Мазмұны
I.Кіріспе.......................................................... 4-6
II.Негізгі бөлім
2.1. Жастар нашақорлығы қоғамдық дерт ретінде...........
2.2 Жастар ортасындағы нашақорлану факторлары
2.3. Жастар нашақорлығын профилактикалауда отбасының, оқу орындарының рөлі.
2.4. Жастар ортасындағы нашақорлықты профилактикалау бойынша социономның жұмысы
III.Қорытынды................................................. 18
Қосымша............................................................19
Пайдаланылған әдебиеттер................................ 24
Кіріспе.
Нашақорлық – жастар ортасындағы девианттық мінез-құлықтың ең қауіпті нысандарының бірі. Осыдан бірер жыл бұрын есірткілер экзотика сияқты естілген,егер баспасөз бетінде ол туралы жазылса, ол буржуазиялық қоғамның « шіруінің » белгісі ретінде қабылданды. Қазір бұл қасірет қазақ жеріне де келіп жетті. Батыс елдерінде есірткімен күрес бағдарламалары үшін мол қаржы бөлінеді де , олардағы жағдай біршама тұрақтанған, кейбір жерлерде нашақорлардың « қартаюы » байқалып та қалады. Ал Қазақстанда, басқа да ТМД елдерінде сияқты керісінше, нашақорлыққа жастарды тарту, соның ішінде жасөспірімдерді тарту процесі өріс алып келеді.
Ғылыми деректердің қорытындысына қарағанда, адамдардың жұмыс қабілеті 110-120 жасқа дейін сақталып, жасы орта есеппен 140-160 қа жетуі керек екен. Өмірде аз да болса 110, 120, 140, 170 одан да көп жасап отырған адамдар бар екені барлығымызға да мәлім. Олай болса, адам баласының ұзақ өмір сүре алатынына бұл жағдайдың өзі де дәлел болады.
1795 жылы Токио қаласына, бірінші министірдің шақыруы бойынша Жапонияда ең ұзақ жасаған шаруа Мампэ келеді. Оның жасы 194- те екен, ал әйелі 173- те, баласы 153-те, немересі 105- те болған.
Англияда Фома Карне 207 жасқа келіп, он екі ағылшын королін көрген.
Әзірбайжанда өмір сүрген 168 жастағы Шерәлі баба Муслимов туралы газет журналдардың беттерінде жарияланғандағы мәлім.
Сондай-ақ, әлемге әйгілі ақын Жамбыл атамыз 100жыл өмір сүрген.
Жоғарыда айтқанымыздай, адам баласы ұзақ жасай алатынын дәлелдеп отырған болсақ, не себептен олар табиғи биологиялық 150 жасына жете алмайды ? Бұған көп жағдайда өзіміз кінәліміз. Өйткені бұған тұрмыс,әлеуметтік жағдай, табиғат апаттары, эпидемиялық аурулардан басқа, дене және мінез-құлық тәрбиелерінің дұрыс қалыптаспауы, сондай-ақ зиянды әдеттерге бой ұруымыз себепші болады.
Дұрыс өсіп, дамып келе жатқан ағзаның негізгі қасиеттерінің бірі- сыртқы және ішкі ортаға бейімделіп отыруы болып отыруы есептеледі. Сыртқы және ішкі ортаға ағза өз мүшелерінің қызметін жетілдіру кезінде белгілі шартты рефлекстерді қалыптастырып, бейімделіп отырады. Ағза бір жағдайға бейімделген соң сол ортаны қажет етіп тұрады. Мысалы, үнемі бір жерден сусын ішіп тұратын болса, ол жерге келгенде шөлдемесе де су ішкісі келеді. Осындай әдеттену темекі мен шарапқа, көкнәр менапиынға да пайда болады.
Тіркелген қылмыстар саны.
Барлық тіркелген қылмыс 2001 2002 2003 2004 2005
Соның ішінде қасақана кісі өлтіру және кәсә өлтіруге оқталу 152.2 135.2 118.5 143.6 146.3
Денсаулыққа қасақана зиян келтіру 2.2 2.0 2.0 2.1 1.8
Зорлау 2.3 2.2 2.2 2.3 2.2
Қарақшылық 1.5 1.3 1.3 1.5 1.6
Тонау 9.0 8.3 7.4 11.5 13.1
Ұрлық 59.8 49.1 43.0 62.0 63.0
Бұзақылық 8.6 9.2 7.9 10.1 10.6
Есірткіге байланысты қылмыстар 17.4 13.0 11.6 9.3 9.3
Құқық бұзушылық.
