Махамбет өтемісұлы өлеңдері туралы Өлеңдер ✍️

(Қазіргі қазақ әліпбиіне түсірілген көшірмесі)Ереулі атқа ер салмай,Егеулі найза қолға алмай,Еңку-еңку жер шалмай,Қоңыр салқын төске алмай,Құбыланы..

(Қазіргі қазақ әліпбиіне түсірілген көшірмесі)* * *Жалп-жалп еткен жапалақ,Жазы да кімге жолдас болмаған.Жағы түкті айуан,Мұңлантып кімді жаяу..

(Орынбор басылымының XVI тарауынан қазіргі қазақ әліпбиіне түсірілген көшірмесі)Арғымаққа оқ тиді,Қыл майқанның түбінен.Аймәдетке оқ тиді,Отыз екі..

(Қазіргі қазақ әліпбиіне түсірілген көшірмесі)* * *Асқар, асқар, асқар тау,Асқар таудың ақсұңқар,Ылдидың аңын шалар ма?Асқар таудың басына,Ақсұңқар..

(Қазан басылымынан, 1908 жыл, 16-бетте.)Бірсіндеп садақ асынған,Біріндеп жауды қашырған.Қорамсаққа қол салған,Қозы жауырын оқ алған,Атқан оғы..

Махамбет батыр Шернияз шешенге қонақ болады. Аттандырып жатып, Шернияз Махамбетке бір ауыз сөз айтады. Сонда Махамбет те Шерниязға жұмбақ өлең..

Қылыштай қиғыр алмас ем,Шарға шауып мұқалдым.Суаруы қанық көк сүңгі ем,Сұғуын таппай тот алдым.Жал аулы найза майрылып,Жау тауымды шаққанын,Дұшпан..

Желден де желгір ақбөкенОзса да орғып көлденең,Құралайына қарайлап,Оққа ұшпай ма сол үшін?!Ұялы бүркіт күн ұзынҚалықтай самғар шөже үшін.О да бір..

Құлжа қуған текешікҚұлдырайды құты ұшып.Айшықты мүйіз тигенде,Бас ұрмай ма, баз кешіп?!Біздер - дағы, жігіттер,Бірлестірсек білекті,Шын туайттасақ..

Мен Нарыннан кеткенмін,Нарынды талақ еткенмін.Қуатымның барындаАғыны қатты ЖайықтыТіземмен бұзып өткенмін.Жаныма айла болар деп,Назарды тастап..

Он екі төбет, шұнақ хан,Шабатының ел екен,Күндейтінің мен екем.Хан ұлына қас болу,Қара ұлына бас болу —Мендей ерге жөн екен!

Қарағай шаптым шандоздап,Хан қарасын жоямын деп,Жолбарысша жорыттым,Етіне құлан тоямын деп...Қыран құстың баласыҰшса, келмес ұяға.Асыл ердің..

Адыра қалған НарынныңТеңіз деген суы бар.Жағасына жағалай біткенҚамыс деген нуы бар.Еңіреген ерлердіңЖібектен желбіретіп ұстар туы бар.Хан ұлымен..

Белгілі туған ер едім,Беліме садақ асынған,Біріндеп жауды қашырған,Мен келелі қара бұлтпын,Келе жаумай ашылма.Қарсыласқан дұшпанғаНайзағай менен..

Арқаның қызыл изеніБасы күрдек, түбі арал,Қыдырып шалар аруана.Кәрісі кімнің жоқ болса,Жасы болар дуана.Бір сынаған жамандыЕкіншілей сынама.Тіріде..

Бағаналы терек жарылса,Бақыраш жамап болар ма?!Қарағайға қарсы бұтақ біткенше,Еменге иір бұтақ бітсейшіҚыранға тұғыр қыларға.Ханнан қырық..

Менің атым — Махамбет,Жас құстағы Жәңгір ханІсінен болдым құса - дерт.Атасы өткен Айшуақ,Соның көзі көрді ғой.Менің атам ӨтемісЕлдің қамын жеді..

IАлайма, султан, алайма,Астыма мінген арғымақАяңдай түсіп қарай ма?Арғымақ дейтін жығылНайза бойы жар келсе,Жабыдайын жалтаңдап,Түсер жерін қарай..

Пыр-пырлай ұшқан қасқалдақ,Көлінде жатып көркеймесӨртенсе көлдің қоғасы.Аруана мая күңіренер,Бауырынан өлсе баласы.Суда жүзген нән балықШағала құсқа..

Мен ақсұңқардан туған құмаймынБір сұңқарға жұбаймын.Сауырыма қамшы тигізіп,Шаппай неғып шыдайын?!Түбін қазған мен – бәйтерек,Толқуменен..

Біткен істің міні жоқ,Бітірген ердің кемі жоқ,Тура ажалдың емі жоқ.Арқада жатқан ақ киікАтып алып, етін жеп,Ішіп қандым сорпасын.Сапырулы сары..

Біздің анау НарындаБір төбелер бар едіАйналасы ат шаптырса жеткісіз.Қиқулап ұшқан қырғауыл,Күніңде құлай да басып өткісіз.Байларымның қонаққа сойған..

Шамдансам, шалқамнан түсер асаумын,Шамырқансам, шатынап сынар болатпын,Құс ілген қуда сын жоқ ұятпен.Жігіт жауға шаппай калар деймісің?Қанды көбе..

Қалы кілем, қара нарЖарасады қатарға.Аруана жисаң жарасарҰлы күнде сапарға.Қаумалаған қарындасҚазақта бар да, менде жоқ,Арызымды айтарға.

Аспандағы бозторғайБозаңда болар ұясы.Бозаңның түбін су алса,Қайғыда болар анасы.Қара лашын, ақ тұйғынҚайыңда болар ұясы.Қайыңның басын жел..