Халық ауыз әдебиеті туралы Өлеңдер ✍️

Аулымның қонған жері жусан ба екен?Белімді тал жібекпен бусам ба екен?Кешегі өтіп кеткен жиырма бестіСоңынан қос атпенен қусам ба екен?!Айқайлап ән..

Деген соң қара нарша, қара нарша,Қоймайды қара нарша, таудан арша.Аршаны әкелуші ем таудан сүйреп, ей, ахау-ай,Аршаны үйіп қойып, жұрт..

Салайын қаршығамды қара құрға,Түседі жақсы жігіт қалың нұрға.Көзіңде жастық, мастық әуестеніп,Құрбылар, көрінгенге көңіл..

Келемін тау қиялап төмендетіп,Құйрығын көкшолақтың сүмеңдетіп.Түскенде сен есіме асыл еркем,Қоямын атыңды атап өлеңдетіп.Қайырмасы:Халәләй..

Қоянды шалмай алар қара қаншық,Сұңқарға жем тілеген болар талшық.Жігітке нелер кетіп, нелер кетпес,Сыртым су болып жүрмін, баурым балшық.Дүние өте..

Қара көл есік алды түбің ылай,Бітеді емен ағаш жарға құлай.Елдерден алған таңдап едің, әгуҚоспады екеумізді дұшпан сөзі-ай.Насыбай қара бұйра..

Ей, қалқа, хат жазамын ынта беріп,Дос болар әркім сөзге тұрса берік-ай!Жеріңе пәлен деген барар едім,Аңдушы алты кісі тұрса келіп-ай!Қайырмасы:Ой..

Жылқымды айдап салдым теріскейге,Мал, шіркін, бақпай қойсам, өрістей ме?Саңлақты жылқы ішінен ұстап мініп,Ән салсам, осылайша, келіспей ме?Астымда..

Басынан қара қия қарға жүрер,Шиқылдап қара жолмен арба жүрер-ай.Түскенде сен есіме сенер болсаң,Кеудеде шықпаған жан зорға жүрер-ай.Қайырмасы:Әй..

Бір балық, су ішінде, қара балық,Келемін дүние танып сабақ алып.Азырақ алдыңызда ән салайын,Қалмасам былтырғымнан биыл танып.Қайырмасы:Би әй-әй-әй..

Бір балық, су ішінде қара балық,Дауысым шыға алмайды, а-әй, қараңғалып.Азырақ алдарыңда ән салайын,Қалмасам былтырғымнан, а-әй, биыл танып.Дүние..

Қаратау басың биік тақиядай,Көш өтсе көкорайды жапырады-ай.Білімге әл келгенше таласыңдар,Кейінде қалып жүрме қапиада-ай.Дүние ойлап тұрсаң шолақ..

Өлеңді айт дегенде аял болмас,Жаныңды аяғанмен ажал қоймас.Бір қиял айтайын деп отыр едім,Жақсылар күнде мұндай айт деп тұрмас.Өлеңді білген де..

Ауылым жал қарағай, бір шоқ мия,Мінемін ақкекілді-ау жылқы-ау жия.Осы әнге түрлендіріп салады екен-ай,Баласы Қарабастың-ай..

Өлген соң арыстаннан тышқан артық,Ақылсыз, ақымақ достан а-ай, дұшпан артық.Қолына кей наданның түссе алтын,Жасытар бабын таппай, а-ай, мыстан..

Қалқатай, құлағың сал мына сөзге-ау,Жоқ еді бөтен жұмыс-ай көңілімізде-ай.Қат-қабат осы сөзбен болып кетті,Аяғын құп білерсіз өзіңіз де.Зәм-зәмдай..

Келмейді қара бүркіт қайыруға,Қас дұшпан не демейді айыруға.Ақиық айдындағы, алыстағы,Шық бері кешке жақын жайылуға.Қайырмасы:Қайли-лим-ай..

Айналайын, қарағым, кекілдім-ай,Балапаны аққудың секілдім-ай.Ай, қайран да, халқым, жерім-ай,Қолда барда алтынның қадірі жоқ,Қолдан шығып кеткесін..

Айналайын көзіңнен жалт-жұлт еткен,Кім бар еді-ау, арада саған жеткен.Дүниеде не маңғаздар туса-дағы,Теңгермеймін ізіңді басып..

Қай дөңге, құба дөңге, мына дөңге,Көзден кетсе, көңілге болады өзге.Дұшпан жалған айтады дос боп жүріп,Өзің көзің жетпесе, сірә, сенбе.Қай беткей..

Қазима, Қарашашпен аулың сыбай,Ауылыңа келген айдап жағдай солай.Көтеріп дәрежеңді бір тастайын,Жас көңіл босап тұрса бұрынғыдай.Қазима, айналайын..

Қазалыда бір қыз жүр сәулеленген,Көрген жігіт сәулені әуреленген.Қайырмасы:Беу-беу Бақилай,Аха-хау,Әдемі қыз, Халима-ай.Сәуле жанның кигені ноғай..

. . . бозша торғай Мекке барған,Адамға он екі иман дәптер салған.Уағада тіршілікте ойна да күл,Өлмесе ата-бабаң, қайда қалған.Ішінде әптиектің кәми..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . кідік айтам-ай,Таусылған наурыз айда бидәйім-ай, бидәйім-ай.Қайырмасы:Кідік-ай, кідік-айҚызық-ай, қызық-ай.Сыр..

Дүниеде бір сұлу қыз сыланады,Артынан еріп пенде қуанады.Болғанда адам—түлкі, дүние—бүркіт,Әркімді түзу жолдан шығарады.Қайырмасы:Ахау, ахау..