Бөлімде Қазақстан Республикасы Бас Прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің қылмыстылық жағдайы туралы, соның ішінде аса ауыр және кең таралған қылмыстардың жекелеген түрлеі бойынша деректері бар. Қылмыс жасаған адамдар туралы ақпарат, олардың жынысы, жасы, әлеуметтік жағдайы жөнінде сипаттама келтіріледі. Сотталғандар саны, олардың құрамы, жазалаудың негізгі шаралары бойынша сотталғандарды бөлу туралы ақпарат берілген.
Қылмыстылық – белгілі уақыт кезеңі ішінде нақты аумақта жасалған, сандық және сапалық көрсеткіштермен сипатталатын қылмыстар жататын әлеуметтік құқықтық құбылыс.
Тіркелген қылмыс- ашылған және ресми түрде еепке алынған , оған қылмыстық заңнамада жауапкершілік көзделген қоғамға қауіті іс-әрекет.
Жеке адамға қарсы қылмыс-жеке жынысы, жасы, соттар тағайындаған жазалау шаралары, жасаған қылмыс түрлері бойынша бөлу.адамның өміріне, денсаулығына, бостандығы мен абыройына қиянат жасайтын қылмыс.
Ауыр қылмыс- Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде көзделген, қоғамға өте қауіпті болып табылатын қасақана әрекеттер.
Экономикалық қылмыс – тауарлар мен қызметтерді өндіру, бөлу және тұтыну аясында жасалған, соның ішінде қызмет мәртебесін заңсыз пайдаланумен байланысты ( иемдену жолымен жасалған талан-тараж, ысырап ету, қызмет бабын теріс пайдалану, түтынушыларды алдау, сауда ережелерін бұзу, мемлекеттік баға тәртібін бұзу, салық төлеуден жалтару, қауіпсіздік талаптарына жауап бермейтін тауарлар сату және шығару, қызметтер көрсету) қылмыстық жазалауға жататын іс әрекеттер.
Кәмелетке толмағандар қылмыстылығы- 14 жастан 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер жасаған қылмыстар жиынтығы.
Қылмыс жасағандығы анықталған адамдар саны- ішкі ісиер органдары ресми түрде есепке алған, оларға қылмыстық іс ашылған адамдар саны.
Сотталғандар- сотта заңды күшіне енген айыптау үкімі шығарылған адамдар.
Сотталғандар құрамы-сотталғандардың жалпы құрамын
Сотталғандар құрамы.
Қылмыс жасаған адамдар саны, барлығы 103.5 96.4 80.9 73.9 80.2
Соның ішінде мына жастағылар
14-17 8.3 8.5 6.5 6.8 7.6
18-29 50.2 45.2 39.2 35.3 40.7
30 жас және одан асқандар 45.0 42.7 35.7 30.7 30.9
Қылмыс жасаған адамдардың жалпы санынан:
әйелдер 13.2 12.8 10.3 8.6 8.7
Жұмысшылар 9.7 9.9 9.1 7.5 7.9
Мемлекеттік қызметшілер 4.0 3.5 2.6 2.1 2.5
Соттың жекелеген қылмыс түрлері бойынша заңдық күшіне енген үкімімен сотталғандар саны
Сотталғандар барлығы.одан: 2001
70.9 2002
64.8 2003
50.3 2004
41.8 2005
38.4 2006
37.9 2007
35.6
Қасақана кісі өлтіргені және өлтіруге оқталғаны үшін 1.6 1.5 1.5 1.6 1.5 1.5 1.6
Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргені үшін 1.6 1.7 1.7 1.8 1.8 1.7 1.7
Зорлағаны үшін 0.6 0.9 0.8 0/8 0.7 0.8 0.7
Алаяқтығы үшін 2.0 2.0 1.6 1.8 2.0 1.6 1.8
Тонағаны үшін 4.2 4.5 4.1 3.9 3.9 4.0 3.9
Ұрлық жасағаны үшін 27.6 24.5 13.1 10.5 9.4 9.5 9.3
Есірткіге байланысты қылмыстары үшін 12.6 8.8 9.5 7.5 6.7 6.5 6.0
Бұзақылығы үшін 3.7 4.1 3.0 2.2 2.0 1.9 1.8
Өлу себептерінің негізгі жіктелімі бойынша өлім – жітім
1000 адамға
Барлық себептерден өлгендер 2001
995.24 2002
1005.33 2003
1041.50 2004
1014.12 2005
1037.31 2006
1056.3 2007
1071.2
Қатерлі жаңа өскіндерден 19.1 18.9 18.7 18.4 18.4 18.4 18.3
Қан айналымы жүйесінің ауруларынан 495.28 508.91 538.01 518.62 535.49 523.4 518.2
Тыныс органдарының ауруларынан 65.48 66.13 69.11 58.30 58.69 59.0 59.2
Уланудан ( есірткі) және жарақаттанудан 146.17 140.90 143.02 147.39 147.90 150.0 153.1
Тұрғындардың ішімдік пен нашақорлық пен ауру деңгейі 1000 адамға шаққандағы
2002 2003 2004 2005 2006
Аурулардың бірінші белгіленген диагнозы бойынша саны 419.7 424.6 404.1 426.6 398.3
Психоактивті заттарды тұтыну нәтижесіндегі психикалық және іс әрекеттік ауытқушылықтары барлығы 419.7 424.6 404.1 426.6 398.3
Соның ішінде.
