Жүсіп Баласағұни

Жүсіп Баласағұни

Жүсіп Баласағұни, Жүсіп Хас Хажиб Баласағұни (1020) - ақын, ойшыл, ғалым, мемлекет қайраткері.

Жүсіп Баласағұнидің есімі әлемдік әдебиет пен мәдениет тарихында "Құтадғу білік" ("Құтты білік") дастаны арқылы қалды. Жүсіп Баласағұни бұл дастанын хижра есебімен 462 жылы, қазірғі жыл санау бойынша 1070 жылда жазып бітірген. Дастанды "хандардың ханы" - Қарахандар әулеті мемлекетінің (942 - 1210) негізін салушы Сүлеймен Арслан ханға (908 - 955) тарту етеді. Сол үшін хан өз жарлығымен Жүсіп Баласағұниға "хас хажиб" - "бас уәзір" немесе "ұлы кеңесші" деген лауазым берген.

Автор ұнаса, сақтап қойыңыз:

Шығармашылығы мен еңбектері:

Мақал-мәтелдер Өлеңдер Нақыл сөздер

ᐈ Жақсы бастыққа iстiң мән-жайын бiлетiн жақсы жәрдемшi, ақылгөй..

ᐈ Аз сөйлесең де, аңдап сөйле.

ᐈ Егер қолыңнан келсе қайда да болса халқың үшiн жақсылық қыл...

ᐈ Ақылмен iс қылған бек елге сүйкiмдi болады.

ᐈ Бiреудi үйрету — өзiңнiң қайталап үйренуiң.

ᐈ Қайда жүрсең де өзiңдi тiзгiндеп ұста.

ᐈ Ойлауы мен сөйлеуi қоса жетiлген адам ғана жан-жақты жетiлген..

ᐈ Ақылды адамдардың сөзi көрiктi де, сүйкiмдi болады.

ᐈ Адам салқын қанды, тұрақты, жақсы мiнездi болуы керек.

ᐈ Адамға оның ақылы ғана дос.

ᐈ Парасат — қараңғыдағы шырақ.

ᐈ Ақылдылықпен ел биле, бiлiмдiлiкпен жұртты аузыңа қарат.

ᐈ Жақсы адам ғана жақсы басшы бола алады.

ᐈ Бек қызыққа құмар болса, қалған елдің күні қараң.

ᐈ Адамға екі нәрсе тірек тегі: Бірі – тіл, бірі – ділің жүректегі.

ᐈ Қыңыр сөз – күйдіргі.

ᐈ Өз пайдаңды ойлама – ел пайдасын ойла: өз пайдаң соның ішінде.

ᐈ Не дер екен мейірімі мол кісі: Мейірбандық – кісіліктің..

ᐈ Сүйгенін көрсе көңіл күлімдейді, Қоштасар зары жүрек..

ᐈ Сүйгенін қоштасуға кім қиыпты, Шері оның теңізден де тұңғиық-ты.

ᐈ Сүйген адам жүзінен-ақ болжайды, Жағын ашса – сөз білдірер ол..

ᐈ Айтты Өгдүлміш: «ойға мынау түйгенім, Бір қараса білер адам..

ᐈ Жылуы жоқ жүрек – қуыс кеуде.

ᐈ Көрінеді тілден түйсік, білімде Біле білсең жарылқаушы –..

ᐈ Өзіңнен ұл, қыз туса, ей азамат! Қолда өсір - ұстай көрме..

ᐈ Көп ойлап, жақсы сөйле нұсқа болсын, Қайтарар жауабың да қысқа..

ᐈ Білімдінің - аты өсер, білімсіздің - аты өшер.

ᐈ Адамды білім сақтайды.

ᐈ Көңіл - терең теңіз, білім - тереңінде жатқан інжу-маржан.

ᐈ Әділдік жолын өзің аш.

ᐈ Қылыш - ел шауып, қазына құрайды.

ᐈ Әділдік әкімдіктен күшті.

ᐈ Сөздің де уы бар.

ᐈ Түзу қисықпен жараспас, Ез игіге қараспас.

ᐈ Жақсылардың ісін өсекшілер бұзады.

ᐈ Бұл жалған бергенін алар, жиғаныңды шашар.

ᐈ Әділ сөз ащы көрінер.

ᐈ Қоштасу — жүрекке салмақ.

ᐈ Бәлеқорды байытпа, тәкаппарды өсірме.

ᐈ Үй сатып алсаң - көршіңе қара, жер сатып алсаң - суына қара.

ᐈ Саулық тілеп, табыс күтсең ісіңнен, Жарамайтын сөз шығарма..

ᐈ Бәлеқор жаныңда болса, бәледен бас алмассың.

ᐈ Жарамсақтықтың жолы — жіңішке.

ᐈ Ей, құлқынның құлдары, тыңда ақылды, Өсиеті дананың — біл..

ᐈ Әркім — ақ шарап ішсе мас болады, Іштегі барлық сыры паш..

ᐈ Халық тарықса - үкімет жұтайды.

ᐈ Халық бүлінсе - саясат түзейді.

ᐈ Өміріңді байлық қыл — пайдасы болсын ізгілік.

