Өлеңдер ✍️

Жүрдек пойыз жылжи берген.
Купеде – төртеуміз.
Көп емес, аз-ақпыз.
Астыңғы орында шал мен кемпірміз,
Үстінде – бүлдіршіндей екі қыз.
Шетімізден қазақпыз.
Стансадан сырғи бергенбіз.
Үстіміздегі бір қыздың ұялы сөйлескіші
Безгек тигендей безеп қақты.
– Иес, мама, уже едем! – деді,
Иес,иес, бананымды жедим, – деді.
Сөзін ащы ішектей шұбырта берді.
...Ноу,ноу! – деді.
Мени ждет большой шоу! – деді.
Ой, мама, хи-хи, здорово, окэй, – деді,
Бал болады докей, – деді.
Сөзінің соңын «гутбай»-мен тауысты,
Енді қасы-көзін бөлшектеп бояуға ауысты.
Ашық күндей әлгінде ғана көңілді отырған кемпірім
Шоқ басып алғандай шала бүлінді.
– Әй, төбемдегі қар қорлады-ау ана тілімді.
Мама дегеннен басқасын түсіне алмай қор болдым.
«Иес»-і мен «көтбайы» несі-ей?
Сөзден қойыртпақ жасайды, бар ма есі-ей?
– Өй, кемпірім, айттың не, айтпадың не,
Олар «пішту» демейді. Сен де қызықсың.
– Әй, шал, әлгілерге так-так демесек,
Тілді шұбарлауды тоқтат демесек,
Кім айтпақ, шал, бар ғой, сен өзі бұзықсың...
– Әу, неге бұзықпын?
– Қолыңнан келсе, анау қызға тілді бүлдірме де!
Шұбарлап, шүлдірлеме де...
Мен бәрін түсіндім, түге.
– Нені түсіндің, кәне, айтшы! –
Кемпірімнің көзі шатынап кетті.
Өйткенше болған жоқ,
Бәшәжерлер, дорожный биллеттеріңіз... –
брәведник қатынап кетті.
– Әй, дорожниің не?
Кемпір жолсерікті жағадан алды.
– Бәшәжерім – жолаушылар,
Дорожныйым жол белеті шығар.
– Е-е... о басында солай демейсіз бе?
– Короче, мені бөгемейсіздер!...
– Әй, корошоң не?
Қазақша айтсаң ішің кебе ме?
– Да, ну, неге ашуланасыз?
– Тілді әлгінде қорлағаны аз болғандай
Енді саған жол болсын!...
Кемпір қасындағы шалына тиісті.
– Кәне, білгіш болсаң түсіндір маған,
Қара қыздың «Иес» дегені не?
– «Иес» дегені – орысша «да», қазақша «иә» дегені.
– Құп, мейлі, ал «көтбайы» ше?
– Ол «көріскенше сау боп тұр», – дегені.
– Е-е... қоштасқаны десейші.
– Мм... Солай де.
– Әй, кемпір,
«Ит ашуын тырнадан алады» дегендей,
жүйкемді жұқарта берме, түге.
Ашуыңды адуындыларға айт!
– Адуындыларың шенеуніктер шығар,
Бірі шешіле, бірі есіре сөйлеп,
Төзімімді құртып төпеп-ақ жатыр-ау,
Ашығын айтсақ....
Мәжіліс көп те, мағыналы іс жоқ.
– Кемпір-ау, сен не білесің?
Қазір үш тілді игер десіп жатыр ғой.
– Әй, кеңкелес, кемпірмен керіспей дұрыстап тыңда...
– Ммда...
– Немене, мда?...
әлгі үш тіліңді таратып айтшы, кәне!
– Айтсам айтайын...
– Біреуі... қазақша! – деді бас бармағын басып.
– Екінші орысша! –деді желкесін қасып.
– Сонсоң?..
– Сонсоң... «енгланд» деді асып-сасып.
– Немене, емқыладың не ей, шал?
– Енгланд, яғни, ағылшын...
– Көтек-ай, мына шалым шатаспаса не қылсын?
– Жә, жә, ашуыңды бас, кемпірім.
– Е, ендеше, тілдерден мипалау жасай ма?
– Гәп сонда.
– Таза сөйлемес болар ма!
– Гәп соларда.
– Ендеше, анау үстіңдегі қыздың көзін шұқып айт.
саусақпен нұқып айт...
– Шұқысаң өзің шұқы, нұқысаң өзің нұқы.
– Кім қалай сөйлеу өзінің хұқы –
Десек те...
Ана тілін қорлау – ешкімнің хұқы-мұқына
Жатпайды, білдің бе?
Ана көріп тон пішкен, ата көріп оқ жонған...
– Иә, иә, солар тіл тазалығын сақтайды.
– Білдім, білдім, тілді бұзу көрінгеннің еркі емес
Тілді кім бұзып сөйлесе, сол нағыз кеңкелес!