Айтыстар жинағы туралы Өлеңдер ✍️

Абай Құнанбайұлының 150 жылдығына арналған айтыс. Семей облысы, Қарауыл. Тамыз, 1995 жылӘселхан:Жүйріктер алқынбайды шапқанда өрге,Бет жудым..

Сарымайдың айтқаны: Қыз едім әлпештеген Қалыбайдың,Бәйге алған топтамадан Сарымайдың. Тәңірдің өзі берген бір мінезі. Кісіні сөзбен қағып сынамаймын...

Омарқұл: Бастаймын тойдың басын, той қылған қыз, Тойына бұқа, тана сойғызған қыз. Тойыңыз мерекелі құтты болсын, Күйеуге кетейін деп ой қылған..

Өрнекті үгіт бастау ұлы тойын, Көрсетпек көркем затын көптің ойын. Паратқа барлық адам жиналғанда, Жаһанның жадыратқан тұл бойын. Әркімнің жүрегінен..

Бай болса, баласы жоқ жаман екен,Шашылып өлгенде мал қалады екен.Қасымы Сымайылдың деген кісі,Жалғанда баласы жоқ адам екен.Келгенде жасы алпысқа сол..

Нұрила:Мен болсам Жантудағы Нұрила ақын, Шығандап шырқағанда шықсын даңқым.Құбылтып ырғағымен даусым әнді, Тыңдасын ынтасымен, сүйіп халқым.Жасымнан..

Бала Ораз:Молдалар намаз оқиды бесін көріп, Апайдың өкпелейін несін көріп.Жүрегім кеткен ұшып қайта түсті, Апайдың қатарланған көшін көріп. Ертеңгі..

Бөкейдің даласына құм қараған, Жыңғылы мен жиде, үйеңкі, тал тараған. Жыға мен Қубаланың айтысы екен,Дегендей тілегенге тек сұраған. Жайлауы Нарын..

Қубала мен Жыға .... Жұмырбаймен қанаттас болған адамдар. Туып өскен жерлері де қанаттас болған (сол Жаңақала ауданы). Қубала Масқар деген ру болса..

Жанкел байдың бір үйір жылқысының ішінен Ұлбикенің бәсіре тайы жоғалып кетеді. Қыз өзіне енші дөненін іздеп, Түркістанның мал базарына келіп, қалың..

Ұлбике:Әке сөзін жасымнан жаттап алғам. Тал бойыма жинақтап қаттап алғам. Жеке шығып бәйгеден тұлпардай боп, Өлеңімді әніммен баптап..

Ізтілеу:Өлеңді қоя бердім ал дегенге, Несіне тоқталайын жар дегенге. Арнайы той дегенге келдім іздеп, Осында бір-екі ақын бар дегенге.Ұлбике:Өлеңді..

Бұл айтыс Ұлбикенің бой жеткен кезінде болыпты. Өзін айттырып қойған адамға наразы болып жүрген қыз көптен таныс жас ақынның әдейі келгеніне іштей..

Ұлбике:Қатты соққан дауыл да басылады, Күллі жұртқа күн шуақ шашылады. Білгіш болсаң кәнеки, айта қойшы, Құдай күні қай кезде..

Көктемде Жанкелдің де, Ұлбикенің де елдері қыстаудан жайлауға көшеді, сонда Жанкелдің көш-жөнекей келіп, Ұлбикеге тиісіп айтқаны:Көк қамыс..

Ұлбике:Қарағай отқа салса көсеу болар, Қартайса қара арғымақ мешеу болар. Қожеке, білгір болсаң сөз сұрайын, Жігіттің нағыз жұрты нешеу..

Ұлбике бетіне жан қаратпаған ақын болыпты. Сол заманда Күдері деген кісі «қожамын» деп садақалар жинап жүреді екен. Сол уақта бір той болып, Ұлбике..

Күдері: Сексеуіл құмға бітер басы алмалы, Зинақор бір құдайды еске алмады. Өлеңнің бес-алты ауыз арқасында Тұсыма қыздар келді қос..

Жанақ:Деген соң Қамбар елмін, Қамбар елмін,Қара өлеңге салғанда Дәкең менмін.Есіл менен Нұраны қатпай қонсам,Мәмбетшем, табылмассың..

Мұрат:Аман-есен жүрмісің,Қашаған аға – заңғарым,Қайдан білсін мына жұрт,Қашаған менен МұраттыңАнттасып дос болғанын?!Біліп келе жатырмын,Кейбір..

Мұрат: Жылқышы, сөз сөйледің бала жастан,Өнерің он жасыңда судан тасқан.Іздеді жұрт жиылып кешке дейін,Өзіңе лайық па мұнша қашқан?Жеріңнен уағдалы..

Мұрат: Аттандық жексенбі күн Бозашыдан, Жөнеліп сол ауылдың қорасынан. Бытырап халық ішіне тозып қондық,Жігіттің бірікпеген оғашынан. Бір талап..

Мұрат: Жантолы, жас күнімнен болдық телі, Қыдыртқан жігіттіктің тентек желі. Көп айдың көрмегелі болды жүзі,Жантолы, үйіңнен шық көріскелі! Жантолы:..

Жаскелең: Алаш та алаш болғалы, Алаша атқа мінгелі,Ала шұбар ту байлап,Алашқа біреу ұран бергелі,Әлім еді ағасы,Шолпан еді анасы.Жаз жайлауым..

зім: Мен қарамын, қарамын,Сол қараның ішіндеҚарабура тамамын. Сол таманың ішіндеІзім атты баламын. Томағамды алда да, топқа сал,Самсаған қолдан..