Электронды баланс әдісімен ТТР құрастыру, Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

2 тақырып. Химиялық байланыс және заттың құрылысы

Мектеп: Павлодар қ. ХББ НЗМ

Күні:

Мұғалімнің ТАӘ:

Сынып: 10

жоқ болғандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Электронды баланс әдісімен ТТР құрастыру

Осы сабақта жететін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.3.2 электронды баланс әдісін қолдана отырып, тотықтыру-тотықсыздандыру теңдеуін құрастыра білу;

 Сабақтың мақсаты

электронды баланс әдісін қолдана отырып, тотықтыру-тотықсыздандыру теңдеуін құрастыру

 Жетістік өлшемі

Оқушы:

- элементтердің тотықтану дәрежесін көрсете отырып, ТТР құрайды

- коэффициенттер орналастыру үшін электронды баланс пайдаланады

 Тілдік мақсаттар

Жай және күрделі заттарда элементтердің тотықтыру дәрежесін қалай анықтау туралы қатысушалар түсіндіре алады

Лексика и терминология, сабаққаерекшелігі:

Тотықтыру дәрежесі тотықсыздандыру, тотықтырғыш, электрондар береді, электрондарды қабылдайды, тотықтыру дәрежесін төмендетеді, тотықтыру дәрежесін арттырады

Диалог және хаттар үшін пайдалы сөйлемдер:

Тотықтырғыш ... тотықтыру дәрежесі, тотықсыздандыру - ..... тотықтыру дәрежесі

 Пәнаралық байланыс

Математика - теріс сандармен амал; бірінші дәрежелі теңдеуді бір белгісізбен шешу

Физика - қарама-қарсы зарядты дененің әрекеті

Алдын ала мағлұмат

Атомның құрылымы; сыртқы деңгей электрондарының саны, тотығу, тотықсыздандыру

Сабақтың барысы

Сабақта жоспарланған әрекеттер

Тақырыптыңнегізгі теориялық ұғымдарын қайталау:

ТТР, тотықтырғыш, тотықсыздандырғыштар, тотығу және тотықсыздандыру процесстері. Тотықсыздандыру электрондар береді, тотығады, яғни өзінің тотығу дәрежесін арттырады, тотығу электрондарды қабылдайды, тотықсыздандырылады, яғни тотығудың дәрежесін төмендетеді.

2 тапсырма: төменде көрсетілген қай теңдеуде MnО₂ реакциясы тотығу қасиеттерін көрсетеді, қайсысында тотықсызданыдыру?

а) 2MnO₂ + 2H₂SO₄ →2MnSO₄ + O₂ + 2H₂O;

б) 2MnO₂ + O₂ + 4KOH→ 2K₂MnO₄ + 2H²O;

в) MnO₂ + H₂ → MnO + H₂O;г) 2MnO₂ + 3NaBiO₃ + 6HNO₃ → 2HMnO₄ + 3BiONO₃ + 3NaNO₃ + 2H₂O

Электронды баланс әдісімен ТТР теңдеуін құрастыру, оның кемшіліктері. Бастапқы заттар мен реакция өнімінің және тотығудан тотықсыздандыруға ығысқан электрондар санын теңестірудегі, атомдардың тотығу дәрежесін салыстыруға негізделген әдіс. Әдістің әрбір кезеңде ерітіндіде жүрілетін реакция теңдеуін құрастыру үшін қолданылады. Әдістің әмбебаптығы және қолайлылығы осыда. Әдістің кемшіліктері - ерітіндіде жүрілетін реакция үшін ғана қолданылады.

Қосымша 1. Алгоритмі

Жұптық жұмыс:электрондық баланс-әдісі көмегімен, реакция теңдуін құрастырыңдар:

Si + HNO₃ + HF → H₂SiF₆ + NO + …

Тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтау.

N⁺⁵+ 3e → N⁺² │4 тотықсыздану реакция

Si⁰ − 4e → Si⁺⁴ │3 тотығу реакция

N⁺⁵ (HNO₃) –тықтырғыш,

Si – тотықсыздандырғыш

3Si + 4HNO₃ + 18HF → 3H₂SiF₆ + 4NO +8H₂O

Өздік жұмыс (өзін өзі тексереді)

Al+H₂S O₄→ Al₂(SO₄)₃+H₂

Тотығу-тотықсыздану реакцияларын теңестіру

алгоритмін құрастырып жазыңдар

2. Теңдеулердің оң және сол бөлігіндегі барлық әлементтердің тотығу дәрежелерін тауып, таңбасының үстіне жазу. 0 1+ 6 -2 +3 +6 -2 0 Al+H₂SO₄Al₂(SO₄)₃+H₂

3. Реакция нәтижесінде тотығу дәрежесі өзгерген элементтердің астын сызу. 0 +1+6-2 +3 +6 -2 0Al + H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃ + H₂

4. Электрондық баланс теңдеуін құру. (ағылшынша balance- теңдестіру, тепе-теңдік):Al - 3ē Al ⁺³ 3 2 2H⁺¹ + 2ē = H₂ 2 3

5. Таңдалған коэффиценттерді реакция теңдеуіне жазу. 2Al+3H₂⁺¹S⁺⁶O₄^-2 =Al₂⁺³(S⁺⁶O₄^-2)₃+3H₂

6. Оттек атомдарының санын есептеу арқылы коэффиценттердің дұрыс екендігін тексеру.

2 2Al+3H₂⁺¹S⁺⁶O₄^-2 =Al₂⁺³(S⁺⁶O₄^-2)₃+3H₂

Карточкалардағы тапсырмаларды орындайды, Өз жұмыстарын өзіндік тексереді.

Мұғалім оқушыларға кеңес береді, қолдау көрсетеді.

Қосымша 2. Өздік жұмыс үшін тапсырма.

Сабақтың мақсатына оралу. Презентация. Слайд. Оқушылар рефлекция жүргізеді:

- не білдің, не үйрендің

- не түсініксіз болып қалды

- немен жұмыс жасау қажет

Ұсынылған бір теңдеуге коэффициент қою.

CrCl₃ + Br₂ + КОН → К₂CrO₄ + KBr + …

NaNO₂ + KI + H₂SO₄ → I₂ + NO + …

KIO₃ + H₂O₂ + H₂SO₄ → I₂ + O₂ + …