Өлеңдер ✍️

Баллада

Естерек Жаманбайұлы ақсақалға
Сапырып тұр Желтоқсан ала шаңын,
Мықыр аспан. Мүжік тау. Аласа қыр.
Төсек тартып қалыпты сар жамбас боп,
Іздеп келген алыстан қара шалым.
Сөз саумалын ағытса мана көнек,
Шер - шежіре тоғытса дана дер ек.
Қара жұртта қамыққан қарияға,
Біздей көзі дамық қан қара керек.
Әр айтқаны тиеді санаға дөп,
Танымыңа қосады жаңа дерек.
Ел өткенін есіне алады ерек,
Көңіл босап, иегі салады әлек.
Салады өрнек сөзіне көп сурет,
Шулап келіп өткен күн шағала боп.
Мен білерде Саураннан айналғалы,
Алты Алаштың басынан тайған бағы.
Содан бері жаттікі - қойған ханы,
Содан бері жаудікі - жайған малы.
Бытырап жүр бақ қашып, ырыс та үркіп,
Жусан өспейді бұл қырға дұрыс бір түп.
Орысқа ынтық әкімдер содан бері,
Қазақтығын жоқ қылған қылыш қырқып.
Харап болып ел үшін құрбан жаны,
Билікке ие боп қалған кіл малдары.
Орыс түгіл, жөйіт пен шүршіт түгіл,
Шыршыққа жүр шетінен құл болғалы.
Арманы жоқ халықтың, жанжалы көп,
Жалманы жоқ қанжардың тұл қалғаны.
Өлмейді екен сонда да көкбет - үміт,
Бағамдаймын өзімше шетте отырып.
Отызыншы жылдардың ойраны ғой,
Омыртқамды оңбастай кетті опырып.
Осыны айтып шал тағы жылап қалды,
Көмейіме көмген көп сұрақ бар-ды.
Қасымдағы ініме келіп едім,
"Көрсетем, деп, тарихи тірі ақпарды".
Көз жасындай көп ойын іркеді әрең,
Қымтап әрең кірпігін сіркелеген.
Көне күннің шешілген кебініндей,
Көк тон жатыр боялған «күлпарамен.
"... Есілге бір былғанып, Ертіске бір,
Тағы неғып жүр кілең жер тістегір?
Екі дүние ырзығын бірдей жалмап,
Қара беттер жұқтырған өң-түске кір.
Тіктей алмай еңсесін өтер ме екен,
Жер тістегір алдында еңкіш тобыр.
Өріп шыққан Тажалдың бәлелері,
Тамырына Жүректің зәр егеді.
"Қарамаса қашанда қатын кетер,
Бақпай қойсаң - мал түгіл бала өледі".
Азар жеткен Азаттық не болар?-деп,
Естілердің кетіп жүр зәрелері".
... Сөйлеп отыр алдымда шал дамылсыз,
Суық сөзден тартқандай жан-жағым сыз.
"... Сұңқар - шейіт. Аққу - мерт.
Қарға - құнсыз.
Әруақ - үнсіз. Ай - кірсіз.
Алла - мінсіз ...
Батыр - аңқау.
Болады ер аңғарымсыз,
Аңғарымпаз болыңыз, жандарым, сіз.
Жас көнбесін қорлыққа. Көнді кәрі,
Қас төнбесін домбытпа ендігәрі.
Сүтқорларды қара жер қабылдамай,
Құзғындарға сүйегін жем қылады.
Әруақ - үнсіз.
Бір күні тіл бітеді.
Түнгі қырды кірсіз ай мүлгітеді.
Мінсіз Алла соқтырып Исрафил,
Жерді кірден тазартып сүргіт еді.
Қу құлқынның құрсағын кім бітеді?
Ұлтыңды ойла!
Кеудеңе күн бітеді.
Ібілістің ізіне еріп алған,
Мерт қылмағай елімді жынды, телі.
Әңгімесін айгып кеп қабындыра,
Аяқтады шал сөзін жалын жыға.
"Жаман шалға жол түссе соғыңдар",-деп,
Жатып қалды жұрқанын жамылды да.
Қош айтысып шықтық біз далаға ақыр,
Далаңызға келгендей заманақыр,
Көкжиекке жұтылып бара жатыр,
Күн деген бір тат жеген қара бақыр.
Есігінен жататын кісі арылмай,
Қалды қария көшкен жұрт мысалындай.
Үпіріп тұр желтоқсан қара шаңыт,
Сұрапылдың әлгі айтқан нышанындай.