Махамбет өтемісұлы туралы Өлеңдер ✍️

Менің атым — Махамбет,Жас құстағы Жәңгір ханІсінен болдым құса - дерт.Атасы өткен Айшуақ,Соның көзі көрді ғой.Менің атам ӨтемісЕлдің қамын жеді..

IАлайма, султан, алайма,Астыма мінген арғымақАяңдай түсіп қарай ма?Арғымақ дейтін жығылНайза бойы жар келсе,Жабыдайын жалтаңдап,Түсер жерін қарай..

Пыр-пырлай ұшқан қасқалдақ,Көлінде жатып көркеймесӨртенсе көлдің қоғасы.Аруана мая күңіренер,Бауырынан өлсе баласы.Суда жүзген нән балықШағала құсқа..

Мен ақсұңқардан туған құмаймынБір сұңқарға жұбаймын.Сауырыма қамшы тигізіп,Шаппай неғып шыдайын?!Түбін қазған мен – бәйтерек,Толқуменен..

Біткен істің міні жоқ,Бітірген ердің кемі жоқ,Тура ажалдың емі жоқ.Арқада жатқан ақ киікАтып алып, етін жеп,Ішіп қандым сорпасын.Сапырулы сары..

Біздің анау НарындаБір төбелер бар едіАйналасы ат шаптырса жеткісіз.Қиқулап ұшқан қырғауыл,Күніңде құлай да басып өткісіз.Байларымның қонаққа сойған..

Шамдансам, шалқамнан түсер асаумын,Шамырқансам, шатынап сынар болатпын,Құс ілген қуда сын жоқ ұятпен.Жігіт жауға шаппай калар деймісің?Қанды көбе..

Қалы кілем, қара нарЖарасады қатарға.Аруана жисаң жарасарҰлы күнде сапарға.Қаумалаған қарындасҚазақта бар да, менде жоқ,Арызымды айтарға.

Аспандағы бозторғайБозаңда болар ұясы.Бозаңның түбін су алса,Қайғыда болар анасы.Қара лашын, ақ тұйғынҚайыңда болар ұясы.Қайыңның басын жел..

Ай астында бір көл бар,Ат шаптырса жеткісіз.Ортасында алуа, секер бар,Татқан қулар кеткісіз.Қарада да қара бар,Хан ұлы басып өткісіз.Алланың бір күні..

Біз ер едік, ер едік,Ен Нарында жүргендеЕріккенде ер едік,Ерінгенде би едік.Қалмаққа шатыс хандардыҚабыландай қайраңға соғып,Етін талай жеп едік.Біз..

Біз неткен ер, неткен ер?Сергелдеңмен өткен ер.Еділ менен Дендерден,Сағыз бенен Жемдерден,Онан да талып өткен ер.Арқада Әлім бар-ды деп,Қайыспас қара..

Қаршыға деген бір құс бар,Қанаты айдың астында.Ұясы оның саяда,Қарағай, қайың басында.Аңқау өскен ер едім,Бұла болып жасымда.Бұ қонысқа..

Алты күндей алаулап,Он екі күндей ой ойлап,Ақылды алпыс жаққа шаптырып,Ақылы жөнге келгенсінТолғай-толғай жүгірген,Топырағын суырған,Ертеден салса..

Жайықтың бойы көк шалғын,Күзерміз де жайлармыз.Күлісті сынды күреңдіКүдірейтіп күнде байлармыз.Құдай істі оңдаса,Ісім жөнге келгенде,Қамалаған көп..

Әрайна, билер, Әрайна,Арғымағым жарай ма?Астыма мінген арғымақКүшіген жүнді, шал жебе,Жауына қардай борай ма?Ел шетіне жау келсе,Азамат ердің..

Алтын жақса жарасарЖылтыраған күміске.Он екі ата байұлыЖиылып келсе бұл іске.Алты сан алаш ат бөліпТізгінін берсе қолыма,Заулар едім бір..

Өлең айтып толғадым,Көкірегімді басарға.Қаралай отын жармадымТас қазанға асарға.Махамбеттей мұңдығаЕнді келер күн қайдаХанға құрған шатырдыСүңгіменен..

Істеген ісім кетті далаға,Қашан өтіп шығам деп,Қайғырамын мен-дағыЖайықтан арғы далаға.Басқа қысым түскен соң,Қайрылмастай күн болдыҚатын менен..

Аспанда ұшқан ақсұңқар,Қолымда тұйғын, лашын.Қосылған жаста арудыңКөре алмай кеттім құлашын.Арпа жемес арғымақАқ селеу отқа зар болар.Миуа, шекер..

Сөйлесем, даусым аңқыған,Сөйлеуге жүрек талпынған.Атасы беріш болса да,Артық пайда көрмедімЕгіз бенен Балқыған.Алақандай НарындаМүкаммалым..

Желп-желп еткен ала туЖиылып алар күн қайда?Орама мылтық тарс ұрып,Жауға ататын күн қайда?Елбең-елбең жүгірген,Ебелек отқа семірген,Арғымақтан туған..

Еріскендей ер болса,Соғысқандай жер болса,Бірме - бірге келгенде,Әлі де болса бір тәңірге жылармын.Мен — қарақұстан туған қалықпа,Сөйлер сөзге..

Еменнің түбі — сары бал,Еріскен көңіл — бәрі бал.Жоғарыдан төмен төгейін,Керегіңді теріп ал.Қасыма ерген, жолдастар,Антыңды бұзып..

Толарсақтан саз кешіп,Тоқтамай тартып шығарғаҚас үлектен туған қайтіпҚара нар керек біздің бұл іске.Қабырғасын қаусатып,Бір - біріндеп сөксе..