Ішімдікті тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 349.1 363.6 347.7 354.3 328.1
Опиоидтарды тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 39.2 32.7 28.8 34.5 37.1
Каннабиоидтарды тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 17.1 13.4 12.0 16.9 15.4
Ұшпалық қасиетке ие ерітінділерді тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 4.3 5.1 6.0 6.0 5.3
Медициналық мекемелерде тіркеуде тұратын аурулар саны.Соның ішінде: 1921.8 1983.0 1994.7 1992.1 1961.6
Ішімдікті тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 1587.2 1644.4 1651.3 1634.7 1603.3
Опиоидтарды тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 223.1 223.9 226.0 232.9 233.7
Каннабиоидтарды тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 78.1 75.8 74.9 74.9 72.1
Ұшпалық қасиетке ие ерітінділерді тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 8.7 11.0 14.2 16.3 16.4
Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы
күрестің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 5 сәуірдегі № 240 Қаулысы
«Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2006 - 2014 жылдарға арналған стратегиясын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 29 қарашадағы № 1678 Жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2006 - 2008 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
2. Орталық және жергілікті атқарушы органдар, өзге де мемлекеттік органдар Бағдарламада көзделген іс-шаралардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін және жыл сайын 30 маусымға және 30 желтоқсанға қарай Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігіне олардың орындалуы жөнінде ақпарат ұсынсын.
3. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі жыл сайын 10 шілдеге және 10 қаңтарға қарай Қазақстан Республикасының Үкіметіне Бағдарламаның орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын.
4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі....
I.Кіріспе.......................................................... 4-6
II.Негізгі бөлім
2.1. Жастар нашақорлығы қоғамдық дерт ретінде...........
2.2 Жастар ортасындағы нашақорлану факторлары
2.3. Жастар нашақорлығын профилактикалауда отбасының, оқу орындарының рөлі.
2.4. Жастар ортасындағы нашақорлықты профилактикалау бойынша социономның жұмысы
III.Қорытынды................................................. 18
Қосымша............................................................19
Пайдаланылған әдебиеттер................................ 24
Кіріспе.
Нашақорлық – жастар ортасындағы девианттық мінез-құлықтың ең қауіпті нысандарының бірі. Осыдан бірер жыл бұрын есірткілер экзотика сияқты естілген,егер баспасөз бетінде ол туралы жазылса, ол буржуазиялық қоғамның « шіруінің » белгісі ретінде қабылданды. Қазір бұл қасірет қазақ жеріне де келіп жетті. Батыс елдерінде есірткімен күрес бағдарламалары үшін мол қаржы бөлінеді де , олардағы жағдай біршама тұрақтанған, кейбір жерлерде нашақорлардың « қартаюы » байқалып та қалады. Ал Қазақстанда, басқа да ТМД елдерінде сияқты керісінше, нашақорлыққа жастарды тарту, соның ішінде жасөспірімдерді тарту процесі өріс алып келеді.
Ғылыми деректердің қорытындысына қарағанда, адамдардың жұмыс қабілеті 110-120 жасқа дейін сақталып, жасы орта есеппен 140-160 қа жетуі керек екен. Өмірде аз да болса 110, 120, 140, 170 одан да көп жасап отырған адамдар бар екені барлығымызға да мәлім. Олай болса, адам баласының ұзақ өмір сүре алатынына бұл жағдайдың өзі де дәлел болады.
1795 жылы Токио қаласына, бірінші министірдің шақыруы бойынша Жапонияда ең ұзақ жасаған шаруа Мампэ келеді. Оның жасы 194- те екен, ал әйелі 173- те, баласы 153-те, немересі 105- те болған.
Англияда Фома Карне 207 жасқа келіп, он екі ағылшын королін көрген.
Әзірбайжанда өмір сүрген 168 жастағы Шерәлі баба Муслимов туралы газет журналдардың беттерінде жарияланғандағы мәлім.
