Өлеңдер ✍️

Шаттық жыр ағыл - тегіл, жаз қаламым,
Шат өмір шалқуыңа аз ба жаным!
Байғұс - ау, баяғы күн есіңде ме,
Қорлықпен құлап қала жаздағаның?
Тұзың сор, еңбегің еш болған күнде,
От көңілім осындай боп маздамадың.
Өлеңнің өнерінен өзен көрмей,
Шөліркеп, шұқанақты қазбаладың.
Білімнің бұлағы аққан заманында
Жарай ма, жосылта жыр жазбағаным?
Халқымның қуанышы қиқулады,
Ер көңілім, енді қашан қозғаламын.
Елімнің екі туған ерке шалы
Жамбыл да күйінде отыр бозбаланың.
Жан жаппай жақсы еңбекте жарысқанда,
Ұят - ау, осылардан озбағаным?
Алғанда халқым тауып күткен бақтың,
Қалайша қарыштамай күйбең қақтым?
Ақынның айқайы аспанды алмайтын ба,
Дабысы жарғанда жер біздің жақтың.
Байтақ ел, байсалды өлке - Қазақстан;
Біріміз - он бірінің ұлы одақтың.
Дәуірлеп, дәурен өрлеп тұрған елміз,
Азат боп түрмесінен қанды азаптың.
Таңынан тарихының толғаны осы
Ерікті ел қазақтың, ер қазақтың.
Елімнің шаттығынан шалқып жырым,
Мен де айдап өлеңімді өрге тарттым.
Отаны азаттықтың, адамзаттың!
Бай жерім, бақытты елім - ұлы одағым;
Табысқан туысқандай алуан халық
Астында бақыт тудың - балға, орақтың!
Ырысты, еркін, азат елім қандай,
Кең - байтақ, кең дәулетті жерім қандай!
Өлкемнің оңы мақта, солы қырман,
Бітетін біздің жерге егін қандай!
Өрбіткен алуан түрлі асыл тұқым,
Төгілген ойда, қырда төлім қандай!
Бал еткен малдың сүтін, аңның етін
Гүл, жұпар, күшті дәрі - шөбім қандай!
Алатау, Алтай, Арқа, Қаратаудан
Қазынам, халқым алған кеңім қандай!
Былқыған балығымен, байлығымен
Атырау, Арал, Балқаш көлім қандай!
Үсті ырыс, асты қазына Қазақстан,
Уа шіркін, өлкемдегі өмір қандай!
Біз бір бай ұлы одақтың, өлкесіміз
Бақытты елі осындай, жері сондай!
Уа, халқым, он жылында «Далаңды» айттым,
Ой, қырын, орман, тауын, салаңды айттым;
Ертіс, Сыр, Есіл, Жайық - ел қонысым,
Алатау, Алтай, Балқаш, Аралды айттым.
Ақтабан - шұбырынды, шулаған жұрт,
Қаратау, қансыратқан заманды айттым.
Би, болыс, ояз, ұлық билегенде
Қара күн, қараңғылық қамауды айттым.
Ақ жорық - «Алаш» жалау көтергенде
Халқыма қанша тиген залалды айттым.
Жауды айдап, жақсы өлкемді жасамаққа
Лениннен қазақ мандат алғанды айттым.
Шат көңіл, тарих атты шежіре шал
Құшақтап, құттықтаған баланды айттым.
Өлкем шат, өмірім қызық. екендігін
Сол кезде - ақ айналаға абайлаттым.
Өткен күн күл мен күннің базарыңдай,
Кан кешкен халық бар ма, қазағыңдай?
Хан заман - қараңғылық, ойран заман —
Түнерген Түркістанның маз арындай.
Қарғаймыз хан, патшаның қара күнін
Халықтың ауыр дерті, ажалыңдай.
Ерді - құл, әйелді - күн, елді - қор қып,
Артқан күн ажырығын жазалыдай.
Тартып ен талай қорлық, қайран жұртым,
Заманда абақтының азабындай!
Қалдырған қараңғының қамауында
Халқыма болды ма ауыр жаза мұңдай?
Бүл күнде елім азат, жерім абат,
Заманды көрді қашан қазақ мұндай?
Айта ма дені дұрыс адам ұлы,
Жетті деп бұл дәуірге қазақ оңай?
Кең далам, кемеліне келген далам,
 Гүлденген шат-шадыман елмен далам!
Жадырап жаз өмірдің күні астында.
Жамырап, жайраңдасып өрген далам!
Артында қалды - ау талай қара күндер,
Аң болып, а құдайлап жүрген заман.
Бақытына бал аштырып, баксы ойнатып,
Тандағы тәңірімнен деп сенген заман.
Бак іздеп, желмаямен жер шалдыртып,
Асанның қайғысымен желген заман.
Ұшырап ұлы апатқа ойы, қыры
Өртеніп, жанып күл боп, сөнген далам.
Жасарған жақсы өмірдің жазы жайнап,
Көп заман күткен күнін көрген далам.
Шаттығын сол даланың желқайық қып,
Шалқы жыр, шалқы көңіл, тебірен қалам!
Шаттығым, мақтанышым, бақытты елім,
Атанған Қазақстан байтақ жерім.
Тобыңнан тойға ұласқан көрсін жан - жақ
Отанның шын ұлдарын, ел ерлерін!
Еркін ел, ерікті енбек ерлері деп
Отырсын омырауларда - орден Ленин.
Ырысы еңбегімнің, елім көркі,
Көмейі, күйі шаттық өлеңдердің;
Осылар жана заңын жариялап,
Көрсетсін әлемге елім кенелгенін.
Шығыста шын үлгісі біздің аймақ
Ерік алып, ел болайық - дегендердің.
Халқымның қуанышы қалтыратсын,
Қас дұшпан, қалған жаудың өлерменін.
Мойныма бұршақ салып еткен күнде
Осындай ел болуын тілегенмін.
Күніміз әлемді алсын жарқылдаған,
Үніміз жерді жарсын саңқылдаған.
Шуымыз шаттығымен шалқып кекке,
Туымыз тұрсын биік алтындаған.
Бақытты жаңа заман, жаңа заңым,
Халқымның адайлығын айқындаған.
Күшті отан, өнерлі өлке біз боламыз,
Қуанып досы, жауы қалтыраған.
Қалмасын халқымызда жалқау, надан,
Еңбегін ел ырысына сарп ұрмаған.
Шырқалсын шаттық үні әншілердің,
Ақыннан сөз қалмасын айтылмаған;
Төгілсін тәтті жырлар, күшті күйлері
Асыл сөз, аңқып лебіз, шалқыған ән.
Отанның ұлдарынан шыға берсін,
Үні деп бақытты елдің жан тыңдаған!

1934 жыл