Бөлім: «Өлеңдер»

Өлең – шағын көлемді поэзиялық шығарма. Ырғағы мен ұйқасы қалыпқа түскен, шумағы мен бунағы белгілі тәртіпке бағынған нақысты сөздер тізбегі. Өлеңнің түрлері мен жанрлары әр алуан: ода, элегия, баллада, сонет, т.б. Кең мағынасында өлең қысқа көлемді поэзиялық туындылардың жалпы атауы болса, тар мағынада музыка өнер мен сөз өнеріне ортақ туынды, яғни ән өлеңі. Қазақ ауыз әдебиетіндегі халық өлеңдері еңбек-кәсіпке орай (аңшылық, төрт түлік, наурыз өлеңдері), ескілікті наным-сенімге байланысты (бақсы сарыны, арбау), әдет-ғұрып негізіндегі (салт, үйлену, мұң-шер өлеңдері), қара өлең, тарихи өлең, айтыс өлеңдері болып бөлінді. Өлең сөздердің болмысы, жаратылысы аса күрделі, оған ишара, меңзеу, салыстыру, жұмбақтау, астарлау, бейнелеу, теңеу, ұқсату, т.б. тән. Өлең лирика жанрында кең тарады, тақырыбы жағынан саяси, көңіл күйі, табиғат, махаббат және философия түрлерге жіктеледі.
ҚАЗАҚ ТІЛІ
Күш кеміді, айбынды ту құлады,Кеше батыр – бүгін қорқақ, бұғады.Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде,Қан суынған, жүрек солғын соғады.Қыран құстың қос..
©  Дихан Қамзабекұлы
ҚАЗАҒЫМ
Қазағым, таянды ғой қылта мойын,Жер, мал кетіп, бос қалды біздің қойын.Қарашы өзіңе-өзің көз жүгіртіп,Жаратпас бұдан былай күлкі-ойын.Жетті енді қам..
©  Дихан Қамзабекұлы
СЫРЫМ
Мен қуансам, жас баладай қуанам,Көрген адам талай деген: «Есалаң!»Мен қайғырсам, орнатамын қиямет,Жас баламын – тағы да тез жұбанам.Күлсем егер, есім..
©  Дихан Қамзабекұлы
САҒЫНДЫМ
Абақтыда айдан, күннен жаңылдым,Сарғайдым ғой, сар даламды сағындым.«Қарашығым, құлыным», – деп зарлағанАлыстағы сорлы анамды сағындым…Алтын күнді..
©  Дихан Қамзабекұлы
БІР БИГЕ
Ә, биіміз, биіміз,Түрленіп қапты үйіңіз,Тым-ақ тәуір күйіңіз.Байқаймын, мол ғой, тегінде,Алатын елден сыйыңыз.«Сен» деп сізге не дейін,Тамұқта мәңгі..
©  Дихан Қамзабекұлы
КҮЗ
Бұрқырап қара дауыл соғып тұрған,Көкорай түсі қашып солып тұрған.Шыдамай қатты ызғарлы жел өтіне,Бүрісіп ағаш, шөптер тоңып тұрған.Көрік жоқ..
©  Дихан Қамзабекұлы
АДАСТЫМ
Артымда қазақ қалың ел,Тақтақ жалғыз қара жол,Кетіп бара жатыр ем.Бейнетті, бітпес ұзын жол,Отсыз, сусыз бетпақ шөл,Мың мехнатқа батып ем.Жұбаныш –..
©  Дихан Қамзабекұлы
АНА
Үйдің іші ұйқыда,Түн ортасы шамасы.Көзін алмай бесіктен,Бөбек жатыр албырап.Бесікте бөбек ауру,Тербетіп отыр анасы.Үнсіз, меңіреу ұзын түн,Жел азынап..
©  Дихан Қамзабекұлы
ЖАТЫР
Басқа жұрт аспан-көкке асып жатыр,Кілтін өнер-білім ашып жатыр.Бірі – ай, бірі – жұлдыз, бірі күн боп,Жалтырап көктен нұрын шашып жатыр.Таласып..
©  Дихан Қамзабекұлы
АТА, БАТА
Мектептен келді Мәриәш,Әліппесі қолында.Шақырады оны атасы:«Кел, құлыным, кел мұнда».Мәриәш:«Ата, ата!» – дегенде,Атасы:«Кұлыным ата дейді..
©  Дихан Қамзабекұлы
ЖЕЛ
«Тәңірі ие, атпады ғой таңың!» – деп,Күңіреніп жатыр тұтқын уһілеп.Естіледі терезеден темірлі,Тұрса керек тыста жүйрік жел гулеп.Байқаймын: жел ұзақ..
