 |
|
 |
Мұқағали мақатаев туралы Өлеңдер ✍️
Тақпақтар: 1
Өлеңдер: 497
Баталар: 1
Туындылар: 1
Әңгімелер: 10
Поэмалар: 2
Шығармалар: 2
Эсселер: 1
Түнгі табиғат
(Лирика)
Іңірде тұрмын қарап ойға қалып,
Тәтті қиял тулайды жүрек жарып.
Ұйықтаған бар табиғат майда лебі,
Аймалап өтіп жатты бетті шалып.
Ай..
Іңірде тұрмын қарап ойға қалып,
Тәтті қиял тулайды жүрек жарып.
Ұйықтаған бар табиғат майда лебі,
Аймалап өтіп жатты бетті шалып.
Ай..
— Мұқағали Мақатаев
Соңғы сағатта
(Элегия)
(І - НҰСҚА)
Тәтті өмірдің тамаша қимас күні,
Тоқтата алмас ажалдың уын тыйып!
Соғар соңғы сағаттың аяулы үні,
Көз алдыңа елестер..
(І - НҰСҚА)
Тәтті өмірдің тамаша қимас күні,
Тоқтата алмас ажалдың уын тыйып!
Соғар соңғы сағаттың аяулы үні,
Көз алдыңа елестер..
— Мұқағали Мақатаев
Ауырмай жаным қиналды!
(І - НҰСҚА)
Ауырмай жаным қиналды,
Ауытқып жүрек орнынан.
Уайым қоршап мені алды,
Жігерім жасып болды нан.
Болса да жүйрік ой ұшқыр,
Өзіме..
Ауырмай жаным қиналды,
Ауытқып жүрек орнынан.
Уайым қоршап мені алды,
Жігерім жасып болды нан.
Болса да жүйрік ой ұшқыр,
Өзіме..
— Мұқағали Мақатаев
Бұл қалай?!
(І - НҰСҚА)
Ұдайы болды екі түн
Төсекте тыныш жатпаймын.
Әлекке салып әлдекім,
Мұжылып біткен заттаймын.
Ілінсе кезім ұйқыға,
Келеді жетіп..
Ұдайы болды екі түн
Төсекте тыныш жатпаймын.
Әлекке салып әлдекім,
Мұжылып біткен заттаймын.
Ілінсе кезім ұйқыға,
Келеді жетіп..
— Мұқағали Мақатаев
Түс
(Елес)
Қара жолмен келе жатып,
Кездестім ескі досыма.
Сөз айтпақ боп аз тоқтатып,
Ентіге жеттім қасына.
Ескі досым жорға мініп,
Жортып кетіп..
Қара жолмен келе жатып,
Кездестім ескі досыма.
Сөз айтпақ боп аз тоқтатып,
Ентіге жеттім қасына.
Ескі досым жорға мініп,
Жортып кетіп..
— Мұқағали Мақатаев
Жар есіне!
Қиял - күш, ашу - батыр, ақыл - шабан,
Аймалап адал жүрек төнген саған.
Төрт бұрышын төңіректің шарласам да,
Сендей жар жанға жайлы қайдан..
Аймалап адал жүрек төнген саған.
Төрт бұрышын төңіректің шарласам да,
Сендей жар жанға жайлы қайдан..
— Мұқағали Мақатаев
Өмірге серт
Келдім, өмір, қойыныңды аш, енейін,
Ашты-тәтті тамағыңнан өбейін.
Тартылмаған талабымды қуат қып,
Соқпағыңмен мен де алысып көрейін.
Көрген күнім..
Ашты-тәтті тамағыңнан өбейін.
Тартылмаған талабымды қуат қып,
Соқпағыңмен мен де алысып көрейін.
Көрген күнім..
— Мұқағали Мақатаев
Ақ гүл
Жаз болды.
Көріктенді құлпырып жер,
Оранып көк көрпеге бар өңірлер.
Төсінде жер ананың толықсиды,
Сапсыз көп, сары, жасыл өсімдіктер.
Атқанда..
Көріктенді құлпырып жер,
Оранып көк көрпеге бар өңірлер.
