Сұлтанмахмұт торайғыров өлеңдері туралы Өлеңдер ✍️

Үміт қып менен қарайсың,Көңіліңе медеу санайсың.Балалыққа жарасам,Аталыққа жарайсың.Қайтейін, елім, қимаймын,Қия алмай жанды қинаймын.Қимай қалсам..

Миллеттің кел майданға, талиптары,Дерті бар, дәрмені жоқ, ғарыптары!Оқыған жастарының арқасындаКөз ашты көрші жұрттың халықтары.
Көрдің бе..

Сөзімен баға бермес бұл халыққа,Іліндім он екімде бұғалыққа.Елімнің мен шын ұлы екенімеТағдырдың өзі берер куәлікті.

Сүйдірген сені маған қыли көзің,Томардай кедір-бұдыр топас сөзің.Құбыжық қорсылдаған мінездерің,Арман жоқ пида болсам саған өзім.Сымбатты сұлу..

(Альбомнан)
Мен көрдім соқыр ағаш басын иген,Жаһаннамға* кетеді оған тиген.Зәһәр деп жас алманы дұспан тұтып,Мисыздар ол ұжмақ деп барып..

Неше қыршын жастардыңКеудесінен оқ өтіп,Ауыздарынан қан кетіп,Ішіне тартылып көздері,Ыңырану боп сөздері,Шытынап көкшіл көздері.Елестеп көзіне..

Секілді өмір қысқа, жарты тұтам,Надандар деп ойлап жүр өмірді ұтам.Аз өмірді ақындық жолға бердім,Лепес қып түкірген соң молда Мұқан,Қаламды шын..

Жалаң бас, жалан аяқ, жыртық дамбалКір көйлек, қомыт күпі, шидем шалбар.Сары үрпек, көгілжім көз, оңі жүдеу,Қу мойын, аш қабырға аңғал-саңғал.
Жарық..

Көп уақыт жаңбыр көрмей, қурап, күйіп,Жоқ еді Сарыарқада көрер сыйық,Шөлдеген сол қатарда жан - жануарАузына тұра алмаған тілі сыйып.Айналған..

Бай едің өз алдыңа шаруа баққан,Шалықтап, шалқып сөйлеп, шалқақ қаққан.Ойладың осы малдың арқасындаМен-дағы атансам деп бір жез таққан.
Сол сағат..

Үмітпенен жоқ қуғанҮмітпенен жоқ қуғанТалабы алда баламыз.Басқалар жоғын тапқанда,Біздер қайтіп қаламыз.Тәуекелге бел бусақ,Көрдегіні..

Көп жатып, «хатымкер» атын алыпЕлге апарып сатуға?Ә! Бұлай болса керек енді:Сәлде, шапан киюге;Мүрит болып ишанға бас июге,Жас басымнан..

Бүгіндегі жастарға оқу міндет,Тек кана оқуменен өнер білмек,Өнер-білім, адалдық, ар-намыстыЖоятын надандық қой емсіз індет.
Бар қиынды тек қана..

Дүниенің дөңгелегі айнапады:Кімі үстінде гуляйттап жайланады;Кімі астында езілер саз балшықтай,Білмеймін, түбі неге айналады?«Үстегіде не..

Орнымыз медресе оқып жатқан,Талайлар оқу оқып өнер тапқан.«Аз-көп» деп, бергеніңді молда сөз ғып,Әуелден ресім жоқ ғылым сатқан.Өнер ғой..

Төрт ай түстім, жүгірдім,Бұл орамал жолына.Еріксіз міне түңілдім,Түспеді ақыр қолыма.
Идеям бердім жолыңа,Көрінді қайдан сорыма.Айтып өткен бұл бір..

Молдеке, сізге бір арыз,Ораза деген не парыз?Ауырмай астан қалғанда,Өтейтінің қай қарыз?
Аш жүр деп алла аяса,Жарылқар еді кедейді.Көпке бірдей..

Нешелер көз жасы төгілді,Нешелер қабырғасы сөгілді.Қанша аянбай талпынсаң да,Ақырында, тағдырға тез шөгілді.

Сусыз, шетсіз шөлдерден,Тұманды, түпсіз көлдерден,Адамдық көші өткенше!Қасқыр мен қой дос болып,Достықсыз өмір бос болып,Шын өмірге жеткенше!Іштен..

Күнбатысқа үңіліп,Қол қусырып, бүгіліп.Созғыла, сопы, денеңдіБір тұрып, бір жығылып.
Аузыңды жылдам күбірлет,Ұзаққа созып көбірек.«Үлкен ғалым..

Жарқыным, мұның қай екпін,Шыдамадың дәйекпен.Отыз бес жыл май алған,Жатуға жайлап таянғанБір қу мақлұқ таңдапсың,Шорманский паектен.
Өзіңдей жүйрік..

Бір жерде бір бас қосқан жиын, топыр,Ішінде бір бишара көзі соқыр.Алдар деп көзі бардың соңына ермей,Жоқ болған жарға құлап байғұс соқыр.

Мен – қазақ, қазақпын деп мақтанамын,Ұранға Алаш деген атты аламын.Сүйгенім қазақ өмірі, өзім қазақ,Мен неге қазақтықтан сақтанамын?
Алтай..

Көңілге қайғы у салып,Көзден жасты барлатқан,Жүрекке жара дақ салып,Жанды ашытып зарлатқанУытың күшті, ажал-ай!
Дегеніне жеткізбей,Қайғыға ойын..

Маңайымнан әрмен кет,Жанды қуыршақ, арам ет.Білдірместен астыртынАлдап едің көз құртын,Құр бояма қызыл бет.
Анадай тұрып қарасам,Жанды ерітер..