Өлеңдер ✍️

  07.05.2022
  115


Автор: Ғалым Бисембіұлы ӘРІП

Ақсақ Темірдің адасуы

Қанымның оянғанда ар-намысы,
Жанымның аз болмайды арпалысы...
Өртейді өзегімді өткен менің,
Тарихтың оралса ойға қалтарысы...
Тарихқа болса кейде таңданысым,
Ерліктің танысам да тарлан ісін,
Елдікті сақтай білмес жауыздықты,
Ұлағат ете алмаспын ұрпақ үшін.
Тарихтан небір тұлға тарлан өтті,
Алайда, мақтай алман қарабетті.
Шыңғысқан түркі жұртын біріктірсе,
Түркіні Ақсақ Темір талақ етті.
Сан-сапат одан бері заман өтті,
Басынан қазағымның зауал өтті.
Орыс пен қытай, қалмақ ортасында
Даласын ата-бабам қорғап өтті.
Ежелден еркіндікті сүйген ел ек,
Тарихтан түйін талай түйген ел ек,
Тарихтан сабақ ала білсек егер,
Тарихта біз ерекше күйге енер ек.
Айдын-көл, орман-нуым, шалқар далам,
Қазаққа болған дәйім арман далам,
Баяғы дүбірлеген дәуіріңде,
Бабалар төсін қағып, талтаңдаған.
Тарихтың тылсымын-ай сан арналы,
(Тарихта қай халықтың қонар бағы?)
Шыңғыс хан жарты әлемді жаулап алып,
Тіккен-ді Алтынорда, Ақорданы.
Амал не, қолдан сусып бағы кетті,
Бірлігі бекем болған шағы кетті.
Сұрапыл Ақсақ Темір заманында
Жинаған абыройдың бәрі кетті.
Ол өзі болса да ер қабілетті,
Талайға төндірген сан ақыретті.
Тарихтың алмағайып кездерінде
Аңдыстап, дей алмас ем сабыр етті.
Барластан-түркі жұрттан нәр алса да,
Кең-байтақ Далада ұлы жаралса да,
Өзалдан шімірікпес ер болса да,
Қара саннан жебе кеп қадалса да,
Бабалар аруағын қор еткендей,
Үмітін елдің дүйім жер еткендей.
Бағындырып алса да барша елді,
Түркінің несібесін кем еткендей.
Ол өзі сесті еді, қаһарлы еді,
Қан тамған қылышынан атақты еді.
Сайыпқыран әскері қол астында,
Тіксінткен талайларды шатақ та еді.
Ол өзі кескекті ер ед, ірі де еді,
Ешкімнің алдында әсте бүгілмеді.
Есімі естілгенде қанқұйлы ердің,
Дүние дабысынан дірілдеді.
Ешкімнің алдында ол иілмеді,
Ешкімнің алдында ол жүгірмеді.
Қаншама шықса-дағы дабырасы,
Түркі үшін ерекше еңбек сіңірмеді.
Өзалғы баба дәстүр сақтардағыАмал не, өз қалпында сақталмады,
Кеңістік қолымыздан сусып кетті,
Сенімі елдің күткен ақталмады.
Әскери өнерде Ол шыңдалса да,
Бейнебір бағындырмас шыңды алса да,
Демеймін тарих оны бағалайды,
Қаншама жерді жаулап мыңды алса да.
Бас иіп тұрған кезде барша маңай,
Өз жұртын өзі шауып шаршағаны-ай.
Жүз мыңдап жауын жойып, жайратса да,
Басынан сол жандардың салып сарай,
Тектіден жаралсаң да Ақсақ Темір,
Ісің бар бұ тарихта жаңсақ небір,
Түркінің туын төмен құлдыратып,
Ұтылдың ұлылықта оқсап Темір.
Білмеймін неге ақылды саяз етті,
Түркінің арқасынан аяз өтті.
Қан-қасап ұлы ұрыста талқандадың
Еуропаны билеген Баязитті.
Бір-бірін қолдар еді-ау шын естілер,
Бекерге екеуара тіресті Ер...
Мәз болдың алдап сүйек тастағанға,
Түркіден таяқ жеген крестшілер.
Не жорық, өз жұртыңа түнергенге,
Бөгденің бопсасына тым ергенге?!
Мәз болдың арбап сені крестшілер
Алтыннан аптап күйме жібергенге.
Өмірде осы ма еді ұлдың парқы,
(Ел сату- секілді ме ед құлдың нарқы?!)
Басқаны бағындыру баян болған,
Қайда енді Еділ патша-ғұнның салты?!
Ех, Темір, ер болар ма ең мақтан етті,
Еліңді өзің келіп таптап өттің...
Баязит, Тоқтамысты талқандаумен,
Еліңнің бақ-баяны жатқа кетті.
Бұл іске барды екен дәтің қалай,
Тарихта қалмақ енді атың қалай,
Өзіңді өзегіңнен тептің неге,
Өзгені өкіртіп бір тақымдамай?!
Осылай қайран елім босқа күйді,
(Әйтпесе, кешер ме еді басқа күйді?!)
Мен сені кеше алмаймын Ақсақ Темір
Сәнді етіп салдырсаң да Иассауиді.
Иассауи - сол түркінің тұғырлы ері,
Түркінің бір емес пе ед түбір-тегі,
Беу, бабам, бопсалауға босына ерген,
Болжамай болашақты күнілгері.
Халқыңа пайдаң тимей қара бақыр,
Айдала еншің болды ала тақыр...
Қытайға төрт жүз мың қолмен бара
жатып,
Аурудан ажал келді далада ақыр...
Болсаң да заманыңда алтын алмас,
Осылай зауал кештің халқыңа қас...
Бар байлығын тонатқан дұшпанына,
Ер емес, ездің мұндай даңқы қалмас!..




Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Пікір жазу