Төсінде жер ананың толықсиды,
Сапсыз көп, сары, жасыл өсімдіктер.
Атқанда..
— Мұқағали Мақатаев
Үміт
Түнек түннің ішінде,
Көз ұшында алыстан,
Әлде ой, әлде түсімде,
Тек бір сәуле танысқан.
Ол сәулеге ұзақ қарап,
Қимадым тастап кетуге.
Алып ұшып..
Көз ұшында алыстан,
Әлде ой, әлде түсімде,
Тек бір сәуле танысқан.
Ол сәулеге ұзақ қарап,
Қимадым тастап кетуге.
Алып ұшып..
— Мұқағали Мақатаев
Күзгі кеште
Төңірекке тұрмын қарап,
Дымқыл сызды күзгі кеште.
Күн батарда қызыл жолақ
Әр нәрсе әкеп түсірді еске.
Күздің салқын күні батты,
Күрең тартты жер..
Дымқыл сызды күзгі кеште.
Күн батарда қызыл жолақ
Әр нәрсе әкеп түсірді еске.
Күздің салқын күні батты,
Күрең тартты жер..
— Мұқағали Мақатаев
Жасыма, көңіл!
(І - НҰСҚА)
Жасыма, көңіл, жасыма!
Бақытқа басың кенелер!
Серік боп қиял қасыңа,
Жүлде алып, жүйткіп жөнелер!
Биікке ұшып шыңға өрле;
Көк..
Жасыма, көңіл, жасыма!
Бақытқа басың кенелер!
Серік боп қиял қасыңа,
Жүлде алып, жүйткіп жөнелер!
Биікке ұшып шыңға өрле;
Көк..
— Мұқағали Мақатаев
Досыма!
Қамығып көңіл сарғайды,
Аласұра бір жүрек.
Өмір әлде алдайды,
Көз жетпейді, кім біледі..
Сонау бір бала шағымда,
Қол ұстасып өскен ем.
Өмірдің..
Аласұра бір жүрек.
Өмір әлде алдайды,
Көз жетпейді, кім біледі..
Сонау бір бала шағымда,
Қол ұстасып өскен ем.
Өмірдің..
— Мұқағали Мақатаев
Мұздама, жылы жүрегім
Дәрменсіз, ойсыз шарқ ұрып,
Қалғанша қатып қайғыға.
Дариям бітіп, тартылып,
Кіргенше өлім койнына.
Мұздама, жылы жүрегім,
Сөнгенше сәулең..
Қалғанша қатып қайғыға.
Дариям бітіп, тартылып,
Кіргенше өлім койнына.
Мұздама, жылы жүрегім,
Сөнгенше сәулең..
— Мұқағали Мақатаев
Жүрегім
Кейде суық, кейде жылы,
Кейде тәтті ләззат тілі.
Кейде бейне көңіл нұры,
Кейде махаббат өнген гүлі.
Сұрғылт дүние теңізінен,
Сұстана қорқып..
Кейде тәтті ләззат тілі.
Кейде бейне көңіл нұры,
Кейде махаббат өнген гүлі.
Сұрғылт дүние теңізінен,
Сұстана қорқып..
— Мұқағали Мақатаев
Бұлт
(І - НҰСҚА)
Тұңғиық, түпсіз көк аспан
Жайымен ғана жатыр сұлқ.
Керуендей адасқан
Келеді жылжып бір топ бұлт.
Дауылдың құлы қошқыл..
Тұңғиық, түпсіз көк аспан
Жайымен ғана жатыр сұлқ.
Керуендей адасқан
Келеді жылжып бір топ бұлт.
Дауылдың құлы қошқыл..
— Мұқағали Мақатаев
Қойшы бала Әкітай
Алғыр, өжет Әкітай,
Өзі қалап қой баққан.
Қозысын қорғап аялай,
Лағын жарға ойнатқан.
Жайлауда болды Әкітай,
Семіртіп қойын бірнеше..
Өзі қалап қой баққан.
Қозысын қорғап аялай,
Лағын жарға ойнатқан.
Жайлауда болды Әкітай,
Семіртіп қойын бірнеше..
