Қыс туралы шығармалар топтамасы

Қыс туралы шығармалар топтамасы

Қыс туралы шығарма

Қыстың желтоқсан жұлдызы. Қар көптен жауып, нағыз қыс болды. Күн әбден қысқарған. Күннің көзі көрінсе де жылынбайды. Өзенді, көлді мұз қаптап, жұрт үстімен жүре бастады. Қалың қардан шөптің басы көрінбейді. Қыс күні аяз күшті болып, үскірік борандар да аз емес.

Орман қарайған, ішінде қүстарды көре алмайсың, қоян күндіз жасырынып, түнде ғана жүгіріп жас ағаштарды кеміріп жүр. Иелері жылы қораға шөп салып бағып-қақса да, қысты күні үй хайуандарына да бапсыз.

Адамның өзі де суықтан қорғанып үй салып, жылы киім киіп, үйлеріне от жағып, дәйім жұмыстарынан қала алмайды. Қыстыгүні жылқышыларға бек қиын: қандай суық борандарда күні-түні далада жүргені, қасқырдан бір қорқып, бораннан екі қорқып, бейшараларда тіпті рақат жоқ. Жалтаң аяз көбінің беттерін қарыған. Шилі бет байғұстар желге де қарсы қарай алмайды.
Сабаққа мезгілімен жүретін баланың да ертеңгі аяз есінен көпке дейін шығатын емес.


Қыс туралы эссе, шығарма 2 сынып


Қыс келді. Түн ұзара бастады,Қар қалың жауды, Аяз қатты болады, Өзен суы мұз болып қатты, Балалар далада қармен ойнады,Қардан ойыншықтар жасады,Бір топ балалар аулада қар лақтырысып ойнап жүр,Бәрі жылы киім киген,Мектептер жаңа жылға дайындалып жатыр.



Қыс мезгілі 

Табиғаттың әрбір маусымы ерекше болатыны сөзсіз. Әр маусымның өзіне тән қызығы мен сейіл-серуені бар. Соның ішінде қыс мезгілі де өзіндік кіршіксіз аппақ қарымен, қаһарлы мінезімен, сықырлаған аязымен ерекше. Бұл мезгілде адамдар табиғаттың құпиясын, ерекше бір ұмытылмас сәттерін тамашалайды.

Қара жердің бетін басқан аққұба ару сияқты үлпілдеген ақ ұлпа қар айналаға сән бергендей. Әркім бұл мезгілді асыға күтетіні рас. Бірі шаналарын арқалап, биік жоталарға, таулы қыраттарға бет түзейді. Дала төсінде қолдан сырғанақ жасайтын қызықты кездерде өз алдына бір бөлек әңгіме. Қолдарына шана сүйреген балалар, жүздері күлкіге толы адамдар барлығы бейне бір қыстың суығын емес, оның жылы нұрын, ыстық тартар сәулесін тауып алғандай қуанады.

Даланың табиғаты тып-тыныш қалпынан, маужыраған күйінен серпіле түскендей күйде. Алатаудың сілемдері мен биік жоталарындағы қыс көріністері көздің жауын алады. Басында қашанда қар жататын қарт Алатау ару Алматының көркіне көрік қосып тұрғандай көрінеді. Ақындар жырға қосқан, әншілер әнге қосқан Алатау қыс мезгілінде ерекше сұлу ғой, шіркін!

Қыс мезгілін тағы да асыға күтуіміздің бір себебі - Жаңа жыл. Сірә, бұл мейрамды еңбектеген баладан, еңкейген қартқа дейін күтетіні айдан анық. Бүлдіршіндер аппақ қардан аққала жасап, шырша безендіріп, аяз ата мен ақша қарды көруге асығады. Барлығы ақ тілектерін білдіріп, сыйлықтарын береді. Қылышын сүйретіп жеткен қаһарлы қыстың бізге берер қызығы мен қуанышы көп. Осындай естен кетпес оқиғаларға толы қыс мезгілін керемет деуге толық негіз бар. Қыстың ғажайып ұмытылмас шақтары адам жанына шуағын шашып, нұрын төге түскендей, көтеріңкі көңіл-күй сыйлайды. 

