Ілияс жансүгіров туралы Өлеңдер ✍️

Жым-жырт, жан-жақ тып-тыныш,Кәрі тау - кәрі қалыбы.Су дамылсыз былш-былш,Баяғы жұлдыз жарығы.Жер тесер өңшең жеркенеКөр үңгір, кемір аласың.Өзіңе ме..

Болар де елең дап - дайын,Тыңдамай - ақ бұлбұлды.Білмей - ақ сұлу мән - жайынЖазар едім бір жырды.Өсіп, өмір сүргенім,Өз көргенім өзіме;Өз өткізген..

Һей! Қосаяқ!Шара бас.Жарғақ құлақЖалаңаш.Атаң аты айуан!Шөп жеместенЖедің нан.Нан жеместенІштің қан.Жейсің қашанҚансыз нан.Қашан, қашанҚашаннан,Ісі..

Бадалғыр, батқыр тас ұйқымТеңіздің терең түбіне.Көзді кер, жанды жарымдапТұншықтырдың түнімде.Енді тағы иектеп,Еліткің келеді күнімде.Қараңғы ұйқы..

(Октябрьдің тоғыз жылдығына)Қызбалықты, қызықты,Қызылды - жасыл кең дала.Бұл күн қай күн, неткен жұртҚиқу салады қыр мен ой?Қызыл туын қолға..

(Мәскеудегі «Орақ - балта» деген шойын, темір қорытатын заводта)Қабат - қабат салынған,Бөлек - бөлек болат үй,Электр шамы..

Шырт ұйқыда жатқандаШырылдайды торғайым.Ұйқыны ашты, оятты.Құлан иек, құлқын сәр,Құрылып торғын шымылдық,Шырға тартты, таң атты.Желі желпіп..

Былапыт, Ылат,Былжыр күз.Түнжыр қабақ,Қылжыр көз.Қыр қызықсызТау түрсіз.Су сұрықсыз,Сүйкімсіз.Жылауық көзСылбыр..

(Үзінді)Алдымда айқын айнам бар,Алдымда жойқын майдан барАғарту елді - майданым!Майданда қан ішпеймін,Майданда іс істеймін,Майданда майда майдамын!Аң..

Зар, зар, зар, зар заман,Зарлатып өткен о заман.О заман кетсін өзімен,Күлдірген бізді бұ заман.Заманымда зырлаймын,Жыламаймын, жырлаймын.Ұмтылып өрге..

Жын қаққандай долданып,Су жұлқына соғады.Салдыр - гүлдір күркіреп,Судан боран борады.Қалбақтап қалақ бұлқынса,Бұрқақтайды бораны.Тас сырылдап..

Жалындап шығыс жиек талауратып,Күн шықты, жаздың таңы баяу атып.Бозторғай көкке шықты күнді мақтап,Көмекейі бүлкілдеп, қоңыраулатып.Кезімді көкке..

Шырмаяқ өмір шырмалып,Басынды шатса шырмауық.Қамығып көңіл қажыса,Қайратсыз, қайғың құм жауып.Әнеки сонда жүйрік жан,Өлеңнен ғана сыр тауып.Сырласар..

Бедерсіз, бұлтсыз, бұйра көкКөлеңкем бе, үйім бе.Шырайы шымқай шам шапақ,Шатырым ба, шиім бе.Жастығым ба асқар, қымқап қыр,Жатырмын ба үйімде.Масатым..

Көк шатырлап, жел қарпып,Жайлар түсті жайнақтап.Қап - қара сұр мұнартып,Бұлт аспанда ойнақтап.Қырыққан ешкі бүгежектеп,Күзеген түйе тайрақтап,Боранды..

(Ана жыры)Бал - бал бөбек, бал бөбек,Бөлейін бері кел, бөбек.Бедерлі бесік, төрт есік,Төгілте салдым тор төсек.Бөпешім, бесік - отауын,Отауыңа кір..

(Жеткіншектің жырынан)Бесікке бөлеп бөбегін,Шөките қойып шүмегін,Бауырсақ шайнап жегізген.Жая десем жал беріп,Секер десем бал беріп,Аялап мама..

Жалпы сынЖер таппан жерге жетер Жетісуым:Күркілдек, Көксу, Лепсі, Іле, Шуым,Асқардың аспан сүйген сілекейін,Жан бар ма татпайтұғын..

Қашаннан «Құдай», «құран» депҚаңғырған талай ой жазған.Құдайдан құрыған құлдар көп,Құранмен қуған қулар көп.Сорлы аузына у..

Баяғы батқан бір күн батыстағыЖарқ етіп біздің жақтан шықты тағы.Масайрап еркін, бостан жолға тартты,Езілген еңбекшінің барлық табы.Ол қай күн? ..

(Жеңгем жыры)Сақарың еді сексеуіл,Сабыным, сағызша оралушы.Сабыннан ырым етуші ек,Оралсаң, ісім оңалшы.Көйлегім көптен жуылмай,Кимешек кірлеп кетіп..

Жайлауым желді қарағай,Жайлауында елі жарасқан.Жанымда жайлау жағалай,Жанса, қалай жақашпан.Қарағайың сыңысып,Қалың малың қаптаған.Қара бұлт боран..

Айт - айт, келін, айт, келін,Аттың басын тарт, келін.Сауысқаннан сақ келін,Жұмыртқадан ақ келін.Келін келді көріңіз,Көрімдігін беріңіз.Ала - құла..

Торы құлын келер жылы шықты тайға,Оқи бер бата-құран туған айға.Қуанышым қойныма күнде сыймай,Құмалақ салдырамын жаңа айда.Торы тайға бір күн мініп..

Ауылым тұрған көктеп,Асы жайлап,Пендені жүреді екен нәсіп айдап.Бөктерге жазға салым түсіп қонып,Қой қоздап ақ шықты ғой, сүтке аймақ.Ауылым Асы..