ᐈ Елдіктің өзегі – білік, кілті – тіл, қадір-қасиеті – кісілік.

ᐈ Өлім — ғибрат.

ᐈ Дүние — сарай, адам — керуен.

ᐈ Бұ жалған бергенін — алар, жиғаныңды — шешер.

ᐈ Тірі адам — табылар.

ᐈ Өлім келсе - өкінбей-ақ бара бер, Зарлағанмен естімейді қара..

ᐈ Жасық жас - өкінішпен өседі, қайратты қарт — тыныш өмір кешеді.

ᐈ Әзіз тірлік - білімдіде.

ᐈ Бұл өмірді беріпті ғой азапқа — қызық қуып, бос өткізіп азайтпа!

ᐈ Өмірдің гүлі — жігіттік шақ.

ᐈ Алпыс жаста өмірдің дәмі кетеді.

ᐈ Ақылды қанша қараңғы болса да алысты көреді. Ақылды адамға екі..

ᐈ Адам өмірі — қылдан нәзік.

ᐈ Ақыл керек білім таңдап оларға, Білім керек жақсы іске қарауға.

ᐈ Жатқан — тұрар, көтерілген — отырар, жарық — сөнер, жүрген кісі..

ᐈ Екі күндік өмір ғой бұл мұнартқан, Оны қуып несіне адам..

ᐈ Өмір — күшті, өлім — одан да күшті.

ᐈ Бұл дүниеде екі-ақ есік бар: бірі - өмірге қарай ашылады..

ᐈ Балалық өтті дегенше — жігіттік жетті десеңші.

ᐈ Өткен өмірді қайтара алмайсың.

ᐈ Бұ дүние көлеңкедей ойнайды: қусаң — қашар, қашсаң — сенен..

ᐈ Барлық адамның тағдыры бір жерде түйіседі: құл да өледі, қожайын..

ᐈ Қызғаныш қайда болса, ұрыс сол жерде.

ᐈ Ұлың менен қызың — жарқыраған екі көзің.

ᐈ Өнер-білім берем десең басынан, Бер оқуға балаларды жасынан.

ᐈ Қатты тәртіп көрсе бала күнінде, Өнерімен қуантады түбінде.

ᐈ Ғашық адам белгі берер түстен де — Ол білінер көзі көзге..

ᐈ Сабыр етсең - ісің оңға асады, Шүкір қылсаң - жамандық та..

ᐈ Шыдамдының айы оңынан туар.

ᐈ Ұстамды бол, сабыр ет!

ᐈ Ата өлсе — бала аман.

ᐈ Шүкіршілік қылғанға шыр бітер.

ᐈ Тағдырың бүгін — мұнда, ертең — анда айдайды.

ᐈ Ұл туса — әкеге тартар.

ᐈ Атаның орны балаға қалады.

ᐈ Ұстамсыз бәлеге ұрынар.

ᐈ Кімде-кім халқынан алмаса тәлім, Оны үйрете алмас ешбір мұғалім.

ᐈ Білім — теңіз, түбі де, шегі де жоқ.

ᐈ Жай адамға бай адамның жүгін артпас болар.

ᐈ Алтын-күміс жиған адам бай емес - сөз жиған адам бай.

ᐈ Болса да қол қысқа - шағынба болмысқа.

ᐈ Дос табу оңай - сақтауы қиын, жауласу оңай - тоқтауы қиын.

ᐈ Жер үстінде адам өткізер, Бар нәрсеге білім қолды жеткізер.

ᐈ Кісі - өлер, сөз - қалар.

ᐈ Жақсы мінез адамға азық та, киім де тауып береді.

ᐈ Өзіңе қарай дос таңда, Күшіңе қарай жүк көтер.

ᐈ Үйренер нәрсең — білім және ұғым.

ᐈ Адам бойындағы ең тамаша нәрсе - білім мен ақыл.

ᐈ Бала нені білсе жастан, ұядан - Өле өлгенше соны таныр қиядан.

ᐈ Құрсақта біткен мінез - қара жерге бірге енеді, сүтпен біткен..

ᐈ Көп сөйлеме, азбен келтір иінін, Бір сөзбен шеш түмен сөзінің..

ᐈ Көңіліңе қарай - дос таңда, күшіңе қарай - жүк таңда.

ᐈ Ақылсыз басты қылығы танытады.

ᐈ Білім — адам баласының ортақ қазынасы.

ᐈ Ақылсыз адам —мәуесіз ағаш секілді.

ᐈ Ақымақ — ақыр заман болса да, мәз боп жүреді.

ᐈ Тіл - елшінің қылышы.

ᐈ Тоқ адам асты таңдап ішеді, Аш адам тамағынан өткенді ішеді.

ᐈ Кісі айыбын ашып айтқаннан, жапқан жақсы.

ᐈ Тіл - қылыштан да өткір.

ᐈ Кісіні танымақ болсаң - ісіне қара.

ᐈ Ұят-жаман ойдың жүгені.

ᐈ Пәле-жала жолын ұят кеседі, Ұятсыздық-ердің емсіз кеселі. Ашық..

ᐈ Маңайлама ар-ұяттан безгенге, Мыңдап алғыс инабатты сезгенге.