Ілияс Жансүгіров (Екпінділер мен прогульщик)

Прогульщик:
Ей, екпіндім, мұнша неғып
Бүлінесің, терлейсің?
Самайыңнан терің ағып,
Жан рахатын білмейсің...
Екпіндінің біреуі:
Білеміз ғой рахатыңды,
Жатып арақ ішесің.
Сөйте - сөйте бұзық болып,
Тез - ақ торға түсесің. .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Шошқа)

Шошқа:
Ассалаумағалайкум, молда тақсыр
Ауырып қалыпсың - ау жолда, тақсыр?
Шайтаны дәретіңнен күшті болса
Дұға оқы, істе тағызым, тұмар жапсыр.
Молда:
Оғалайкуммұссалам, доңызым - ай,
Сәлемшім сау - саламат болыңыз - ай,
Дәретке тұрмағалы үш күн болды,
Ажалдың азабы көп, жолы ұзын - ай.....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров («Жаңа тұрмыс»)

Келдім міне ауылға,
Ауыл жиын қоныпты.
Қонғанының мәнісі
Ауыл колхоз болыпты.
Колхозының есімін
«Жаңа тұрмыс» қойыпты.
Жұлдыз - жұлдыз қараша үй
Шиі қияқтан тоқыған,
Ауыл ада болыпты .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Қанды қыран)

Әлемге қанды қыран жайды құшақ,
Қап - қара дауылдата бұлтқа құсап,
Темірден тегеуріні құрыш қанат,
Шақырып жүр төбеде пышақ! пышақ!..
Тұмшалап төңіректі алған тұман,
Құлаққа үн келеді ыңырсыған......
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Жұмысқа)

БАРЫС ҚАЙ ЖАҚ?

Ауылдан шыққан алтаумыз,
Аяндай басып келеміз.
Кейде атандай адымдап,
Аттай кейде желеміз.
Жол - көрмеген жаңа жол.
Жаңадан жаңа көреміз.
Жаздың күні жарқырап,
Жыбырлады құмырсқа.
Сол құмырсқа сықылды
Жатқандар ек бұрышта,
Болмасқа енді құмырсқа,
Шыққандар ек жұмысқа........
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Көш - жөнекей)

Жалындап шығыс жиек талауратып,
Күн шықты, жаздың таңы баяу атып.
Бозторғай көкке шықты күнді мақтап,
Көмекейі бүлкілдеп, қоңыраулатып.
Кезімді көкке тігіп шаңырақтан .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Кешірек)

Өмірдің өрін өрмелеп,
Көңілдің өрін көрмеп ек.
Қайығында қалтылдап,
Өткелінде кешіп ек.
Теңізінде тербеліп,
Дауылында көшіп ек.
Орта белде кездесіп,
Бір көңіл, бір жан десіп.....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Ертістен хат)

Саумын, әзір, сәулетай,
Сағындым да жаздым хат.
— Жүргенім — Ертіс өзені,
Мінгенім — «Алтай» бұрахат.
Мүсәпір болдым, кез болдым,
Сағындырған саяхат.
Көрмеген жер, бөтен ел,
Көргенің бір рақат.
Жазылып жаңа келеді,
Жанға түскен жарақат. .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Құсайын өлеңдерінен)

Айрылдың қайран қазақ Есіліңнен,
Қарекет жиған-терген несібеңнен.
Тірідей бозбаланы жау әкетті,
Болды екен әлдекімнің кесірінен.
Бараққа әкелді де қойдай қамап,
Тақтайдың сығалаймыз тесігінен.
Қолда мылтық, белінде және қылыш,
Күзетші бір кетпейді есігінен......
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Ауылдан хат)

Құсайын құрдас құстай жүрсің қайда?!
Айналды сен кеткелі сегіз айға.
Ақсудан аттандырған азаматтың
Сәлем айт барлығына, бар Матайға.
Семейде сегіз айдай семірдің бе,
Болмаса қара қайғы кемірдің бе.
Ен дала, емін-еркін елде жүрген
Маған сен не естідің, не білдің де......
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Кеңес)

Отырмын көп ішінде мен де тыңдап,
Көңілім қырға шауып, ойға құлдап,
Музыка Ұлы Отанның күйін тартып,
Шешендер жұрт жігерін жатты шыңдап.
Сайрандап жауды алған ел шебін бұзып,
Думандап тойдай тобын, дүкен қызып,
Картасын қара жердің қайта жасап .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Ертістен хат)

Журналыңның бетіне,
Жұртым, жаздым сәлем хат.
Жүзгенім Ертіс өзені,
Мінгенім «Алтай» - пароход.
Төбем - аспан торғыннан,
Маужыраған кең майдан.
Астым ағыс толқыған,
Сылдыр - сылдыр су ойран......
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Сеп сеп сеп!)

Бозбала:
Жеке - жеке құлданып,
Жеген бізді бай құрсын.
Қыз бала:
Ауылым колхоз болған соң,
Қаңғырсын бай, қаңғырсын.
Бозбала:
Большевиктер, басшылар
Бастап егін салдырсын.
Қыз бала:
Социалистік еңбегім
Жер мерейін қандырсын. .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Бай бәйбіше)

Ауыл анау. Байдың үйі жапырақ.
Байың анау қайта - қайта қақырып,
Қамығады, байбаламды сап отыр.
Бәйбіше анау - баптап саумал сапырып.
Бай:
− Ой, бәйбішем! Мұндай күн бар екен.
Құй, бәйбішем, саумалың тым бал екен.
Бәйбіше:
− Саумалым бал, саған ғана сақтап ем,
Білейін деп жаста көңілі бар ма екен......
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Ресей жері)

Көрпе қара топырақ,
Ресейге жер біткен,
Майда мақпал - торқадай,
Тоғайы тұтас томсарып,
Қыздың қолаң шашындай,
Өңкей өрім қарағай.
Үйеңкі, шетен, барша тал,
Мүсін сұлу ақ қайың,
Бұрала біткен қалқадай .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Етекбайдың өлеңінен)

Қолдан ұстап бермейміз шырылдатып,
Бір күн қырып тұқымды бітірсе де.
Бата қылғын, ей Албан, бұған деп,
Алдымынан ғазауатқа шығам деп.
Жаманатты қылмаймын болыстарды,
Өзім жауап алдында қылам деп.
Қол көтерді дұғаға қанша халық,
Өзің медет бергейсің бір жаппар хақ.
Әскер келсе қайқаңдар бір жан қалмай.....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Топ алдына)

Топ алдына шығайын
Жазыла жаз, қаламым!
Топқа ма әлде тойға ма
Топырласып жатқанда.
Жинал өлке жан-жақтан,
Серпіл көкке қызыл ту!
Сергіте дос көңілін,
Сескендіре жау жағын.
Соқ музыка, бас күйге,
Топтың көңілін серпе тарт,
Қуандыра қабағын. .....
Өлеңдер
Толық

Ілияс Жансүгіров (Күн батар)

Маужырап күн еңкейді,
Ертіс кетті еңістеп,
Алтынданып, жарқылдап,
Су жыбырлап, жел жүріп.
Бетке салқын леп ұрып,
Қалды іңір салқындай.
Біздер мінген моторка,
Бық - бық етіп тартты өрге,
Суға малтып шалпылдап,
Қызыл күрең шапақтан,
Жаңа ай қасын жылмайтты,
Қуанышты айқындап......
Өлеңдер
Толық