Өлеңдер ✍️

Мен әлі жер бетінде бар шығармын,
Жоғалсам – жақұт тастай аршып алғын.
Нөсердің нөпірінен жолықпасам,
Табылам тырсылынан тамшылардың.
Қарасын қылығыңа дос таңданып:
Елеңде – егінжайды басқанда бұлт.
Желпимін желегіңді самал болып,
Жұпар боп жайыламын аспанды алып.
Мен кейде жырларың боп – жаза алмаған,
Мен кейде сырларың боп – сезе алмаған
Алдыңнан шыға берем алаңдатып,
Мен сенің әлі талай мазаңды алам.
Бейуақ болмасам да шырқар әнің
Жетеді, жетеді әлі бір хабарым.
Сапарлап кеткен жанды сағынғандай
Сен менен күдер үзбей жүр, қарағым!
***
Аузына қажет сөздің түспей бірі
Қиналып еріндерін тістейді іні.
Босбелбеу бозбалалық күндеріммен
Мен тұрмын салыстырып іштей мұны.
Үлбіреп бүлдіршін қыз гүлге айналып,
Қапыда гүлдің тілін білмей налып,
Бақыттан тұрушы едік бас айналып
Дүңкілдеп жүрек соғып, тіл байланып.
Бұл күнде қол да көсем, тіл де көсем,
Бозбала, ағаңды тек күндеме сен:
Бейкүнә бақыт қайта жолықса егер
Қайтейін, мен де өзіңдей үндемес ем.
***
Білмеймін жебегенін күштің қандай:
Бейнеттің сусынанан іштім қанбай.
Пейілім ортаймады саған, жаным,
Ішіне пері кірген мыс құмғандай!
Өмірім секілді еді той
-думандай,
Шөлдесем, сусыным бір қойды қанбай.
Өлгенше ұмытпаспын деген сәттер,
Отырмын енді бірін мойныма алмай!
***
Мерт болу халқым үшін– пешенем дер
Менің де бабам еді-ау кешегі ерлер.
Ұлдарың құлдарыңа айналмаса
Кім сенің көгертеді көсегеңді ел?.
Басынан өткерсе де неше сүргін
Қазақтың босатпады-ау кесесін мұң.
Атойлап ат ойнатып мен шықпасам
Бұл елдің әпереді есесін кім?-деп кейде қой
ып алға ірі міндет
Жүректің баса алмайсың дірілін көп.
Мойындау қандай қиын өзіңді өзің
Ездердің етекбасты бірімін деп.
Ақырып шыға келсем Қабанбайлап
Апыр-ай, бітер ме екен маған да айбат?
Жоқ, әлде бұғып тағы қалайын ба
Жұлқыссам жыртылатын жағамды ойлап.
Басымды тәуекелге тағы байлап
Шынымен көрсем бе екен Абылайлап?
Соңымнан ерер ме екен жанкештілер,
Жырқылдап күлер ме екен ауыл-аймақ?
Қиқулап сұрасам ба ел теңдігін?
Сұрасам...не болады ертеңгі күн?
Одан да... тыныш жүре бермеймін бе
Сылтаулап ел момынын, жер кеңдігін.
Құлақпен құтылсаң да– олжа деген,
Одан да опынған боп, ал жаз өлең.
Қазақтың жалғыз ұлы мен емеспін
Шешесі ұл тудым деп, қалжа жеген!
Күпініп не жетпейді осы маған
Тамақ тоқ, бауыр бүтін, басым аман...
Деймін де, кетем қойдың кезегіне.
Итпіз ғой бір тамағын асыраған!
***
Заманым берер емес мүлде тыным,
Білмеймін түсетінін кімге күнім.
Шошынып көзім көрген сұмдықтардан
Келеді кәлимаға күнде тілім.
Әйтеуір жан-жағымда бір арпалыс,
Кісі жоқ қулықтардан тұрар қалыс.
Қай сөзіне сенесің ақиқат деп
Адамның бірі–айлакер, бірі арбағыш.
Жүрмін деп ел қамын жеп ойда кілең
Басады бірі сұсты айбатымен.
Тілдесіп тісін ашса-түсінесің,
Екенін сол көсемнің пайдакүнем.
Айтқансып ошақ жайын, бесік қамын
Бір шешен тастайды істің шешіп бәрін.
Мінбеден түсе сала сездіреді
Оның да құлқынында тесік барын.
Жолығып жол үстінде күнде ажалға
Шығады қыстан біреу жылда зорға.
Ит түгіл, битін сатып, боғын бұлдап
Тағы бір жанкештілер жүр базарда.
Тіреліп тиынына уайым-қайғы,
Қуып жүр қу-кедейді, байың-байды.
Жолына біреуінің тұра қалсаң,
Бауыздап кетуден де тайынбайды.
Жасырып қоянжымға қақпаныңды,
Сен де, ақын, тамаққа тық тапқаныңды.
Құнығып көзі аларған түрі жаман
Қайтеді қазақ сенің «тақпағыңды».
***
Бөтенің жоқ, бөгдең жоқ, бәрің қандас,
Кінәлауға бәріңді арым бармас.
Қолым сынса оқа емес жең ішінде,
Бөрігімнің астында жарылған бас.
Сағым сынса, мейлі ғой, ол да ішімде,
Ақылыма ақпаның болды шілде.
Көпке деген сенімім солқылдамай
Қалса болды әйтеуір сол күшінде.
Бітер қолдың сынығы, жазылар бас,
Шәй орамал көңілдің назы қалмас.
Айтып-айтып алдыңда арылайын
Халық емес едік қой сөз ұға алмас.
***
Күнде елерген сөз тимей мінбелерден
Мына заман етпеді кімді өлермен.
Айналады түбінде дана халық
Өз құны мен сөз құнын білген ерден.
Бір жанмын ғой онсыз да елге тулақ,
Болайын деп ойлап ем мен депутат.
«Көресіңді көргенің аз болды ма»
деп көнбеп ең, бәйбіше, сен де тулап.
Көсеумін ғой жалаңаш от көсеген,
Кигізбін ғой кісіге көп төсеген.
Аянатын нем бар деп кірісіп ем,
Қалармын деп қалбаңдап жетпесе өрем.
Бұйырмаса, сорды да болмайды аңсап,
Тимейді екен ақынға ондай мансап.
Өкпелеуге бола ма, өзеуреуге
Көпшіліктің сынына толмай қалсақ.
Кінәламан түстің деп көмескі ізге,
Жоғын айтсақ неге айттың демес бізге.
Ақын болсақ тәңірім қуат берген
Біз мәңгілік депутат емеспіз бе?!
Мұңын мұңдап, сол көптің сөзін айтып
Өлең жазсақ оянбас езі қайтіп?
Жікшілдігін кешегі ұқсын бүгін,
Оралады содан соң өзі қайтіп.
Сайланбай-ақ қояйын сайланбасам,
Арылады бірақ бас ойдан қашан?
Қаламымды кезеніп мен осынау
Халық үшін бәрі бір майдандасам!
Басайын деп сусаған жырдың шөлін
Өзегіңе өлеңнің бұрдым селін.
Жырым-жырым жүрегім қансыраса
Жыртығыңа басармын бір күн сенің!