— Мұқағали Мақатаев
Қыстың күні
Күн күлмейді еркінше нұрын шашып,
Дамылсыз көк күмбезін бұлт басып.
Отыр міне қарт анам ойға шомып,
Таянып ұршығына, құты қашып.
Күн шығып, көп..
Дамылсыз көк күмбезін бұлт басып.
Отыр міне қарт анам ойға шомып,
Таянып ұршығына, құты қашып.
Күн шығып, көп..
— Мұқағали Мақатаев
Қырман басында
Қызу қарқын, көңіл шат,
Шығады жарқын дауыстар.
Ұштасқан қимыл қат-қабат,
Еселенген екпін бар.
Бұлшық етті білектер,
Еңбек сүйгіш..
Шығады жарқын дауыстар.
Ұштасқан қимыл қат-қабат,
Еселенген екпін бар.
Бұлшық етті білектер,
Еңбек сүйгіш..
— Мұқағали Мақатаев
Ғасырлар перзенті
I
Ғасырлар - Аналар
Әлдилеп сәбиін тербеген.
Қатыгез күн туса паналар
Ер ұлға жерік боп шөлдеген.
Ғасырлар - Әкелер
Сенімді мұрагер..
Ғасырлар - Аналар
Әлдилеп сәбиін тербеген.
Қатыгез күн туса паналар
Ер ұлға жерік боп шөлдеген.
Ғасырлар - Әкелер
Сенімді мұрагер..
— Мұқағали Мақатаев
Miнe, тағы ашу келіп, алқымыма тығылды
Miнe, тағы ашу келіп, алқымыма тығылды,
Ақылымның есігінен аттай бере жығылды.
Көлдей тұнық көңіліме қоқыс тастап лайлап,
Кей пенделер..
Ақылымның есігінен аттай бере жығылды.
Көлдей тұнық көңіліме қоқыс тастап лайлап,
Кей пенделер..
— Мұқағали Мақатаев
Райымбек! Райымбек!
I
«Қара таудың басынан көш келеді».
Қара жорға шайқалып, бос келеді.
Қара күнді жамылып, қара қазақ
Қара түнді басынан кешкен еді.
Қара қайғы..
«Қара таудың басынан көш келеді».
Қара жорға шайқалып, бос келеді.
Қара күнді жамылып, қара қазақ
Қара түнді басынан кешкен еді.
Қара қайғы..
— Мұқағали Мақатаев
He келіп, не кетпеген бұл ғаламнан
He келіп, не кетпеген бұл ғаламнан,
Су тартылған теңізден, жылғалардан,
Нелер ұрпақ аттанған қуған арман,
He бар дейсің, өмірге тұлға болған
He..
Су тартылған теңізден, жылғалардан,
Нелер ұрпақ аттанған қуған арман,
He бар дейсің, өмірге тұлға болған
He..
— Мұқағали Мақатаев
He жетпейді?
He жетпейді?
Құлпырған маңайың гүл,-
Деп маған,
Ырза болмай, ағайын жүр.
Жаным барда, бойымда қаным барда,
Жырымнан жан ашуын алайын..
Құлпырған маңайың гүл,-
Деп маған,
Ырза болмай, ағайын жүр.
Жаным барда, бойымда қаным барда,
Жырымнан жан ашуын алайын..
— Мұқағали Мақатаев
He айтам саған, жаным-ай
He айтам саған, жаным-ай, не айтам саған
Кете бердім жолменен шайтан салған.
«Қолда барда алтынның қадірі жоқ».
Қиын екен қосылып, қайта..
Кете бердім жолменен шайтан салған.
«Қолда барда алтынның қадірі жоқ».
Қиын екен қосылып, қайта..
— Мұқағали Мақатаев
Моцарт. "Жан азасы"
(Р е к в и е м)
Біреу келді де, қара киімге оранған.
- Жаназа күйін жазшы бір, Моцарт! -
Жоғалған...
Әлде бір елес...
Әлде бір адам болар..
Біреу келді де, қара киімге оранған.
- Жаназа күйін жазшы бір, Моцарт! -
Жоғалған...
Әлде бір елес...
Әлде бір адам болар..