Аңыздар ✍️

1850 жылдардың басында Құрманғазы күй арқылы қоштасып , тағы да Жайық өзенінің сол жақ бетіне қарай кетеді. (біреулердің айтуынша, Құрманғазы игіліктің қызы Әуесті алып келіп, ауылда аз болып, үй ішін Жәлел дейтін жамағайынға тапсырып кетеді). Ол Жем өзенінің бойындағы Төремұрат, Нарынбай, Өтен деген батырларға барғысы келеді. Олар етжақын болмағанымен Құрманғазының үлкен әкесінің нағашыларының руынан шыққан болады екен. Бірнеше күн жүріп, Жайықтан, Жемнен аман-есен өтіп Төремұрат, Нарынбай ауылына келеді. Батырлар үйде жоқ, басқа бір ауылда жиын болып, соған кеткен болып шығады. Құрманғазы батырлар кеткен ауылдың шамасын сұрап біліп, онша алыс емес дегесін солай қарай кете береді де, әлгі ауылды тауып келеді. Батырлар өздеріне арналып тігілген үйде екен. Аттарын белдеуден түйіп тастапты. Найзаларын үйге сүйеп қойыпты. Құрманғазы көп найзаның бірін алып, жерге
шаншып, соған атын байлай сала үйге кіреді. Күйшінің берген сәлемін ешкім елең қылмайды. Үй ішіндегілер бір әңгіменің қызу жерінде отырса керек. Әлден уақытта Нарынбайдың көзі есік жақта әлі күнге түрегеліп тұрған Құрманғазыға түсіп кетіп: «Уа, жігіт, қайдан жүрсің? Төрге шық!» — дейді. Құрманғазының шөлдеп, түтігіп ерні кезеріп тұрғанын көріп, саптаяқтан қымыз құйдырып береді. Құрманғазы бір зере қымызды көтеріп тастап, тамағын кенеп, домбырасын тақпақтап, өзін өлеңмен таныстыра сөз бастайды:

«Нарын еді жайлауым,
Қиқу салған құсы бар.
Қамысы қалың көлдерім—
Бәрі қалды артымда.
Бала жастан бір жүріп,
Асық ойнап алысқан,
Қатар өскен теңдерім.
Қайран туған топырақ,
Барлығынан уаз кешіп,
Маңдайға түскен тәуелмен,
Төремұрат, Нарынбай,
Іздеп келген ерлерім!» — дей бергенде, Төремұрат: «Сөзің жақсы екен, арғы жағын айтпай-ақ қой, таныса жатармыз, іздеп келсең, іні бол!» — деп Құрманғазының сөзін тоқтатып, шақырып қасына отырғызады. Сол кезде осы күйді шығарған екен.