Дайындаған: Жасұлан Исакаев 



Қыс. Бұл мезгілде адамдар табиғаттың құпиясын, ерекше бір ұмытылмас сәттерін тамашалайды. «Қыстың көзі қырауда» деген халқымыздың тамаша сөзі осы бір мезгілді айна-қатесіз баян­дап тұрғандай немесе Абайдың «ақ киімді, денелі, ақ сақалды…» деп келетін өлең жолдары да қыстың басқа жыл мезгілдерінен ерекшелігін паш етеді.
Табиғаттың әрбір маусымы ерекше болатыны сөзсіз. Әр маусымға тән сейіл-серуені де болады. Жазда адамдар суға шомылып, күнге қыздырынса, қыста шаналарын арқалап, биік жоталарға, тау­лы қыраттарға бет түзейді. Дала төсінде қолдан сырғанақ жасайтын қызықты сәттер де – өз алдына бір әңгіме. Барлығы қыстың суықтығын емес, бейнебір жылы нұрын, ыстық тартар сәулесін тауып алғандай қуанысады. Биік қыраттан төмен қарай аппақ қардың үстінде ізін қалдыратын шанасымен ызғиды.
Қаңтар айының алғашқы күндері, міне, осындай қуанышты шақтарға толы. Күн сәулесі Жер-анаға шуағын төгіп, барша адамдарды өзінің жылы нұрына бөлеп, қысқы суықтың бетін қайтаруға бел шеше кіріскендей. Алыстағы таулы қыраттардан арқан бойы ұзап шыққан дала құстары әсем табиғаттың осынау ғажап шағына мейілінше құмарта қанат қағады. Алыс қия-белдердегі қалың қар көктемнің жылы лебі келгенше басқа тіршілікке орын босататын емес. Табиғаттың әдемі мезгілі – қыстың ерекше көрінісімен өріле түскен.
Даланың табиғаты тып-тыныш қалпынан, маужыраған күйінен серпіле түскендей күйде. Алатаудың сілемдері мен биік жоталарындағы қыс көріністері көздің жауын алып, жан баурайды. Қыс мезгілінің аязды күндерімен де қоса, ерекше бір жылылық сыйлайтын күндері аз емес. Әрбір төрт мезгілдің өн бойында бірімен-бірі астасып, қабаттасып жатқан ортақ күн райы бар. Қаңтар айы жаңажылдық көңіл күйді одан арі көтере түсіп, өзінің жылы күндерін аямай-ақ сыйлап жатыр. Мейірімін төккен Жер-ана да адам үшін өзінің ішкі сырларын ақтарғандай тылсым сырмен үн қатады. Көгілдір аспандағы шарбы бұлттар да өздерінің бағытын бір сәт тежеп, бейнебір сырласып тұрған арулардай. Ағаштар қыс мезгіліне дайындалып, шымырлана түскен. Олар көктем келісімен бүр жарып, айналаны көк бояуға бөлеуге әзір тұр. Алыстан мұнарлана көрінген тау бөктерлеріндегі қалың қарлар да бір сәт тыныстап, терең ойға шомады. Аспанмен таласқан Алатаудың асқақ шыңдары айналаға сабырлы көзбен барлай қарайды. Өзі биік тұғырда болғанымен, төмендегі тіршілік атаулыға көз тастап, қысқы ғажайыптарды бір өзінің бойына жия түскендей. Қыстың ғажайып ұмытылмас шақтары адам жанына шуағын шашып, нұрын төге түскендей, көтеріңкі көңіл күй сыйлайды.


Қыс туралы эссе

Қыс келді. Әр мезгілдің өзінің ерекшелігі бар. Қыс аппақ қарымен, көк айдын мұзымен сәнді. Күн бірде жылынып, бірде суытып тұр. Көлде мұз қатты. Қыстың таңғы салқын ауасы керемет күйге бөлейді. Қарға күн сәулесі түсіп, көз тоймайтындай жарқырайды. Ағаш жапырақтарынан айрылған, аянышты күйге түскен. Одан самал желдің әсерімен ғажап музыка ойнап тұрғандай дыбыс шығады. Дала – тынық, тып-тыныш. Кешке таман жел күшейіп, боран басталды. Суретші аяз терезеге әсем суретін салды. Осының бәрі көзге ыстық көрінеді. 

Ақжан АМАНЖОЛ.
Алматы облысы, Қарасай ауданы.


Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Ораза кестесі 2024 жыл. Астана, Алматы, Шымкент т.б. ауыз бекіту және ауызашар уақыты
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу

Соңғы жаңалықтар:
» 2024 жылы студенттердің стипендиясы қанша теңгеге өседі
» қазақ тілі тестілеуде_келген_сұрақтар_зерттеуші
» Наурыз мейрамы Қазақстанда жаңа форматта тойланады
Пікір жазу
Пікірлер 45
  1. Қыс торалы мәлімет
    0 + 0 -
    Ещшанмшпоиокнлмвкпртшғкғзгмоооеен
    Ёәғұқһһъъхзшнецффвподжьивыычсиодшнкәңү
  2. Мен қолдаймын
    Мен қолдаймын 20.02.2023 21:25
    2 + 2 -
    Я мүмкін ол әрғарай оқыса қауып төнуі мүмкін
  3. Мен қолдаймын
    Мен қолдаймын 20.02.2023 21:25
    0 + 1 -
    Я мүмкін ол әрғарай оқыса қауып төнуі мүмкін
  4. Мен қолдаймын
    Мен қолдаймын 20.02.2023 21:25
    0 + 1 -
    Я мүмкін ол әрғарай оқыса қауып төнуі мүмкін
  5. Оқырман Арсен
    Оқырман Арсен 18.01.2022 16:20
    11 + 6 -
    Ьвгтутутвтуттытвтвттвтчтчььчтвтвтчоьыгьцттуощтирлыьигл со пұытиолиолыьмоыл олытлыдыылоыоылылвлылыьыььыьыьвьвьвьыьыьыьыьыьыьыьыь
    И
    Ы
    Ы
    В
    В
    В
    В
    А
    П

    Ч
    Я
    А
    Ч

    Чм

    С
    сс
    С

    С
    с
    сс

    А
    а
    с
    А
    А
    А
    С
    Ч
    В

    В
    В
    Ч
    Ч
    А
    П
    Я

    Кп


    Я
    ә
    Ы
    У

    К
    ы
    Ы
    А
    А
    А
    вы
    А
    А
    А
    Ы

    А
    п
    Р
    Я

    К
    Е
    П
    В
    К

    К
    а
    в
  6. Оқырман Жанка
    Оқырман Жанка 08.12.2021 17:31
    3 + 4 -
    тамаша
  7. Ажар
    Ажар 07.02.2021 21:57
    4 + 4 -
    _Өте керемет шығармалар екен!_
  8. толенди касиет
    толенди касиет 30.01.2021 18:38
    5 + 7 -
    оте керемет деп ойлаймын.ким келиседи лайк
  9. ІНЖУ
    ІНЖУ 18.01.2021 09:00
    10 + 11 -
    Кейбір түрлері су толып жатыр екен оте жаксы оздеринизге мен де шыгамын ие болды ешким ештене айта алмайды ауырган кезде домнын щ мен озим ишкен жокпын мен үшін ең маңызды рөл ойнайды екен оте мыкты болсын деп тілеймін саған кел жеймиз
  10. Мерей
    Мерей 17.01.2021 15:57
    7 + 8 -
    Өте керемет жазылған 10000бал
  11. Ажар
    Ажар 29.12.2020 10:29
    7 + 5 -
    Өте керемет жазылған
    1. Оқырман айша
      Оқырман айша 24.10.2021 17:05
      2 + 3 -
      аомм6мгмнпс
  12. Оқырман Жансая
    Оқырман Жансая 28.12.2020 14:55
    4 + 6 -
    Жоспар жоқ қой
    1. Оқырман Жансая
      Оқырман Жансая 28.12.2020 14:56
      2 + 9 -
      Соғо
    2. Оқырман Айнур
      Оқырман Айнур 24.10.2021 17:06
      1 + 2 -
      мен ен акылды емеспин
  13. Кәусар
    Кәусар 11.12.2020 18:08
    4 + 8 -
    Күнс
  14. Гость маржан
    Гость маржан 01.12.2020 17:25
    2 + 8 -
    Прекрасно
  15. Гость маржан
    Гость маржан 01.12.2020 17:24
    5 + 5 -
    Ваууу круто
  16. Біреу?
    Біреу? 25.11.2020 16:51
    9 + 7 -
    Қыс әдемі
  17. Гость алихан
    Гость алихан 23.11.2020 15:51
    3 + 9 -
    не круто!
  18. Айдос Максымов
    Айдос Максымов 01.02.2018 19:34
    2 + 6 -
    в смысле???
  19. Айзат Асан
    Айзат Асан 14.01.2017 07:44
    2 + 3 -
    рахмет коп коп
  20. Султан Аманжол
    Султан Аманжол 17.11.2016 19:20
    5 + 5 -
    Кушти екен