Сондай-ақ, әлемге әйгілі ақын Жамбыл атамыз 100жыл өмір сүрген.
Жоғарыда айтқанымыздай, адам баласы ұзақ жасай алатынын дәлелдеп отырған болсақ, не себептен олар табиғи биологиялық 150 жасына жете алмайды ? Бұған көп жағдайда өзіміз кінәліміз. Өйткені бұған тұрмыс,әлеуметтік жағдай, табиғат апаттары, эпидемиялық аурулардан басқа, дене және мінез-құлық тәрбиелерінің дұрыс қалыптаспауы, сондай-ақ зиянды әдеттерге бой ұруымыз себепші болады.
Дұрыс өсіп, дамып келе жатқан ағзаның негізгі қасиеттерінің бірі- сыртқы және ішкі ортаға бейімделіп отыруы болып отыруы есептеледі. Сыртқы және ішкі ортаға ағза өз мүшелерінің қызметін жетілдіру кезінде белгілі шартты рефлекстерді қалыптастырып, бейімделіп отырады. Ағза бір жағдайға бейімделген соң сол ортаны қажет етіп тұрады. Мысалы, үнемі бір жерден сусын ішіп тұратын болса, ол жерге келгенде шөлдемесе де су ішкісі келеді. Осындай әдеттену темекі мен шарапқа, көкнәр менапиынға да пайда болады.
Тіркелген қылмыстар саны.
Барлық тіркелген қылмыс 2001 2002 2003 2004 2005
Соның ішінде қасақана кісі өлтіру және кәсә өлтіруге оқталу 152.2 135.2 118.5 143.6 146.3
Денсаулыққа қасақана зиян келтіру 2.2 2.0 2.0 2.1 1.8
Зорлау 2.3 2.2 2.2 2.3 2.2
Қарақшылық 1.5 1.3 1.3 1.5 1.6
Тонау 9.0 8.3 7.4 11.5 13.1
Ұрлық 59.8 49.1 43.0 62.0 63.0
Бұзақылық 8.6 9.2 7.9 10.1 10.6
Есірткіге байланысты қылмыстар 17.4 13.0 11.6 9.3 9.3
Құқық бұзушылық.
Бөлімде Қазақстан Республикасы Бас Прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің қылмыстылық жағдайы туралы, соның ішінде аса ауыр және кең таралған қылмыстардың жекелеген түрлеі бойынша деректері бар. Қылмыс жасаған адамдар туралы ақпарат, олардың жынысы, жасы, әлеуметтік жағдайы жөнінде сипаттама келтіріледі. Сотталғандар саны, олардың құрамы, жазалаудың негізгі шаралары бойынша сотталғандарды бөлу туралы ақпарат берілген.
Қылмыстылық – белгілі уақыт кезеңі ішінде нақты аумақта жасалған, сандық және сапалық көрсеткіштермен сипатталатын қылмыстар жататын әлеуметтік құқықтық құбылыс.
Тіркелген қылмыс- ашылған және ресми түрде еепке алынған , оған қылмыстық заңнамада жауапкершілік көзделген қоғамға қауіті іс-әрекет.
Жеке адамға қарсы қылмыс-жеке жынысы, жасы, соттар тағайындаған жазалау шаралары, жасаған қылмыс түрлері бойынша бөлу.адамның өміріне, денсаулығына, бостандығы мен абыройына қиянат жасайтын қылмыс.
Ауыр қылмыс- Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде көзделген, қоғамға өте қауіпті болып табылатын қасақана әрекеттер.
Экономикалық қылмыс – тауарлар мен қызметтерді өндіру, бөлу және тұтыну аясында жасалған, соның ішінде қызмет мәртебесін заңсыз пайдаланумен байланысты ( иемдену жолымен жасалған талан-тараж, ысырап ету, қызмет бабын теріс пайдалану, түтынушыларды алдау, сауда ережелерін бұзу, мемлекеттік баға тәртібін бұзу, салық төлеуден жалтару, қауіпсіздік талаптарына жауап бермейтін тауарлар сату және шығару, қызметтер көрсету) қылмыстық жазалауға жататын іс әрекеттер.
Кәмелетке толмағандар қылмыстылығы- 14 жастан 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер жасаған қылмыстар жиынтығы.
Қылмыс жасағандығы анықталған адамдар саны- ішкі ісиер органдары ресми түрде есепке алған, оларға қылмыстық іс ашылған адамдар саны.
Сотталғандар- сотта заңды күшіне енген айыптау үкімі шығарылған адамдар.
Сотталғандар құрамы-сотталғандардың жалпы құрамын
Сотталғандар құрамы.
