Бөлім: «Өлеңдер»

Өлең – шағын көлемді поэзиялық шығарма. Ырғағы мен ұйқасы қалыпқа түскен, шумағы мен бунағы белгілі тәртіпке бағынған нақысты сөздер тізбегі. Өлеңнің түрлері мен жанрлары әр алуан: ода, элегия, баллада, сонет, т.б. Кең мағынасында өлең қысқа көлемді поэзиялық туындылардың жалпы атауы болса, тар мағынада музыка өнер мен сөз өнеріне ортақ туынды, яғни ән өлеңі. Қазақ ауыз әдебиетіндегі халық өлеңдері еңбек-кәсіпке орай (аңшылық, төрт түлік, наурыз өлеңдері), ескілікті наным-сенімге байланысты (бақсы сарыны, арбау), әдет-ғұрып негізіндегі (салт, үйлену, мұң-шер өлеңдері), қара өлең, тарихи өлең, айтыс өлеңдері болып бөлінді. Өлең сөздердің болмысы, жаратылысы аса күрделі, оған ишара, меңзеу, салыстыру, жұмбақтау, астарлау, бейнелеу, теңеу, ұқсату, т.б. тән. Өлең лирика жанрында кең тарады, тақырыбы жағынан саяси, көңіл күйі, табиғат, махаббат және философия түрлерге жіктеледі.
Жамбыл баба
Сүйінбайдай атасыныңҚұдіреті болар, бәлкім,Қасиетті батасыныңҚұдіреті болар, бәлкім,Шындықты айтып жастайынанПатшадан да тайсалмаған,Сөзі қара тасты..
©  Сұлтан Қалиұлы
Құрметтi есiм
Көршi үйге бiз жиналдық,Шiлдехана тойына.Ат таба алмай қиналдықБөпесiне қоюға.Қолқа салды бiр ағай,Атады ел сан есiмдi.Қала бердi ұнамай,Көпшiлiкке..
©  Сұлтан Қалиұлы
Ерлерім – менің мақтаным
(Жас жыраулардың айтуына арналған терме)О...у...Шоғын үрлеп көңілдің,Мақтанайын тойда бір.Батырлары елімніңЖадымда әр кез, ойда жүр.Алып келген..
©  Сұлтан Қалиұлы
Жас түлектер жыры
Әнін жазған Бейбіт ДәлденбаевБілімге біз, туған ел, құмар ұл-қыз –Арман қуған жас түлек, ұланыңбыз.Нұрағадай ертең-ақ талай-талайАрамызда жарқырап..
©  Сұлтан Қалиұлы
Ғарышкерлер – қырандар
Әнін жазған Темір ТайбековҒарышкерлер,ҒарышкерлерҚиял құсын түлеткенҰлы Отанның,Гүл ОтанныңМәртебесін ту еткен.Тоқтар, Талғат –Көкте самғап,Биік..
©  Сұлтан Қалиұлы
Жаным ау
Желкелеп жүрме сені? әлі мұңдар,Болмас күнім қайғыға салынуға әр.Шыр еткеннен шықпайтын маңайыңнан,Өле - өлгенше күту мен, сағыну бар.Бөгет емес..
©  Серікбол Валихан
Сынық үміт
 Сен болған соң сағынышым мәңгілік,Кетем қалай бәрін артқа қалдырып,Сенде мені аңсап күтіп жүрсің бе?Жанарыңның жауын жасын жаудырып.Сусып түскен..
©  Серікбол Валихан
Сен үшін де сағындым
 Кетпей қойды бір сағыныш санамнан,Жүрегім ай, Жүрегім ай жамалған.Ештеңе де өзгерген жоқ қалпында,Сол сағыныш сол арманым сол арман.Көңілсіз боп..
©  Серікбол Валихан
Сұрамашы
 Еске түсті тағыда бақ бұрынғы.Теуіп шығып, алаңсыз шаттығымды,Ұмытам деп жүргенде қайта бәрін,Тағып алдым мойныма тәтті мұңды.Мендік сезім..
©  Серікбол Валихан
Ештеңе күтпеу ешкімнен
 Тағдырын жазып тақтаға,Кезеді пенде жылап мың.Өмір бояуы ақ-қара,Ақтығын ғана ұнаттың.Сағынып қарап сыртынан,Қызығып талай өтер күн.Кеудеңді қайғы..