©  Дихан Қамзабекұлы
СЫРЫҚ МОЙЫН, БІЗ МҰРЫН
Сырық мойын, біз мұрын,Шіркін, тұздай көзіңіз.Қыт-қытындай тауықтыңҚұйылып тұр сөзіңіз.Кірпіш еткенің ұнындайОпа басқан жүзіңіз.Жүз төңкеріп..
©  Дихан Қамзабекұлы
ТІЛЕГІМ
Қайғылы қыс қар, боранмен қорқытып,Жанға рақат жайнаған жаз бітпесе,Сылаңдаған алтын күнім тез өтіп,Қайғы-мұңмен жас төгер шақ жетпесе.Жасыл шешек..
©  Дихан Қамзабекұлы
СЕҢ
Сары аяз – сүйген жарҚайырылмай кеткен соң,Қайратсыз қалың қарЖылаумен біткен соң.Жел сипап, күн күліп,Мазақ қып сүйген соң,Боларын бір сұмдық,Ішінен..
©  Дихан Қамзабекұлы
ТҮС
Жарық сәуле, Айды, Күнді көрмеймін,Жарты өлік, толық өмір сүрмеймін.Қуанышты, азат жүрген халықтыңHe істегенін, не дегенін білмеймін.Қор болды ғой..
©  Дихан Қамзабекұлы
ӨМІРІМЕ ӨКПЕМ
Сұм өмір, сұм дүние алдады ма?Тән арып, тамырда қан қалмады ма?Жалған үшін жан қинап, жапа шеккен,Еңбегің екі болып жанбады ма?Жайшылықта жан қиған..
©  Дихан Қамзабекұлы
ҚАЗАҚ САЛТЫ
Қалтылдақ қайық мініп еспесі жоқ,Теңізде жүрміз қалқып кешпесі жоқ.Жел соқса, құйын қуса жылжи беруБолғандай табан тіреу еш нәрсе жоқ.Бұл күйге бүгін..
©  Дихан Қамзабекұлы
ОҚУҒА ШАҚЫРУ
Балалар! Оқуға бар! Жатпа қарап!Жуынып, киініңдер шапшаңырақ!Шақырды тауық мана әлдеқашан,Қарап тұр терезеден күн жылтырап.Адам да, ұшқан құс та..
©  Дихан Қамзабекұлы
ЖҰРТЫМА
Бірлік қып іс етуге шорқақ жұртым,Табылса оңай олжа, ортақ жұртым.Сияқты қара қарға шуылдағанҮрейсіз қоян жүрек қорқақ жұртым.Білмейсің жөнің менен..
©  Дихан Қамзабекұлы
ҚАЗАҚ ҚАЛПЫ
Қаз едік қатар ұшып қаңқылдаған,Сахара көлге қонып салқындағанБір өртке қаудан шыққан душар болып,Не қалды тәнімізде шарпылмаған?!Алаштың адамының..
©  Дихан Қамзабекұлы
ӨЗЕН МЕН ҚАРАСУ
Қарасу өзенге айтты: «Ғажап мұның!Мезгілің бар ма, сірә, табар тыным?Тасисың бірде кеме, бірде салдар,Қайықтың есебі жоқ сансыз мыңын.Суыңда..
©  Дихан Қамзабекұлы
ҚАЙЫРШЫ МЕН ҚЫДЫР
Қайыршы киімі жыртық, жалаң аяқ,Мойнында ескі дорба, қолда таяқ,Қалада қайыр сұрап жүруші еді,Күн көріп бергенімен әркім аяп.Үйіне бай-мырзаның..
©  Дихан Қамзабекұлы
АҚҚУ, ШОРТАН ҺӘМ ШАЯН
Жүк алды шаян, шортан, аққу бір күн,Жегіліп, тартты үшеуі дүркін-дүркін.Тартады аққу көкке, шаян кейін,Жұлқиды суға қарай шортан шіркін.Бұлардың..
©  Дихан Қамзабекұлы
ҚАРА СӨЗ ӨЛЕҢ БОЛМАС ТАПҚАНМЕНЕН
Қара сөз өлең болмас тапқанменен,Тірлікте ізденеміз мақтанменен.Дүниеде пасық ғамал сол сияқты,Шойынға күміс тұрмас жапқанменен.Нақ иіліп сынбақ жоқ..
©  Дихан Қамзабекұлы
ӘЙ, КӨҢІЛ!
Әй, көңіл! Есер көңіл, қызған көңіл!Қызумен қызық план сызған көңіл.Түлкі көрген бүркіттей алабұртып,Нәпсімді әр нәрсеге бұрған көңіл.Әй, көңіл! Есер..
©  Дихан Қамзабекұлы