сабақта жоқтарды белгілеу.

Миға шабуыл. «4 cурет, 1 сөз» ойыны арқылы оқушылар сабақтың тақырыбын анықтайды. «Сәйкестендіру» әдісі арқылы жүзеге асырылады.

Оқушылармен бірге сабақ тақырыбын, мақсаттарын және критерийлерін анықтау.

1 слайд

2 слайд

(W) Жаңа сабақтың түсіндірілуі.

(ҰЖ)Оқушылар, сіздер күнделікті тұрмыста температура сөзін естідіңіз бе? (үйде, медицинада).

Температура – дененің заттың қаншалықты қызғанын көрсетеді. Оның өлшем бірлігі градус Цельсий. Мысалы, адамның температурасы 36,6 градус Цельсий.

Ең алдымен құрал деген сөзбен танысайық. Құрал деген не?

Құрал – бізге белгілі бір ақпарат алуға көмектесетін денелер. Термометр – температураны объективті өлшейтін құрал.

Термометрдің түрлері.

Демонстрация. Сұйықтықтың жылулық ұлғаюы ( боялған сұйықтық пен колба, горелка, штатив).

https://www.youtube.com/watch?v=l4kAJd3K_v0

3 слайд

4 слайд

Глоссарийде берілген

5 слайд

6 слайд

Рефлексия.

Нәтижелерді талдау.

7 слайд

Сабақ тақырыбын, мақсаттарын және бағалау критерийлерін қайталау.

8 слайд

(W) Термометрдің градуирлеуі.

Термометрді градирлеу үшін 2 шектік нүкте алынады, оларға – мұздың еру температурасы (0⁰С) және судың қайнау (100⁰С) жатады.

Температура шкалалары туралы айту. (Цельсий, Фаренгейт, Реомер, Кельвин)

Халықаралық Бірліктер Жүйесінде абсолют термодинамикалық температура шкаласы еңгіізілген- Кельвин шкаласы.

Шектік нүктелері – абсолют нөл (0 К), шекті ең төмен температура, екінші шектік нүкте 273,15 К, бұл кезде су үш агрегаттық күйде бола алатын температура.

Цельсий және Кельвин шкалалары арасындағы байланыс.

Т=(t+273) K немесе t=(T-273)⁰C.

(І/W) Сұйықтықтық термометр арқылы температураның мәнін алу алгоритмі:

• Термометрде жазылған кез-келген көршілес санды аламыз. Мысалы: 10-20.
• Жоғарғы саннан төменгі санды азайтамыз. 20-10.
• Алынған мәнді жазып аламыз. 10.
• Енді сол екі көршілес сандар арасындағы кішкентай бөліктер санын санаймыз. 10.
• Жазып алған мәнді бөліктер сандарына бөлеміз.
• Сонда бір кішкентай бөлік бізде 1 градус Цельсий.

Есеп шығару үлгісі.

Суретте көрсетілген термометрдің:

бөлік құны – 1⁰С

температураның көрсеткіші – 27⁰С

Цельсий шкаласындағы шаманың Кельвин шкаласындағы көрсеткіші – T(K)=27⁰C+273=300 K.

Цельсий шкаласындағы шаманың Фарангейт шкаласындағы көрсеткіші – T(F)=27⁰C*9/5+32=80,6F.

Дескрипторлар:

• Термометрдің бөлік құнын анықтай алады;
• Сурет бойынша термометр көрсеткішін анықтай алады;
• Алынған шаманы Кельвинге өрнектей алады;
• Алынған шаманы Фарангейтке өрнектей алады.

Тапсырмалар.

• Дені сау адам денесінің абсолют температурасы неге тең?
• Арктиканы зерттеушілер неліктен сынапты термометрді емес, спиртті термометрді таңдап алатынын түсіндіріңдер.
• Неліктен бөлме температурасында медициналық термометрдің құтысы сынаппен толық толтырылмағанын түсіндіріңдер.

Дескрипторлар:

• Термометр түрлерін ажырата алады;
• Термометрдің түрлерін ажырата алады;
• Термометрдің жұмыс істеу принципін түсіндіре алады;
• Алынған шаманы Кельвинге өрнектей алады.

Есептер шығару.

• Дене температурасы 25⁰С-тан 75⁰С-қа дейін артса, онда оның бөлшектерінің орташа кинетикалық энергиясы неше есе өзгереді?
• Абсалюттік шкала бойынша дене температурасы 20 К. Цельсий шкаласы бойынша дене температурасы неге тең?
• Цельсий шкаласы бойынша температура-73⁰С. Абсолюттік шкала бойынша осы температура неге тең?
• 4 К, 313 К және 250 К температураларын Цельсий шкаласымен өрнекте.

Дескрипторлар:

• Температураның ерекшелігін айқындай алады;
• Температураның шкалаларының шамаларын өрнектеу формулаларын қолдана алады;
• Температураны Цельсийден Кельвинге өрнектей алады.

9 слайд

10-12 слайдтар

13-15 cлайдтар

Рефлексия «Сөйлемді аяқта»

• Бүгін мен білдім…
• Қызықты болды…
• Мен иелендім…
• Мені таңқалдырды…
• Өмір үшін сабақ маған берді…
• Мен қаладым …

16 слайд

Ғарыш пен Жердегі температуралары туралы қызықты деректер.

15 слайд

Қауіпсіздікті сақтау бойынша нұсқаулық жүргізіледі. Оқушылар танысқандығы туралы белгі қалдырады

Қорытынды бағалау

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сабақтың қандай аспектілері жақсы өтті (оқыту және оқу туралы ойлаңыз)?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сабақты жақсартуға не көмектесе алады (оқу және оқу туралы ойлаңыз)?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сабақ туралы сабақта не жеке оқушылардың жетістіктерімен / қиындықтарынан не таптым, келесі сабақтарда неге наздару керек?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________