Кіріспе
Нарықтық қатынастық экономикаға көшу барысында бухгалтерлік есеп және аудит қызметінің алатын орны және қажеттілігі артуда. Еліміздің экономикасында нарықтық қатынасқа көшу барысында – ғылыми,білім мен практикалық (тәжірибелік) қызметтің даму жолында жаңа ғылым саласының пайда болуына алып келді.Бұл – аудит.Себебі нарықты қатынас принципімен дамуды қамтамасыз ету ‰шін сол елде – бєсекелестік қамтамасыз ету ‰шін шешуші роль атқарады. Бєсекелестікті қамтамасыз ету ‰шін µте қатал бақылау-тексеру болуы қажет. Соның нєтижесінде ғана нарықтық қатынас жолмен дамудың тиімділігі іске асырылады, немесе “ойын тєртібі” сақталмаған елде экономикалық нарықты қатынас жолымен дамудың тиімділігі іс ж‰зінде орындалмайды. Сондықтан да аудит ж±мысының қажеттілігі кµптеген себептермен анықталады. Б±л себептерге біріншіден, кєсіпкерлердің µз шаруашылығының тиянақтылығының қамтамасыз етілуі, екіншіден, µз ж±мысына µзі сенімді т‰рде басқару ж‰ргізуі, ‰шіншіден, кєсіпкерлердің µзара қарым-қатынастарда сенімді ж±мыс істеуі мен µзінің капиталының тиімділігіне сенімді болуы жєне тағы басқалар жатқызылады.
ҚР «Аудиторлық қызмет туралы» заңында мынадай анықтама берілген «Аудит Қазақстан Республикасының заңында белгіленген талаптарға сәйкес қаржылық есептіліктің дұрыс және объективті жасалғаны туралы тәуелсіз пікір білдіру мақсатында заңды тұлғалардың қаржылық есептілігін тексеру болып табылады».. ....

Кіріспе
Нарықтық экономика кезінде кәсіпорындардың қаржы-шаруашылық жұмыс істеу процесінде тұрақты түрде қарсы агенттермен, бюджетпен, салық мекемелерімен есеп айырысуды жүргізу қажеттілігі туады. Өндірілген тауарларды тиеп жіберу немесе кейбір қызмет көрсету арқылы, кәсіпорындар, әдетте, қолма-қол төлем ақша алмайды, яғни сатып алушыларды несиелейді. Сондықтан өнімдерді тиеп жіберген уақыттан, кәсіпорынға төлем қаражаты түскен уақытқа дейін кәсіпорын дебиторлық берешек түрінде әрекетсіздікте болады, оның деңгейі көптеген факторлармен анықталады: өнімнің түрімен, нарық сиымдылығымен, өндірілген өніммен нарықтың молықтырылу деңгейі, шарттың жағдайы, кәсіпорынның қолданатын есеп айырысу жүйесі және басқалар. Соңы фактор қаржы менеджеріне ерекше маңызды.
Жеткізілген өнімдер үшін есептесудің негізгі түрлері қолма қол ақшаменен және ақшасыз төлем түрінде жүргізіледі. Түрақты экономикада ақшасыз төлем басым болады, яғни чек, вексельдер арқылы, ақшасыз есептесу және ағымдағы шоттарға аудару арқылы төлеу түрінде жүргізіледі. Түрақсыз экономика жағдайында алдын ала есеп айырысу түрі басыңқы болады.
Қолма қол төлеу арқылы есептесу теңгемен, несиелік карточканың көмегімен орындалады.
Айналым саласындағы қаражаттарды қысқартуды ынталандыру факторы айналым қаражаттарын толықтыруға керекті банкілік несие, ол айналым капиталын ұтымды пайдалануға мүмкіншілік тудырады.....