Өлеңдер ✍️

– Шығайбайлар, байбайлар,
құлықты қой енді ұсақ?
Ыққа қарай жүргенде арттан ескен жел құсап
Қуып жетті бізді де Алдар көсе даңқы ұлы –
тауға жауған жаңбырдың сайға түсті салқыны.
Алдар көс, дауысы әлдеқайдан тұр шығып –
Саған, Уақыт, ырзамын,
Саған, саған тіршілік!
Даңқ-атақты жоғалтпай алып жеткен бізге алыс,
Саған-саған, мадақ сөз,
Саған, барлық қызғаныш!
Шындық – арман,
Шындықты танып алу – мың арман,
таңдану – көп,
тану – аз, шықпай келем құмардан.
Аға, сізге бір сауал: адал болса даңқ-атақ,
Алдар көсе алдаумен атын қалай шығарған?
Арамзаны ар тұтып.
алаяқты тағы ақтап,
қалмаймыз ба ұятқа алдаушыны мадақтап?!
– Жаз, қорықпа, алдаумен атақ қуған жоқ Алдар,
ақтап алған аңызды мемлекеттер, қоғамдар.
Алдауыш деп кім айтты?
Сүйсінтпеген даңқ – тұл,
Алдар еткен Алдарды махаббаты халықтың!
Ойнасаң да Құдаймен құрдасыңдай кәдімгі,
Махаббатпен ойнарда білу керек әліңді!
Алдар көсе алдаумен даңқ іздеген жоқ, шырақ,
даңқ іздесе амал бар, алдаудан да жақсырақ.
Адал, арам дегенді басқа кезге алып қой,
атанған жоқ ол Алдар,
атандырған халық қой?!
– Бірақ қатал алдаған қақыратып, қақсатып,
сонда Алдардың болған ба алдау ғана мақсаты?
Аяу білмес жан екен,
мейірімсіздің өнерін
қылмыстан да, кеш аға, ауырырақ көремін.
Көрінеді кей сәтте тірлігінің көбі арам,
Қой ұрлайтын қасқырдай күзеті жоқ қорадан –
Айла, амалдар жүр әлі жер бауырлап, жылыстап,
әр қақпаны бір аңдып,
әр тұтқаны бір ұстап.
Қарға аузында – ірімшік.
ойлан-ойлан дұрыстап,
біздің кездің түлкісі, кеуделерден қуыс тап,
айла болса – өнерің,
өнерге сай жұмыс тап!
Жорға тілмен тайпалған,
өнерімен майталман
аузын қағу аңқаудың – адалдық деп айта алман!
– Кімді алдаған сонда Алдар?
– Мен болғам жоқ ол маңда,
Соның үшін бәрібір.
– Түсінбесең – толғанба.
«Бәрібір» деп кергисің,
емес, емес, ол емес
арамза мен аңқаудың арасындағы ерегес,
ерегесіп алдаған, алу үшін емес тек:
Шығайбайды қақсатқан «бор қасқа» атты елестет.
Арамдықтан алданса – Алдар алған көп кегін,
тісін қаққан тістінің тіршілікте өтпелі –
алданғанның барлығы аңқаулықтан деп пе едің?!
– Болсын, аға, солай-ақ,
жасықтарды жеп тілмен,
Ынжықтарды мұқатып – сонша неге көп күлген?
– Ынжықтар ма, сеніңше, мүләйімсіп жүргендер,
білместігің бар, бала, кещелермен бірге емдер.
– Қаталдығы рас-ау, күле берсін ол мейлі...
– Қаталдықты, әдетте, қаталдықпен емдейді;
жалқы майдан ашқан жан қайырымсызға қарсы арнап,
Жағы түсіп қалғанша жақсылық деп жар салмақ.
– Алыптарды айыптау – мадақтаудың жөні осы,
Мадақтамақ едім мен кітабымда келесі,
бағыт, бағдар алмақ ем тірек тұтып Сізді, аға,
Жә, жә бөтен ойым жоқ,
Мұздама, аға, сыздама.
Азаматтың алдында ақ ойымды пәк ұстап
ашпақ едім бір майдан тоғышарға бағыштап.
Желдей кезіп жер үстін –
Сөздер тауып ең ыстық
Арнамақ ем Алдарға...
– Келістік қой?
– Келістік.
Жарқылдаған жанға сол жалғыз ойнап отпенен,
жауын жарты бөлісіп – бір еркектік етпек ем;
кетіп жүрген есем бар,
есебім бар ептеген:
Менің-дағы несібем
Шығайбайлар ауласына көктеген...