Қылмыс жасаған адамдар саны, барлығы 103.5 96.4 80.9 73.9 80.2
Соның ішінде мына жастағылар
14-17 8.3 8.5 6.5 6.8 7.6
18-29 50.2 45.2 39.2 35.3 40.7
30 жас және одан асқандар 45.0 42.7 35.7 30.7 30.9
Қылмыс жасаған адамдардың жалпы санынан:
әйелдер 13.2 12.8 10.3 8.6 8.7
Жұмысшылар 9.7 9.9 9.1 7.5 7.9
Мемлекеттік қызметшілер 4.0 3.5 2.6 2.1 2.5
Соттың жекелеген қылмыс түрлері бойынша заңдық күшіне енген үкімімен сотталғандар саны
Сотталғандар барлығы.одан: 2001
70.9 2002
64.8 2003
50.3 2004
41.8 2005
38.4 2006
37.9 2007
35.6
Қасақана кісі өлтіргені және өлтіруге оқталғаны үшін 1.6 1.5 1.5 1.6 1.5 1.5 1.6
Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргені үшін 1.6 1.7 1.7 1.8 1.8 1.7 1.7
Зорлағаны үшін 0.6 0.9 0.8 0/8 0.7 0.8 0.7
Алаяқтығы үшін 2.0 2.0 1.6 1.8 2.0 1.6 1.8
Тонағаны үшін 4.2 4.5 4.1 3.9 3.9 4.0 3.9
Ұрлық жасағаны үшін 27.6 24.5 13.1 10.5 9.4 9.5 9.3
Есірткіге байланысты қылмыстары үшін 12.6 8.8 9.5 7.5 6.7 6.5 6.0
Бұзақылығы үшін 3.7 4.1 3.0 2.2 2.0 1.9 1.8
Өлу себептерінің негізгі жіктелімі бойынша өлім – жітім
1000 адамға
Барлық себептерден өлгендер 2001
995.24 2002
1005.33 2003
1041.50 2004
1014.12 2005
1037.31 2006
1056.3 2007
1071.2
Қатерлі жаңа өскіндерден 19.1 18.9 18.7 18.4 18.4 18.4 18.3
Қан айналымы жүйесінің ауруларынан 495.28 508.91 538.01 518.62 535.49 523.4 518.2
Тыныс органдарының ауруларынан 65.48 66.13 69.11 58.30 58.69 59.0 59.2
Уланудан ( есірткі) және жарақаттанудан 146.17 140.90 143.02 147.39 147.90 150.0 153.1
Тұрғындардың ішімдік пен нашақорлық пен ауру деңгейі 1000 адамға шаққандағы
2002 2003 2004 2005 2006
Аурулардың бірінші белгіленген диагнозы бойынша саны 419.7 424.6 404.1 426.6 398.3
Психоактивті заттарды тұтыну нәтижесіндегі психикалық және іс әрекеттік ауытқушылықтары барлығы 419.7 424.6 404.1 426.6 398.3
Соның ішінде.
Ішімдікті тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 349.1 363.6 347.7 354.3 328.1
Опиоидтарды тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 39.2 32.7 28.8 34.5 37.1
Каннабиоидтарды тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 17.1 13.4 12.0 16.9 15.4
Ұшпалық қасиетке ие ерітінділерді тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 4.3 5.1 6.0 6.0 5.3
Медициналық мекемелерде тіркеуде тұратын аурулар саны.Соның ішінде: 1921.8 1983.0 1994.7 1992.1 1961.6
Ішімдікті тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 1587.2 1644.4 1651.3 1634.7 1603.3
Опиоидтарды тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 223.1 223.9 226.0 232.9 233.7
Каннабиоидтарды тұтыну нәтижесіндегі ауытқушылықтар 78.1 75.8 74.9 74.9 72.1
Ұшпалық қасиетке ие ерітінділерді тұтыну негізіндегі ауытқушылықтар 8.7 11.0 14.2 16.3 16.4
Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы
күрестің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 5 сәуірдегі № 240 Қаулысы
«Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2006 - 2014 жылдарға арналған стратегиясын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 29 қарашадағы № 1678 Жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2006 - 2008 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
2. Орталық және жергілікті атқарушы органдар, өзге де мемлекеттік органдар Бағдарламада көзделген іс-шаралардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін және жыл сайын 30 маусымға және 30 желтоқсанға қарай Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігіне олардың орындалуы жөнінде ақпарат ұсынсын.
3. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі жыл сайын 10 шілдеге және 10 қаңтарға қарай Қазақстан Республикасының Үкіметіне Бағдарламаның орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын.
4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі....