Кенен әзірбаев шығармашылығы туралы Өлеңдер ✍️

(В. И. Лениннің туғанына 100 жыл толуына)I жырЛенин еңбекші елдің тынысындай,Әлемнің шөлі қанған тұнық судай.Жарығы Ильич шамының нұрға..

ТолғауҚұлағым елеңдейді ән дегенде,Кежегем кейіп тартар мал дегенде.Қалмайды қойға барсам ала мысық,Ақ күшік арт жағымда дәндегендей.Маған жолдас ақ..

Терең ойлы Еркебай,Орта бойлы Еркебай.Ауылы күнде той-думан,Еңбекші елге серкем - ай!Кішіпейіл жайдары,Ақылы көп айлалы,Қысылғандар келгенде,Кеңес..

(мысал)Саяда бұлбұл тұрса сайрап әнге,Ұйытып жан-жануар күллі әлемге,«Көк - көк» деп таста отырған тау көкегі,Мақтанды ұялмастан жалғыз..

Сарбарпы сай - сайды өрлеп қанат қағып,Безілдеп жоғары - төмен сумен ағып.Майысып су бетіне тиіп төнген,Ағаштың бұтағына ұя салып.Жүреді қашып ылғи..

Хан отыр ханымымен ішіп шайын,Күтуші күң мен құлы бәрі дайын.Қасында қырық уәзір қошеметтеп,Дайындап қазы-қарта, бал мен майын.Бұл ханның дастарқаны..

Ырғайты, Ақтерек пен Жаманты сай,Бар екен Аламандай бір үлкен бай.Баласы Бошқұл, Керім үшеу туған,Кішісі ақын, сері, сал Кенебай.Кенебай елге мәлім..

Бұрынғы өткен дәуірдеХалықтың мұңы мал болған.Малсызда ақыл дал болған.Манас батыр тұсындаКөкетай деген хан болған.Көкетайдың тұсындаКөрнекті талай..

Оқушы өрендерім, құлағың сал,Жырладым сендерге арнап, керегіңді ал.Уақиға көзбен көрген, қолмен ұстап,Жыр еттім шын өмірді, алсын деп нәр.Бір күні..

Әнге бас, Кенеп ақын, ал домбыра,Көкейден ақтарылған сөзді құра.Көз көріп, құлақ естіп, бастан өткен,Тарихи оқиғаның бірін жырла.Көп көрген шежіре..

Ей, құда, үстіңде жоқ киім, деді.Табуын қалың малды қиын, деді.Қызымды қу кедейге бере алмаймын,Байлауым осы соңғы түйін, деді.Балаңмен менің қызым..

— Бай құдам бар деп мен жатырмын,Қай құдам бар деп сен жатырсың.Қатық ішіп сен жатырсың,Қатып-семіп мен жатырмын.Мен құда болғанда,Жирен шолақ..

Бар еді бір атадан төрт бес түтін,Ағайын бірде жарты, бірде бүтін.Әдісі сол атаның малға жұмсап,Қолымды босатпайды я күн, я түн.Бармасам бәрі қарғап..

1969 жылы халық ақыны Үмбеталы Кәрібаев қайтыс болып, бұл хабарды Кененге ақын Әсімхан Қосбасаров келедіӘ с і м х а нМен келдім Қордай аудан..

Ежелден ол салты бар,Айтыс десе талпынар.Кәрі мен жас келгендеАқын қиял шарқ ұрар.Ат қосқандай бәйгегеОзып келсе даңқы бар,Жүзден жүлде..

К е н е н:Көсем адам сөз бастар,Көпті көрген жол бастар.Батыр адам қол бастар,Көсем серке қой бастар,Ақын адам той бастар,Ал, тыңдаңдар..

К е н е н:Бопина, келіп қалдым тойыңызға,Қуаныш сыймай келді қойнымызға.Бір қолқа салдым міне қабылдасаң,Қолымды артайын деп мойныңызға.Б о п и н..

К е н е н:Ақынның асқан алыбы,Халықтың болған тарихы,Сәлем бердік о, Жәке,Москва барып қайтқанда,Кеудеңе орден таққанда,Шаршап келіп тынығып,Өз..

К е н е н:Ақ серке ай мүйізді қой бастаған,Анық батыр жорықта жол бастаған.Атамыз қазақ халқы өлмес - өшпес,Торқалы міне осындай той..

1949 жылы замандастарының шақыруымен Кенен Алматы облысы, Жамбыл ауданындағы Киров колхозына келеді. Ақын түскен үйге ел көп жиналады. Топ ішінен жас..

К е н е н:Шашеке, амансыз ба, күйлі-жайлы?Өнерге өрен аға сегіз сайлы.О, шіркін, кәрілік те кеп қалыпты,Аяғы бұл өмірдің түйе - тайлы.Алабын..

Кенен:Ел анасы — жер болар.Ел ағасы — ер болар.Кіндік кесіп, кір жуғанЖер балаңмен тең болар.Ұшқан құс қонбай қоя ма?Еңбексіз қарның тоя ма?Ел мен..

К е н ж е қ о ж а:Арғы атам Мәделі мен Майлы қожа,Ғылым мен өнерге асқан сайлы қожа.Қазыны, қарта менен сары қымызды,Қонаққа соятұғын тайды..

К е н е н:Жеңгелер, жүрмісіңдер күйлі-жайлы,Ішкелі аңсап келдім күрең шайды.Ауылға көшіргелі келіп тұрмын,Жатақ қып жатасың ба осы Ақсайды.Көп боп..

К е н е н:Мен едім Кенен аңын Қордайдағы,Төгейін өлеңімді таңдайдағы.Ләтипа, дабысыңды естіп келдім,Жатсаң да Төмен Балқаш шалғайдағы.Өзіңдей..