Өлеңдер ✍️

...Суық күз. Бұлт көмкерген сұр аспанды,
Хауыс* кеп ақырапқа* ұласқан-ды.
Сүйінқара ауылы ойға құлап,
Тапқан-ды жаға бойлық туысқанды.
Керел* мен Бозашыны* жайлаған ел,
Ежелден еркіндікті ойлаған ел.
Жеменей, Жары, Қосай, Қаратоқай*,
Бойына бес қаруын сайлаған ел.
Қарсы алып қарқуардай Ер Сүйінді,
Ерлігі, билігіне ел сүйінді.
Орыспен, Хиуамен тең тұрғылы –
Көргесін көсемдігін ел сиынды.
Батырға әулиелік қонған еді,
Қиядан қияндарды шолған еді.
Жүрсе де қай шетінде боз даланың
Халқына қалқан еді, қорған еді.
...Жау шапты...
бір күндері хабар жетті,
Зар заман...
Ер басына зауал кепті.
Жоғында Сүйінқара аулын шауып,
Хиуаның үш мың қолы қаһар төкті.
Қапыда қалды батыр бармақ шайнап,
Ерлері ес жия алмай қалған жайрап.
Қылыдан* тағалы атпен теңізге өтті,
Шегініп, шамырқанып, кегі қайнап.
Өлтіріп Кежі інісін қанішерлер,
Олар да шеттерінен жаны сірлер,
Ат басын Қаламқастан кері бұрды,
Баскесер, қарақшылар, тағы-дүрлер.
Өш алу –Хиуаның көксегені,
Адайдың батырлар ғой бек сенері.
...Сегіз жүз әскер жиып Сүйінқара,
Қас-жауын орта жолда өкшеледі...
Ерлерге не тәйірі жол салмағы,
Ерекше ауыр Намыс, Ар салмағы.
«Жан әке, абай бол!» - деп жан ұшырды,
Қос қызы –Айсалқам мен Жансалқамы.
«Кеткенде қос өрімің жау қолында,
Басыңнан бақ-дәулетің ауғаны ма?!
Иелік ете алмасаң аумағыңа,
Не қайыр батыр болып туғаныңа?!!»
Кектене, күйіп кетті Сүйінқара,
Аруақ қонған сұсты күйін қара!
...Қасында Құлбарақ бар Қаратоқай*,
Тиді кеп қақ ортадан құйындата!..
Ұрандап айбалтамен ұрыс салды,
Аз қолмен жарты жауын қырып салды...
Үдере қашты дерсің үріккен жау,
Тарылып ту өлкеде тыныстары...
Құлбарақ – серттескен дос бақұл болды,
Сарбаздар дұшпаннан кек алып өлді.
Беріштен он жеті ер шейіт болып,
Адайдан көзсіз ерлер мерт болып,
Көз жұмды Бүркіталы*, Сатыбалды*.
Ерлікпен қаза болған қапиядаҚос ұлдың жан жарасы жазыла ма?!
Тағдырдың тақсіреті төнгендей ме,
Сүйекең сүйеу болған жанұяға?
Ортаға түскендей боп шаңырағы,
Ит ұлып, қорада қой маңырады.
Кісінеп жылқы, түйе бошалады,
Азалап бүкіл аймақ, атырабы!..
...Сүйекең есін қайта жиып алған,
Түнеріп, қас-қабағын түйіп алған.
«Маңғыстау, о киелім, дей береді,
Мен үшін сен боларсың биік арман.
Қайғылы көңілімді күйретпеспін,
Ешкімге бұл даланы илетпеспін.
Жер басып жұрсем егер кек қайырып,
Жат жұртқа Маңғыстауды билетпеспін!»!
Ездікке мойны бостар алдырады,
Көрсе өлім, күйреп басы қаңғырады.
Ал Сүйінқара батыр, дара батырҰрпаққа ерлік дәстүр қалдырады,
Дабысы кең далада жаңғырады!
Бұл дәстүр -өз жеріңе иелігің,
Ел қорғау – ежелден де киелі ұғым.
Асылдығын сездім мен, ағайындар,
Сүйінқара батырдың сүйегінің!