Төре туралы Өлеңдер ✍️

Жаным, менің жырларымды дəлдеп ұқ.Жүрек осы,Құям десең сəуле-құт!Тағы сезім, шалғайыңа жабысты,Бұл не деген — əурелік!Келеме деп,Күтуменен..

Шыбынды деген жер екен,Мұнда да талай ел екен.Қазақ па десек бұл үйді,Сарқұлақ сарт төре екен.Қайнатқан қызыл шайы жоқ,Не құрты, не майы жоқ,Қонақтың..

Өтірік десең өзің айт ақ-төресін, Біреулердің лықытып бақ кересін. Бір жақсыны көп іздеп тапсам болды, Көзің қимай тағдыр-ай, шап бересің.Куəсі боп..

Ораз аталық:Ағалар, беталдық біз Сарыарқаға,Шыңдайық тастүлекті кең ортада!Елдің бұл аманатын ақтау парыз, –Аяздай батып тұр сол жон..

Келіп тұрмыз, Әсетжан, Қарғалыға,Балғын іздер осында қалмады ма?Туғаныңнан тербетіп тәтті әуендер,Жеттің ақыр аңсаған арманыңа.Аңсағаның әуелден әуен..

«Тай теріден алдың ғой жамағатты,Айтып ем әйел алма жолың қатты.Қаншама мақтап сүйреп келтірсең де,Қай жағыңа жеткізерсің жалғыз атты?»Бұл қағытпаға..

Жүсіп-ау, төрелік жоқ баяғыдай,Даражаң қара қазақ аяғандай.Досыңды дұшпан көріп ғайбаттайсың,Мінезің Әзәзілдің таяғындай.Жүсіп-ау, неше мысқал..

Тәуірмін дегенжігіттің бүгін құштарыҚолынан келсе,айырылмай мықтап ұстарыҮш ғажап дейді —ақша мен атақ һәм ару –Қоса алса басын...бағының өрлеп..

Асын ішіп Төренің төсті керіп,Топ ішінде,Сөз бермей бөсті келіп.Жоғын жоқтап кедейдің-ҚипақтауменЖолға тастап, талайды,Өсті-жеңіп!Ел арасын..

Көңлімде көркің көріп, қалды бір дақ,Дауасын дақ ұлғайтар, бермесе Хақ!Өзіңнен емін есітіп болған дерттің,Шайқаттың шаһналық шырағын жақ.Тұрғанмен..

Жасыңнан шашың қойып, шөпкі кидің,Сарп еттің заң-зәкүнге бәрін мидың.Орысқа өлсем де ұқсас боламын деп,Көт баспай, көп ішінде тұрып сидің.Аса орын..

Тұрмағамбет:Аралап таттым тұзын талай жердің,Барлығын айта алмаймын, көргендердің.Көп жерін кезіп жүріп бұл жаһанныңҒаламда бір ғажайып патша..

Ыбырайға ықыласан сәлем бізден,Ер едің ел билеген озық жүзден.Мысалы дәрежең мен дәулетіңнің,Таудай еді көрінетін құла түзден.Ұқсайды ат иесіне..

Таң да атты, күннің көзі күлімдеп,Жердің жүзін оятатын нұрым деп,Шашқанда нұр, сайрағанда бұлбұлы,Еңбекші жас менің сүйер ұлым деп.Жастығынан барлық..

Арыз түссе алдына,Бір оқуға ерініп,Алқымынан қиғаштап,"Тәртіп" салады керіліп.Тастай беріп хатшыға:— Орында! — дейді, тебініп.Әйел келсе..

Жапырағы жасыл жаутерекЖайқалмағы желден-дүр,Шалулығы белден-дүр,Төренің кежігуі елден-дүр,Байлардың мақтанбағы малдан-дүр,Ақ киіктің шабар жері..

Шағырмақ бұлт жай тастар,Ағытқан қойды жол бастар,Ақ желкенді жел бастар,Ғадыл төре ел бастар,Батыр жігіт қол бастар,Шешен адам сөз бастар.Құсты..

Шаншулы найза ілулі,Әшекейлі дөдеде.Айбарлы ақ ордадаАлтын сапты селебеАйқара қамқы жабылғанАлдында күміс тегене,Ардақты туған атаданӘуелі сәлем..

Дәулетбақтан - Ноғайбай сен бір арсыз,Байсүгір - Қараталдан тұғыянсыз.Ыстанбек төремін деп мақтанбағын,Бұл арсыздың ішінде сен де барсың.Қаратал..

Келдің бе, ақиығым, алыс жерден,Өтіпсің самғап ұшып асқар белден.«Алмас пышақ қап түбінде жатпас» деген,Хан-төре айналмай ма сендей..

Төре көрсе жалаң бас шұлғып, билеп,Бәйік боп, әулиедей ізін сүймек.Елге келсе, өтірік мақтанатын:«Қорқайын ба, ұлыққа айттым сүйдеп».

1Айт! Құйт! Ха, ха, ха-ау!Петербор, Мәскеу...Иванов қалқам,Мәссаған Арқам!..Әй, керек-ау, әй, керек,Арақ ішсең, асыңаМай керек.Төрелерге жем..

Ай, Абылай сен он бір жасыңдаТұрымтайдай ұл едің.Он бес жасқа келгенде,Арқада Әбілмәмбет төреніңТүйесін баққан құл едің .Абылай атың жоқ еді,Сабалақ..

Ай, Абылай, Абылай!Қатын алма қарадан,Қара тумас сарадан.Қатын алсаң қарадан,Алды кетпес баладан,Арты кетпес жаладан.Қатын алма төреден,Қатын алсаң..

Төре шабар «Арқарлап!»
Ат құлағын пар-парлап.
Төлеңгіт шабар, ашықса,
Құлақтары қалқаңдап.
Қашып жүрген қарақшы
Арқаға келді-ау..