©  Серікбол Валихан
Болмайды жазғыруға
 Уақытқа бар тіршілік бағынады,Өмір мәнсіз деме ол мағыналы.Қарсы тұрып шыдап көр дауылдарға,Жанар күнім сенің де бағың әлі.Жылжымайтын жалған-ай..
©  Серікбол Валихан
Жаздың соңы
 Қойдың мені ес-түссіз ғашық қылып,Жүрген едім таусылып жасып, құрып.Құшқым келді өзіңді суық күнде,Құшағымды қаттырақ ашып тұрып.Өлең жазғым келеді..
©  Серікбол Валихан
Сынай берме
 Естіп жүріп жалғанның әңгімесін,Кінәлайсың бүлінген жанды несін.Ту сыртынан тон пішіп не қыласың,Түсінбесең біреудің жан дүниесін.Көріп жүріп..
©  Серікбол Валихан
Орны бөлек екен ғой
 Екі көзім егіліп толды жасқа,Бағаламай қалғандай барды баста.Асты-үстіне түсіңдер Ата-ананың,Жүрмейді екен олар да мәңгі қаста.Қабағыма қарайтын..
©  Серікбол Валихан
Ұнатамын
 Ұнатамын біреуді күндемеуді,Қолдан келсе тып-тыныш үндемеуді.Көмек сұрап келгенді құра құшып,Жаным қалмай жүгіріп шын демеуді.Ұнатамын өмірмен..
©  Серікбол Валихан
Үйленейін
 Бойдан қуат біртіндеп бөгеледі,Бойдақсың деп сөгіп те, жеме мені.Әке шешем әу бастан шыр-пыр болып,Жас кезіңде үйленші деген еді.Мен өзімше қиялға..
©  Серікбол Валихан
Бәрі қалар
 Тағдырға тіл тигізіп керегі не,Түнермеші түсесің тереңіне.Құдай сүйген құлына сынақ беріп,Сәл өксітіп алады демеді ме.Қыла бердің таусылып несін..
©  Серікбол Валихан
Пенде солай
 Кім болса да, тіл тигізіп күндеме,Мықты болсаң жеңіле сал, үндеме.Адам деген аяқ асты тулайтын,Түсініксіз бірдеңе.Ұқсамайтын бір-біріне мың..
©  Серікбол Валихан
Сыйласып қал
 Алмалысың кей кезде төкпелісің,Бір күн тату, ертесі өкпелісің.Мінезіңді турала туысқаным,Жақындарың қасыңнан кетпеуі үшін.Қалған екен, қарайып кеш..
©  Серікбол Валихан
Көңіл күйім болмай жүр
 Мені құртып қажытып жүр қандай зіл?,Мұңым да жоқ, жұрт секілді ондай бір.Зауқым соқпай ештеңеге қызықпай,Неге екенін көңіл-күйім болмай..
©  Серікбол Валихан
Бақытты етпей ме
 Сүйгенің сені тастамайды ма?,Пәк сезіміңді ластамайды ма?.Соны ойлап тағы бекерден бекер,Таңдарың атып қас қарайды ма?.Сүйгенің сені бағалайды..
©  Серікбол Валихан
Құдайға талмай тағзым ет
 Құламай тұрып Құдайға талмай тағзым ет!,Хабарым барды өмірден көрген азды көп.Жазғыра көрме жаншылып қалған сезімді,Мүжіліп кеткен тағдырға қашап..
©  Серікбол Валихан
Ада болдым
 Махаббатқа,Дейді ме бәрі құрбан?,Аулақпын, жабығудан, зарығудан.Келешектен сәулелі үміт көріп,Ада болдым келместі сағынудан.Не пайда бар?,Сүйгенге..
©  Серікбол Валихан
Жаңбырда қалдым жейдешең
 Толассыз жауған жаңбырдан,Тағатсыз бақыт күтейін.Нөсерге жалғыз қалдырған,Тағдырға мынау нетейін.Тамшыға телмір төзімім,Үзіліп кетпе бірақ..
©  Серікбол Валихан
Не деп басу айтайын
 Не деп басу айтайын мына адамға,Сағы сынып, қалтырап құлағанда.Тірлігіңді жалғастыр бәрі өтеді,Соңғы рет бір егіліп жылап ал да.Не деп басу айтайын..
©  Серікбол Валихан